Από παιδί θυμάμαι τη μαμά μου να μου λέει πως η αχαριστία είναι η χειρότερη ασθένεια του ανθρώπου. Τότε δεν μπορούσα να καταλάβω ακριβώς τι εννοούσε! Με το πέρασμα, όμως, του χρόνου και συναντώντας στη ζωή μου πολλούς ανθρώπους, άρχισα να αντιλαμβάνομαι το τεράστιο νόημα που είχαν τα λόγια αυτά.
Σε μια κοινωνία που δεσπόζει ο εγωκεντρισμός κι η έλλειψη ενσυναίσθησης, συναντάμε όλο και περισσότερους ανθρώπους που τους χαρακτηρίζει η αχαριστία. Ανθρώπους που θα αγνοήσουν τα χίλια καλά που ‘χεις κάνει για αυτούς, ανθρώπους που θα σταθούν σε μια ατυχή στιγμή σου. Είναι δύσκολο να πιστέψεις πως κάποιος δικός σου άνθρωπος –ο παιδικός σου φίλος, ο συγγενής σου, ο σύντροφός σου– που σας δένουν άπειρες όμορφες στιγμές και τόσα συναισθήματα θα επιδείξει τέτοια αγνωμοσύνη.
Μια άσχημη στιγμή θα ‘ναι γι’ αυτούς αρκετή ώστε να διαγράψουν το κοινό παρελθόν που σας ενώνει και με ευκολία θα βρεθούν απέναντί σου σαν να ‘στε εχθροί. Άνθρωποι που ό,τι κι αν τους δώσεις θα στέκονται πάντοτε σε αυτό που δεν κατάφεραν να πάρουν από ‘σένα.
Παρατηρώντας τα πρόσωπα αυτά, θα διαπιστώσεις πως πάσχουν από ψυχική αναπηρία. Είναι ανήμποροι να δουν στον συνάνθρωπό τους την καλοσύνη και την προσφορά. Η ψυχική ένδεια που τους διακατέχει δεν αφήνει περιθώρια για τη φωτεινή πλευρά της ζωής.
Σε κάποιο βιβλίο είχα διαβάσει πως υπάρχει μια νόσος ανίατη, χειρότερη κι απ’ τον καρκίνο, κι αυτή είναι η αχαριστία. Ο καρκίνος καθημερινά τρώει τα ζωτικά κύτταρα του ανθρώπου, μα η αχαριστία τρώει καθημερινά την ψυχή του. Άλλωστε, όλα τα δεινά στη ζωή μας ξεκινούν από μέσα μας. Όταν δε δίνουμε στην ψυχή μας το περιθώριο να αναπνεύσει, να ηρεμήσει, να φωτιστεί, τότε κι αυτή θα μεταδώσει σε όλο μας το είναι το μαύρο χρώμα που της δίνουμε.
Ο αχάριστος άνθρωπος νιώθει πάντα ανικανοποίητος, τόσο απ’ τους γύρω του όσο κι απ’ την ίδια του τη ζωή. Δεν μπορεί να χαρεί καμία στιγμή, δεν μπορεί να νιώσει τη δύναμη του τώρα, τη δύναμη της αλληλεγγύης και της αγάπης. Θεωρεί πως όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω απ’ τον ίδιο· δεν ξέρει να σέβεται και να εκτιμά. Είναι, με λίγα λόγια, έρμαιο της ασθένειάς του.
Μια ασθένεια της ψυχής είναι κι η αγνωμοσύνη, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία για τον κάθε αχάριστο άνθρωπο, για τον περίγυρό του και κατ’ επέκταση για ολόκληρη την κοινωνία. Μπορεί κανείς μας να φανταστεί τι θα συμβεί, αν μονίμως η αχαριστία πολλαπλασιάζεται στην κοινωνία μας; Η ρητορική αυτή ερώτηση πρέπει να μας αφυπνίσει όλους!
Σε κάθε αρρώστια, βέβαια, υπάρχει κι ένα γιατρικό. Έτσι θέλω να βλέπω τον κόσμο. Επιλέγω να ελπίζω! Αν κάποιος ρωτούσε πώς αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να βρουν την ίαση της ψυχής τους; Θα τους απαντούσα πως ο τρόπος υπάρχει, αρκεί να θέλουν να τον βρουν. Για κανέναν δεν είναι αργά να βρει τον σωστό δρόμο. Η αυτογνωσία κι η ενδοσκόπηση είναι σίγουρα δυο απαραίτητα όπλα για κάποιον που επιθυμεί να πολεμήσει την αχαριστία. Η πνευματικότητα, η πίστη κι η διαρκής αναζήτηση του καλού και του αγαθού είναι επίσης δίοδος, ώστε να βγει κάποιος απ’ το σκοτεινό αυτό μονοπάτι.
Και το σημαντικότερο όλων, η απάντηση που μου ‘δινε πάντα η μητέρα μου όταν την ρωτούσα: Η αγάπη είναι το γιατρικό κάθε αρρώστιας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη