Μην πιστεύεις τα «δεν το εννοούσα» των καβγάδων

Πόσες φορές καθένας από εμάς έχει εκραγεί πάνω στην πίεση και τον θυμό του, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πάνω σε άλλους ανθρώπους; Πολλές. Κι ύστερα, όταν κοπάσει η καταιγίδα και μας περάσουν τα νεύρα, συνήθως απολογούμαστε με τη δικαιολογία ότι δεν εννοούσαμε όσα ξεστομίσαμε. Ότι μιλούσε η οργή κι η κούρασή μας κι ότι βγήκαμε εκτός ελέγχου.

Η αλήθεια είναι, όμως, πως κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Πάνω στα νεύρα μας εκφράζουμε τις μεγαλύτερες αλήθειες, τα πιο βαθιά και καταπιεσμένα συναισθήματά μας, τον θυμό που πνίγαμε και τις ανασφάλειες που προσποιούμασταν πως δεν έχουμε. Η γνωστή ατάκα «δεν το εννοούσα», που ακολουθεί σχεδόν πάντα έναν καβγά, μαρτυρεί απλώς ότι εννοούνταν όλα. Κι αυτό εξηγείται, αν αναλογιστεί κανείς πως όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση σύγχυσης, είναι αδύνατο να ελέγξουμε την κάθε φράση που ξεστομίζουμε και να σκεφτούμε λογικά και πολιτισμένα, υποκριτικά και διπλωματικά.

Ναι, δε χωράνε απολυτότητες εδώ. Πάνω στα νεύρα μας ίσως να έχουμε πει, όντως, και πράγματα που αλήθεια να μην εννοούσαμε, που απλώς τα είπαμε για να δικαιολογήσουμε τους εαυτούς μας ή για να ελαφρύνουμε τη θέση μας, ακόμα και για να πληγώσουμε τον συνομιλητή μας, διεκδικώντας έτσι την υπεροχή μας. Ωστόσο, στην πλειοψηφία των φορών, τα λόγια που σκορπάμε με τόση ευκολία πάνω σε καβγάδες κι έντονες συζητήσεις και διαφωνίες, είναι λόγια που καιρό πνίγαμε μέσα μας και λόγω των συνθηκών δεν τολμούσαμε ποτέ να παραδεχθούμε και να τα εκφράσουμε ανοιχτά.

Κάτι, λοιπόν, που βρίσκεται φιμωμένο στην άκρη του μυαλού μας και συγκρατείται με πολλή προσπάθεια, θα ξεπροβάλλει βίαια, όταν του δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία. Και μια κατάλληλη ευκαιρία είναι, προφανώς, ένα ξέσπασμά μας και μια στιγμή που έχουμε χάσει την αυτοκυριαρχία μας κι έχουμε παραδοθεί στην παρόρμησή μας.

Την ώρα της έκρηξης σπάνε οι μάσκες, τα προσωπεία πέφτουν, είμαστε πια ο αληθινός εαυτός μας, αφού τα ψέματα θέλουν προσεχτικούς χειρισμούς κι εμείς δεν ελέγχουμε τίποτα. Και κάπως έτσι, ό,τι αργότερα θα πούμε πως δεν το εννοούσαμε, αποτελεί ουσιαστικά την αλήθεια μας, όλα αυτά που θέλαμε να πούμε, ή που πιστεύαμε, ή που νιώθαμε και μέχρι τώρα δειλιάζαμε να εκφράσουμε -ή αναγνωρίζαμε πως δεν έπρεπε ακόμα να ειπωθούν.

Σε αυτήν την περίπτωση, αντί να προσπαθούμε να μαζέψουμε την καταστροφή, καλό θα ήταν να αποδεχθούμε την κατάσταση όπως διαμορφώθηκε. Να ψάξουμε βαθιά μέσα μας τον λόγο που διστάζαμε τόσο καιρό να πούμε όσα σκεφτόμασταν. Να χαρούμε που βγάλαμε ένα βάρος από μέσα μας και που υπήρξαμε αληθινοί, έστω και με αυτόν τον όχι τόσο κομψό τρόπο.

Καμιά φορά, χρειαζόμαστε μια ώθηση για να εκδηλωθούμε κι ο θυμός και τα νεύρα είναι η καλύτερη οδός. Όσο τρελό κι αν ακούγεται, κάτι που είναι μοιραίο να ειπωθεί, τελικά με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο θα ειπωθεί. Ακόμα κι αν είχαμε επιλέξει να το εκφράσουμε υπό διαφορετικές συνθήκες, πιο ήπιες, ακόμα κι αν για κάποιο λόγο το αποφεύγαμε και διστάζαμε.

Ίσως με κάποια άκυρη αφορμή και πάνω σε κάποιο ξέσπασμα να παραδεχτήκαμε τις μεγαλύτερες αλήθειες. Αλήθειες που κι εμείς έπρεπε να πούμε κι ο συνομιλητής μας έπρεπε να ακούσει, κι ας μη συνέφεραν κανένα μας. Η χιλιοειπωμένη, λοιπόν, ατάκα «δεν το εννοούσα» συχνά δεν έχει καμία βάση.

Καλό θα ήταν να το σκεφτούμε πριν την ξεστομίσουμε ξανά, αλλά και να την επεξεργαστούμε σε περίπτωση που κάποιος άλλος την χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία.