Όλοι σχεδόν γνωρίζουμε την ταινία «Ποκαχόντας», που αφορά την ιστορία μιας Native American από τη Βιρτζίνια που ερωτεύεται έναν Άγγλο λοχαγό, τον Τζον Σμιθ. Πόσα όμως από τα γεγονότα της ταινίας είναι πραγματικά και πόσα βασίζονται σε μυθοπλασία; Ποια είναι η αληθινή ιστορία πίσω από την ταινία κινουμένων σχεδίων και τη δυναμική πριγκίπισσα;
Το 1596, εκεί που σήμερα θα βρεις τη Βιρτζίνια, γεννιέται ένα κορίτσι με το όνομα Amonute, έχοντας κι ένα πιο προσωπικό όνομα, το οποίο ήταν Matoaka. Το παιδικό παρατσούκλι αυτού του κοριτσιού ήταν Ποκαχόντας, το οποίο μεταφράζεται είτε ως «παιχνιδιάρα», είτε ως «παιδί με άρρωστη συμπεριφορά». Η Ποκαχόντας αποτελούσε το αγαπημένο παιδί του Ποουχάταν, ενός αρχηγού περισσότερων από 30 φυλών που μιλούσαν Αλγκόνκους και ζούσαν στην περιοχή που το 1967 διεκδικούσαν οι Άγγλοι ως Τζέιμσταουν, Βιρτζίνια. Χρόνια αργότερα, ένας Άγγλος άποικος γράφει για το πώς η Ποκαχόντας, η όμορφη κόρη ενός ισχυρού αρχηγού, του έσωσε τη ζωή, καθώς τον απελευθέρωσε και τον γλίτωσε από την εκτέλεση που είχε σχεδιάσει ο ίδιος της ο πατέρας. Ο άποικος αυτός λεγόταν Τζον Σμιθ. Το 1616 η Ποκαχόντας βαφτίστηκε Ρεβέκκα, παντρεύτηκε τον Τζον Ρολφ κι έφυγε για την Αγγλία. Πριν επιστρέψει στη Βιρτζίνια, αρρώστησε. Πέθανε το 1617 στην Αγγλία, πιθανόν από πνευμονία, και θάφτηκε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Ή μήπως όχι;
Το 2017 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ με τίτλο “Pocahontas: Beyond the Myth”, που φώτισε λίγο παραπάνω αυτή την υπόθεση. Η συγγραφέας του βιβλίου “Pocahontas and the Powhatan Dilemma” Camilla Townsend αποτέλεσε μία από τους ειδικούς που μίλησαν, ως καθηγήτρια ιστορίας των Native Americans για πολλά χρόνια. Όπως δηλώνει και η ίδια: «Σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να στραφώ στη δουλειά άλλων ανθρώπων για την Ποκαχόντας, [του συζύγου της] Τζον Ρόλφ και Τζον Σμιθ. Υπάρχουν πραγματικά εκατοντάδες βιβλία εδώ και πολλά χρόνια που έχουν γραφτεί γι’ αυτήν. Αλλά όταν προσπάθησα να το ψάξω, διαπίστωσα ότι τα περισσότερα από αυτά ήταν γεμάτα ανακρίβειες. Πολλά από αυτά είχαν γραφτεί από ανθρώπους που δεν ήταν ιστορικοί. Άλλοι ήταν ιστορικοί, αλλά ήταν άνθρωποι που ειδικεύονταν σε άλλα θέματα και θεωρούσαν δεδομένο ότι αν κάτι είχε επαναληφθεί πολλές φορές στα έργα άλλων, θα πρέπει να είναι αλήθεια. Όταν επέστρεψα και κοίταξα τα πραγματικά σωζόμενα έγγραφα εκείνης της περιόδου, έμαθα ότι πολλά από αυτά που είχαν επαναληφθεί γι’ αυτήν δεν ήταν καθόλου αλήθεια.»
Από τις σημειώσεις του ίδιου του Τζον Σμιθ, η Καμίλα άντλησε τις περισσότερες πληροφορίες της. Σύμφωνα με αυτές, ο Τζον ΣΜιθ απήχθη από τους Native Americans λίγους μήνες αφότου έφτασε στην περιοχή τους. Χρονολογικά, δηλαδή, μιλάμε για την άνοιξη του 1607. Μετά την απαγωγή του, τον ανέκριναν και στη συνέχεια τον άφησαν ελεύθερο. Όσο ήταν κρατούμενος, πέρασε λίγο χρόνο με την κόρη του Ποουχάταν, Ποκαχόντας. Αναφέρει ότι δίδασκαν ο ένας στον άλλο ορισμένες βασικές πτυχές της γλώσσας τους. Συγκεκριμένα αναγράφονται οι φράσεις «Πες στην Ποκαχόντας να μου φέρει τρία καλάθια» και «Η Ποκαχόντας έχει πολλές λευκές χάντρες». Ο Τζον Σμιθ έλεγε τις φράσεις στα αγγλικά, ενώ η Ποκαχόντας τις επαναλάμβανε στα αλγκονκιανικά κι εκείνος τα έγραφε.
Σε ό,τι αφορά την ερωτική ιστορία ανάμεσα στους δυο τους, όχι μόνο η Disney, αλλά και γενικά οι περισσότεροι, βλέπουν λάθος την ιστορία. Η ιστορία ότι η Ποκαχόντας ήταν ερωτευμένη με τον Τζον Σμιθ κράτησε για πολλές γενιές, όμως αποτελεί έναν μύθο, που ανέφερε και ο ίδιος ο Τζον Σμιθ κι ίσως ήταν αυτός ο λόγος που τροφοδότησε τόσο τη δημιουργία και διατήρηση αυτού του love story. Όπως αναφέρει και η Καμίλλα: «Ο λόγος που ήταν τόσο δημοφιλής αυτή η εκδοχή μεταξύ των ανθρώπων της κυρίαρχης δυτικής κουλτούρας, είναι ότι είναι πολύ κολακευτικό για εμάς. Η ιδέα ότι θαυμάζει τον λευκό άνδρα, θαυμάζει τον Χριστιανισμό, θαυμάζει την κουλτούρα, θέλει να έχει ειρήνη με αυτούς τους ανθρώπους κι είναι πρόθυμη να ζήσει με αυτούς τους ανθρώπους. Όλη αυτή η ιδέα κάνει τους ανθρώπους της λευκής αμερικανικής κουλτούρας να αισθάνονται καλά με την ιστορία τους.»
Ο λαός της Ποκαχόντας δε θα μπορούσε να είχε νικήσει ή ακόμα και να κρατήσει μακριά την εξουσία της Αναγεννησιακής Ευρώπης, την οποία αντιπροσώπευαν ο Τζον Σμιθ κι οι αποικιστές που ήρθαν. Είχαν ισχυρότερη τεχνολογία, όχι μόνο όσον αφορά τα όπλα, αλλά και τη ναυτιλία και την εκτύπωση βιβλίων και την κατασκευή πυξίδων, η έλλειψη των οποίων το έκανε αδύνατο να κινηθούν οι Native Americans προς τη νίκη. Έτσι, οι ντόπιοι αντιμετώπισαν εξαιρετικά τρομακτικές συνθήκες μιας βίαιης εισβολής. Για την Ποκαχόντας, τα πράγματα ήταν εξίσου τρομακτικά, αφού απήχθη, κακοποιήθηκε σ3ξουαλικά και φέρεται να δολ@φονήθηκε.
Το πιο σημαντικό μάθημα για τη νεαρή κοπέλα είναι ότι ήταν πιο γενναία, πιο δυνατή και πιο ενδιαφέρουσα από τη φανταστική Ποκαχόντας. Σίγουρα υπάρχουν περισσότερα να μάθουμε γι ‘αυτήν και για τον λαό της και σίγουρα δεν ήταν απλώς ένα κορίτσι που αγάπησε τη λευκή κουλτούρα. Ήταν μια ηγέτης, που έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει τους δικούς της ανθρώπους. Μόλις αρχίσουμε να το συνειδητοποιούμε αυτό, ίσως αποκτήσουμε και περισσότερο ενδιαφέρον για να μάθουμε την ιστορία της. Την πραγματική ιστορία της.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου