Μια φράση δεν έχει πάντα την ίδια έννοια και την ίδια σημασία. Έτσι και η φράση «δε φταίω εγώ» έχει διαφορετική σημασία για τον καθένα από εμάς αλλά και ακόμη μεγαλύτερη διαφορά σημασίας ανάλογα με την περίπτωση που λέγεται. Κάποιες φορές όντως ισχύει κι άλλες φορές όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά δηλώνει και χίλια δύο άλλα. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που λέμε «δεν φταίω εγώ»; Και τι δηλώνει αυτό για τον χαρακτήρα μας και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις διάφορες καταστάσεις κι ίσως και δυσκολίες που έρχονται στον δρόμο μας;
Μπορεί να το λέμε από απλή ανευθυνότητα. Το να δεχτούμε και να χρεωθούμε τις ευθύνες των πράξεών μας μαζί με τις επιπτώσεις της παραδοχής μας, θέλει πολύ θάρρος και τόλμη. Μόνο ένας πραγματικά ώριμος και δυνατός χαρακτήρας μπορεί να παραδεχτεί τα λάθη του και να δεχθεί τις επιπτώσεις των λαθών που έκανε. Ένας ανεύθυνος άνθρωπος δεν πρόκειται να παραδεχθεί ποτέ τις ευθύνες του. Αντίθετα, θα τις ρίξει σε κάποιον άλλον και θα βρει χίλιες δυο δικαιολογίες. Ένας ανεύθυνος χαρακτήρας θα κάνει τα πάντα για να μην έρθει αντιμέτωπος με τις ευθύνες των πράξεών του.
Το «δε φταίω εγώ» αυτόματα μας απενοχοποιεί και μας «βγάζει» από τη δύσκολη θέση. Μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα με τον εαυτό μας να ρίχνουμε αλλού το φταίξιμο και να συνεχίζουμε τη ζωή μας ξέγνοιαστοι και χαλαροί. Είναι η πιο απλή και εύκολη δικαιολογία που μπορούμε να βρούμε για να αποφύγουμε τις δυσάρεστες συνέπειες και τις ενοχές που μας βαραίνουν. Πολλές φορές το λέμε για να το πιστέψουμε κι εμείς οι ίδιοι νιώθοντας καλύτερα με τον εαυτό μας.
Επίσης, η φράση «δε φταίω εγώ» μπορεί να φανερώνει σταρχιδισμό. Δηλαδή, πολύ απλά δεν μας ενδιαφέρει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας ούτε μας ενδιαφέρει ότι κάποιος άλλος θα τις επωμιστεί. Εμείς θέλουμε να τα έχουμε καλά με τη συνείδησή μας και τους γύρω μας επιφανειακά, χωρίς να λύνουμε το πρόβλημα που προκύπτει με συζήτηση όπως κάνει ένας ώριμος και υπεύθυνος άνθρωπος.
Από την άλλη, ίσως, να φοβόμαστε και λίγο να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Ίσως, οι συνέπειες των πράξεών μας να είναι τόσο βαριές που προσωπικά να φοβόμαστε να παραδεχτούμε πως φταίμε κι έπειτα να πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε. Συνήθως, κυρίως τα ερωτικά και τα επαγγελματικά μας λάθη, φοβόμαστε να τα παραδεχθούμε γιατί είναι αυτά με τις πιο δυσάρεστες συνέπειες για εμάς. Ποιος θέλει να θέσει σε κίνδυνο τη δουλεία του; Και ποιος θέλει να χάσει τον άνθρωπο που αγαπά; Ρίχνοντας αλλού τις ευθύνες νιώθουμε πιο ασφαλείς και ήρεμοι.
Από την άλλη, μπορεί να το λέμε γιατί πολύ απλά είναι η αλήθεια. Μπορεί όντως να μη φταίμε εμείς και να θέλουμε να γλιτώσουμε από τις άδικες συνέπειες των λαθών άλλων ατόμων. Άρα ας μην το βλέπουμε μόνο από την αρνητική του πτυχή. Μόνο και μόνο επειδή κάποιος μας λέει ότι δε φταίει εκείνος, δε σημαίνει ότι προσπαθεί να κρύψει κάτι ή να αποφύγει το οτιδήποτε. Με μια ήρεμη συζήτηση μπορούμε να καταλάβουμε αν μας λέει αλήθεια ή όχι και να πράξουμε αναλόγως.
Επιμέλεια κειμένου: Μάιρα Τσιρίγκα