Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από δώρα αλλά από αγάπη

Στη σημερινή εποχή του άκρατου καταναλωτισμού έχει επικρατήσει ευρέως ότι κάνοντας δώρα σε κάποιον εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, την καλοσύνη, την επιβράβευση ή την ευγνωμοσύνη μας. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για παιδιά.

Τα παιδιά από πολύ μικρά λαμβάνουν δώρα από την οικογένεια, τους συγγενείς, τους δασκάλους, τους φίλους, με αποτέλεσμα να συνδέουν αυτόματα στο μυαλό τους ότι το δώρο αποτελεί την ένδειξη της αγάπης μας προς τους άλλους. Τώρα για να λέμε και τα πράγματα με τ’ όνομά τους, ποιο παιδί δεν ξετρελαίνεται μόλις σε δει να μπαίνεις στο σπίτι κρατώντας παιχνιδοσακούλες; Ας μη συζητήσω για τις περιόδους γενεθλίων, ονομαστικής γιορτής, Πάσχα και Χριστουγέννων. Εκεί χτυπάς το κουδούνι και τρέχει από τον έβδομο όροφο της πολυκατοικίας στην είσοδο του ισογείου, μόνο και μόνο για να τσεκάρει τι κρατάς στα δυο σου χέρια.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από ένα παιδικό χαμόγελο, απ’ αυτή τη χαρά και την έκπληξη στο παιδικό προσωπάκι. Ξεχνάς τα πάντα, ό,τι κι αν σε απασχολεί, η παιδική φατσούλα σε ταξιδεύει στη θέασή της και μόνο. Από την άλλη, πολλές φορές θεωρούμε ότι καλύπτουμε τις ανάγκες των παιδιών προσφέροντάς τους ένα επιπλέον δώρο. ‘Η ακόμη κι ότι εξιλεωνόμαστε για το χρόνο που δεν επενδύσαμε -όσο θα θέλαμε- μαζί τους, οπότε και τον «εξαγοράζουμε» με κάποιας μορφής δώρου.

Κάπως έτσι, το παιδάκι μαθαίνει -ή μάλλον κακομαθαίνει- να ζητά διαρκώς, να περιμένει πάντα το κάτι παραπάνω, το νέο, το διαφορετικό κάθε φορά, να υπερεκτιμά τα υλικά αγαθά και να θλίβεται αμέσως μόλις τα πράγματα δε γίνουν με τον τρόπο που επιθυμεί ή έχει συνηθίσει. Πολλές φορές πνίγεται από τα δώρα, δεν προλαβαίνει καν να τα ανοίξει, να παίξει, ή και να τα βαρεθεί, συγχέοντας έτσι τα συναισθήματα με τα χρήματα, τα φαντεζί κουτιά, τα ζωηρά χρώματα και τις απαστράπτουσες κορδέλες περιτυλίγματος.

Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες δεν υπάρχει παιδί που να μην έχει άπειρα παιχνίδια. Τόσα, που δύσκολα εντυπωσιάζεται με κάτι καινούριο. Τις περισσότερες φορές είναι απλώς ένα ακόμη. Έστω κι αν μιλάμε για την πιο λαμπερή, πλαστική κούκλα ή για το πλέον εξελιγμένο τεχνολογικά παιχνίδι.

Οι γονείς με κεντρικό πυλώνα την αγάπη θα πρέπει να προσφέρουν στα παιδιά όλα όσα θα τα κάνουν πραγματικά ευτυχισμένα. Και όχι λοιπόν. Τα ακριβά δώρα και τα εντυπωσιακά παιχνίδια δεν εμπεριέχονται σε αυτά. Αντιθέτως, η οικογενειακή θαλπωρή κι η ζεστή ατμόσφαιρα του σπιτιού, ο ποιοτικός και δημιουργικός χρόνος, η ενεργή και διαρκής παρουσία των γονιών, η αμέριστη προσοχή, η ενθάρρυνση κι η ασφάλεια που παρέχουν, είναι μόνο κάποια από τα σημεία-κλειδιά που δωρίζουν σ’ ένα παιδί υπέροχες εμπειρίες ζωής.

Και για να τα μεταφράσω με απλά παραδείγματα της πρακτικής καθημερινότητάς μας: τα μυρωδάτα κι αφράτα κέικ της γιαγιάς, η χειροποίητη τούρτα-παγωτό της μαμάς στο ψυγείο, οι τρυφερές ώρες του σαββατοκύριακου ζωγραφίζοντας με το μπαμπά, φτιάχνοντας παζλ ή διαβάζοντας παραμύθια όπως κι ένα υπέροχο πάρτι γενεθλίων στο σπίτι είναι στιγμές αληθινής ευτυχίας, είναι αφορμές για ασυγκράτητο ενθουσιασμό, είναι πηγές απεριόριστης χαράς. Τα παιδιά, στο τέλος της ημέρας, απολαμβάνουν πολύ περισσότερο τα γέλια, τα πειράγματα, τη συντροφιά, την παρέα των γονιών στο παιχνίδι παρά το ίδιο το παιχνίδι.

Οι παιδικές απαιτήσεις είναι τεράστιες, αλλά κυρίως αδιάκοπες. Πώς ν’ αντισταθείς σ’ ένα τους νάζι; Μην προσπαθείς, όμως, να καλύπτεις με αλόγιστη ύλη τη συναισθηματική ανάγκη, κάνοντας δώρα. Επίσης, τελικά, πόσα δώρα είναι ικανά να κάνουν τα παιδιά πραγματικά χαρούμενα; ‘Η πόσο ακριβά δώρα μπορούν να αντισταθμίσουν το παιδικό βλέμμα ή ενδεχόμενο παράπονο; Δε νομίζω στ’ αλήθεια ότι υπάρχει απάντηση.

Τα σπουδαιότερα δώρα δε βρίσκονται μέσα στα μεγάλα εμπορικά ή τα πολυκαταστήματα παιχνιδιών. Πολύτιμα είναι εκείνα που κατατίθενται αβίαστα από την ψυχή, άνευ όρων, απ’ τα βάθη της καρδιάς, με υπέρογκες δοσολογίες αγάπης. Για την ακρίβεια, ανεκτίμητα. Τα παιδιά μεγαλώνουν όμορφα με πολλή φροντίδα, αφιέρωση χρόνου και διάχυτη λατρεία. Δε χρειάζονται άπειρα παιχνίδια και δώρα για να νιώσουν αληθινά ευτυχισμένα.