Ένα τσούρμο παιδιών μαζεμένο γύρω από μια τούρτα γενεθλίων, φανερώνει ακόμα έναν χρόνο που θα της έφερνε στιγμές. Τώρα χαμογελούσε στις ευχές και τα γέλια που άκουγε μα γνώριζε πως θα γύριζε τα πάνω κάτω μες στη χρονιά. Θα είχε ν’ ασχοληθεί με τις τρικυμίες και τις νηνεμίες της ζωής -όπως κάθε χρόνο άλλωστε, που γινόταν μεγαλύτερη και σοφότερη. Και κάθε φορά ήλπιζε πως ο χρόνος αυτός θα της έφερνε καλύτερες στιγμές. Έγραφε στο τεφτέρι της τις απώλειες, τα λάθη και τις επιτυχίες της. Ο χώρος όμως ήταν κάθε έτος, διακοσμημένος με γιρλάντες, πολύχρωμα μπαλόνια και κέφι για ζωή. Ήθελε να εξορκίζει με την ανεμελιά της τα δύσκολα, ενώ τα κεριά στην τούρτα της, ήταν σε αριθμό λιγοστά. Προμήνυαν πως βρισκόταν ακόμη στο άνθος της ηλικίας της. Ελπίδα, χαρά, φως, χειροκροτήματα.
Περίμενε πως το κέρι της θα κατάφερνε να σβήσει τον προηγούμενο χρόνο. Να προχωρήσει στον επόμενο, τον καλύτερο, τον πιο ελπιδοφόρο. Έλιωνε για τη μεγάλη αυτή στιγμή. Οι φίλοι της μαζεμένοι ολόγυρα ανυπομονούσαν ν’ απολαύσουν τη σοκολατένια πανδαισία, που ήταν βουτηγμένη στη σαντιγί. Οι γλυκόπικρες εμπειρίες της χρονιάς θα έλιωναν στο στόμα τους και η τούρτα θα τους έκανε να τη θυμούνται με τον καλύτερο τρόπο.
«Έλα, σβήσ’ το!», της έλεγαν. Κι όταν το έκανε έσβησε μαζί με το καιρί κι ο προηγούμενος χρόνος για ‘κείνη.
Στιγμές χαράς, αλλά και λύπης φώλιασαν στη νεανική της ψυχή. Ένιωθε σαν να ‘ταν αποδημητικό πουλί και να πέταξε για πιο ζεστά μέρη και πιο φιλόξενες καρδιές. Θέλησε για μια στιγμή να κλάψει για τον χρόνο που άφηνε πίσω της μα ακούγοντας τα γέλια των φίλων της και βλέποντας τον ελάχιστο καπνό από τα κεράκια που έσβησαν, αποφάσισε να μην το κάνει -αν και ακόμα και τα χρυσάθεμα στο τραπέζι, αποτελούσαν σύμβολο χαράς στη φθινοπωρινή μελαγχολία της.
Για μια στιγμή ακόμα έμεινε ν’ αναρωτιέται αν θα έπραττε τώρα διαφορετικά, κλαύτερα απ’ ό,τι μέσα στη χρονιά. Μετά ωστόσο παρηγορήθηκε σκεπτόμενη πως θα μπορούσε να πράξει χειρότερα ή και καθόλου.
Το σήμερα στο κάτω-κάτω, πάντα αποδεικνύεται σοφότερο από το χθες κι αυτό το γνώριζε πολύ καλά. Γνώριζε επίσης πως κάθε χρόνο η τούρτα της θα βάρυνε με περισσότερα κεριά, πιο πολλά φορτία και προβληματισμούς. Τα καλά της νέα ωστόσο ήταν πως είχε αποφασίσει να μένει στο σήμερα. Να μένει στο τώρα, στην εβδομάδα, στη μέρα, στην ώρα, στη στιγμή. Ν’ αφήνει τα σύννεφα στο νου της να διαλύονται κι όχι να δημιουργεί καινούρια από φόβο για το μέλλον. Ήξερε καλά πως πρέπει ν’ αναγνωρίζει τα προβλήματά της και τις δύσκολες εμπειρίες της σαν δώρα που έρχονταν μαζί με τη ζωή και την ελευθερία της.
Ήθελε με τη στάση της αυτή να μπορεί να «μιλήσει» σε κάθε της ημέρα, να την αγκαλιάσει να τη ζήσει κι αν είναι τυχερή να της ανταποδώσει κι αυτή τα δώρα της. Ήθελε να χορεύει με τον χρόνο της, με τις στιγμές της, με τους ανθρώπους της. Στον συμπαντικό της μεγάκοσμο ξεπηδούν ωστόσο παρελθοντικές εικόνες γεγονότων που ακόμη δεν έχει συλλάβει. Ο οργανισμός της δεν έχει προς το παρόν καταφέρει να τις επεξεργαστεί -πόσο μάλλον να επεξεργαστεί το μέλλον. Το Παρελθόν της αποτελείται ήδη από εικόνες που πολλές φορές την πλήγωσαν κι έγιναν συνειδητές με πολύ κόσο -δε γίνεται τώρα να έπιανε το μέλλον. Όσο μεγάλωνε πάντως, σίγουρα καταλάβαινε περισσότερα και σταματούσε να σκέφτεται τι θα γίνει στο μέλλον -και πίστευε πως έτσι συμβαίνει σ’ όλους τους ανθρώπους.
Ήξερε πως αυτό που μπορεί να κάνει τώρα ήταν να κατανοήσει την έννοια του χρόνου, της ύπαρξής της, των περιορισμών της αλήθειας στα πλαίσια των δυνατοτήτων της ανθρώπινης φυσιολογίας και δογματικής. Ο Δημόκριτος σύμφωνα με τον Δανέζη κάνει αναφορά σε δυο είδη γνώσης: Τη γνώση μέσω των αισθήσεων και τη γνώση μέσω της διάνοιας. Η γνώση μέσω των πρώτων αποτελεί τη νόθα γνώση. Η άλλη μορφή, η διάνοια της γνώσης αποτελεί τη γνήσια, την κατανόηση του αληθινού.
Ο Einstein είπε «Για εμάς τους ορκισμένους φυσικούς η διάκριση ανάμεσα στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια ψευδαίσθηση ακόμα και αν είναι τόσο επίμονη». Και στο Σύμπαν της σύγχρονης επιστημονικής πραγματικότητας το «Εδώ» είναι το «Παντού» και το «Τώρα» είναι το «Χτες» και το «Αύριο».
Στο είδωλο του εικονικού matrix η ανατροπή είναι ζήτημα χρόνου. Μ. Δανέζης
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου