Λογική και καλλιτεχνικός οίστρος δεν πάνε μαζί

Περιποίηση· περί-ποίηση. Πραγματικά περιποίηση είναι η περιπλάνηση στα περίχωρα του κόσμου της ποίησης. Οποιασδήποτε μορφής. Εκεί είναι ο μόνος κήπος που η ψυχή απολαμβάνει περίπατο και ξεκούραση. «Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε», Κ. Καρυωτάκης. Ας ξεκινήσουμε ορμώμενοι από αυτό.

Ο ίδιος ο ποιητής βρίσκει αγαλλίαση στο να αποδώσει καθ’ αυτόν τον τρόπο τις σκέψεις, τα αισθήματά του. Οι προβληματισμοί του γίνονται έμμετρες διατάξεις από λεκτικά σύνολα, κι οι αμφιβολίες του η σπιρτάδα στη ροή του ποιήματος. Δε χρειάζεται να υπάρχουν κανόνες, παρά ο μόνος κανόνας πως μέσα από αυτή δημιουργείται μια λυρικότητα ακόμα κι απουσία ρίμας. Ο λυρισμός θα ακουμπήσει σαν κουβέρτα από σατέν την ύπαρξή μας. Δεν μπορεί ένα ποίημα να σε αφήνει αδιάφορο· σ’ αυτήν την περίπτωση δεν έχει πετύχει το σκοπό του.

Υπάρχει ωστόσο σκοπός στα ποιήματα την ώρα που συντίθενται; Μπορεί ο ποιητής μέσα στην ιερή έκσταση στην οποία βρίσκεται ψυχή τε και σώματι να βγει στιγμιαία και πάλι στον κόσμο του λογικού και να πει «τι χρειάζεται η ποιητική μου συλλογή να γράψω;» κι ύστερα να επιστρέψει πίσω στην προγενέστερη κατάσταση του οίστρου καλύπτοντας τις ανάγκες του έργου του; Ή μήπως απλά ικανοποιεί τους όποιους αυτοσκοπούς ορίζει η ανάγκη του για έκφραση;

Όπως και να ‘χει εμάς το αποτέλεσμα όλου αυτού μας αγγίζει με τρόπο που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε. Κρίνοντας καθαρά από το αποτέλεσμα, ένα ποίημα μας προσφέρει -σχεδόν με ηδονικό τρόπο- την ευχαρίστηση της απάντησης ερωτημάτων που μας βασανίζουν καιρό. Είτε πρόκειται για κάποιο πιο βαρύ και σύνθετο που απευθύνεται σε συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων, είτε για ποιήματα που δεν έχουν μορφωτικούς, ηλικιακούς ή και άλλους περιορισμούς, έχοντας διαβάσει το σωστό ποίημα ανακουφίζεσαι.

Πολλές φορές κατά τύχη, άλλες σχεδόν καρμικά θα πέσει στα χέρια μας κάποια ποιητική συλλογή, κάποιο άρθρο που περιέχει ένα απόσπασμα, κάποια ταινία ή σειρά όπου κάποιος από τους ηθοποιούς απαγγέλλει κάτι που ταιριάζει να επικολληθεί στο κομμάτι της απάντησης για τον ημερήσιο ή τον εβδομαδιαίο προβληματισμό μας. Κοινωνούμε τότε μαζί του τις αλήθειες που νιώθουμε πως μας ταιριάζουν. Βρίσκουμε ταύτιση, καταρρίπτουμε, αποδεχόμαστε, ξαναχτίζουμε τον κόσμο μας με πιο όμορφα, πιο πνευματικά υλικά.

Ο μεγάλος πατέρας της ψυχανάλυσης Σ. Φρόιντ είχε πει «όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί». Επομένως η ποίηση είναι το καλύτερο κι ασφαλέστερο μέρος για να χαθείς, να σε χάσεις και να σε βρεις. Όταν σε βρεις ο περίπατός σου θα σ’ έχει αλλοιώσει με τέτοιο όμως τρόπο που η αλλαγή δε θα σε τρομάξει, παρά θα μοιάζεις λες και μόλις βγήκες από τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας. Έχοντας δει το ένα από τα θαύματα του κόσμου είσαι πλέον σε θέση να αναγνωρίζεις και το θαύμα της ζωής και να μην παρασέρνεσαι από τις κακεντρέχειες του κόσμου.

Σύμφωνα με τον T. S. Eliot «η ποίηση δεν είναι η απελευθέρωση των αισθημάτων, αλλά η δραπέτευση από τα αισθήματα. Δεν είναι η έκφραση της προσωπικότητας αλλά η δραπέτευση από την προσωπικότητα. Αλλά θα πρέπει κανείς να έχει αισθήματα και προσωπικότητα για να θέλει να δραπετεύσει από αυτά».  Είτε είσαι ο ποιητής, είτε ο αναγνώστης να μη φοβάσαι τον ψυχικό περίπατο κι ας είναι σκοτεινά καμιά φορά στο δρόμο σου.