Ανταγωνιστικότητα. Μία λέξη που αρκετές φορές μας κάνει και νιώθουμε δυσφορία, καθώς η αναφορά της στη συντροφική σχέση, μας οδηγεί σε εικόνες καταστάσεων όπου το ζευγάρι βρίσκεται σε συνεχή διαμάχη, πολλές φορές ακόμα και για λόγους που έχουν μικρή ή και καθόλου σημασία. Φυσικό επόμενο λοιπόν, είναι να χαλάσει τα όνειρα που κάνει κάθε ζευγάρι και να οδηγήσει στην απομυθοποίηση της συντροφικότητας.
Ωστόσο, αναρωτιέται κανείς αν ο ανταγωνισμός στο ζευγάρι είναι κάτι φυσιολογικό. Κατά καιρούς έχουμε δει πως το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό βρίσκεται στις ερωτικές σχέσεις και προέρχεται από την επιθυμία των ανθρώπων «να είναι οι καλύτεροι» και να έχουν τις δυνατότητας να επιτυγχάνουν σε όλους τους τομείς.
Από τη μία πλευρά, η ύπαρξη συναισθημάτων ανταγωνισμού σε μια σχέση μπορεί να θεωρηθεί «παράλογη», καθώς δεν είναι δυνατό κάποιος να θέλει συνεχώς να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, να έχει τον απόλυτο έλεγχο, να είναι «ο καλύτερος» κι ο σύντροφός του να τον θαυμάζει άνευ όρων.
Υπάρχει βέβαια κι η αντίθετη πλευρά, όπου δυο άνθρωποι έχουν κάποιους κοινούς στόχους και στο τέλος ένας από τους δύο θέλει να επικρατήσει έναντι του άλλου. Σε πολλές στιγμές της καθημερινότητας βλέπουμε το χαρακτηριστικό του ανταγωνισμού, όπως για παράδειγμα στις δουλειές. Κι αναρωτιόμαστε, είναι φυσιολογικό να αναπτύσσονται ανταγωνιστικά συναισθήματα στο ζευγάρι;
Μια εύκολη και γρήγορη απάντηση είναι πως είναι απόλυτα φυσιολογικό. Μάλιστα, η ύπαρξη ενός ορισμένου επιπέδου ανταγωνισμού είναι ικανή να πάει τη σχέση σε άλλο επίπεδο και να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να βγάλουν τον καλύτερο εαυτό τους. Υπάρχει βέβαια κι η περίπτωση, η ανταγωνιστικότητα να αποδειχθεί άκρως δυσλειτουργική, σε περιπτώσεις όπου κανένας από τους δύο δεν έχει διάθεση να συμβιβαστεί και να υποχωρήσει σε κάποια πράγματα.
Γενικότερα, εκείνο το οποίο θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας, είναι το γεγονός πως τέτοιου είδους αισθήματα συνδέονται με περίπλοκο τρόπο με τα θέλω, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κάθε ατόμου. Μη ξεχνάμε πως η ανταγωνιστικότητα περιλαμβάνει την επιθυμία κάποιου να κυριεύσει ή να θριαμβεύσει έναντι κάποιου άλλου.
Κι οι δύο αυτές μορφές συμπεριφοράς λειτουργούν με τέτοιο τρόπο που αυξάνουν το ήδη υπάρχον συναίσθημα της ανταγωνιστικότητας κι εντείνουν την επιθυμία για νίκη.
Και φτάνει κανείς κάποια στιγμή να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό που δέχεται, εφόσον έχει αναγνωρίσει όλα εκείνα τα σημάδια τα οποία έχει λάβει κατά καιρούς. Είναι αρκετά σημαντικό να μπορεί κανείς να αναγνωρίζει και να δέχεται τα όποια ανταγωνιστικά συναισθήματα μπορεί να περιλαμβάνει μια σχέση. Αποτελούν, τις περισσότερες φορές, αναπόσπαστο κομμάτι μιας σχέσης κι όχι απαραίτητα κακό παράγοντά της.
Μέχρι ένα επίπεδο μπορεί να είναι άκρως λειτουργική κάνοντας και τους δύο σε μια σχέση να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Άλλωστε, για να είναι μια σχέση υγιής κι «ενεργή» μέσα στο χρόνο, πρέπει κι οι δύο να κάνουν ό,τι καλύτερο περνάει από το χέρι τους και να αναγνωρίζουν τα προσόντα και τις αξίες του συντρόφου τους. Άλλωστε, σε μια σχέση δε γίνεται «αγώνας» για το ποιος είναι ο καλύτερος, επομένως πάντα υπάρχει χώρος για παραπάνω από ένα νικητή.
Όσον αφορά τα σημάδια που εκδηλώνουν ανταγωνισμό σε μια σχέση, θα έλεγε κανείς πως είναι αρκετά. Ένα από τα πιο σημαντικά είναι ο θυμός που υπερνικάει όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα όταν βλέπει κανείς το σύντροφό του να έχει κάποια προσωπική επιτυχία. Και συνήθως, υπό άλλες συνθήκες, αυτό θα ήταν κάτι απολύτως φυσιολογικό και θα έφερνε χαρά σε μια σχέση.
Από την άλλη, βλέπει κανείς πως σε περιπτώσεις ανταγωνισμού σε ένα ζευγάρι, η κάθε πλευρά βλέπει έναν «αντίπαλο» απέναντί της, παρά ένα σύμμαχο. Κι ίσως να είναι η πιο «αρρωστημένη» περίπτωση, καθώς ο κάθε ένας προσπαθεί να επισκιάσει μια προσωπική επιτυχία του άλλου και να «βγει από πάνω» με αθέμιτους τρόπους.
Η καλύτερη λύση σε τέτοιες περιπτώσεις, λοιπόν, είναι ο διάλογος κι η ειλικρίνεια απέναντι στο σύντροφό μας. Σίγουρα μπορεί να λυθεί η οποιαδήποτε παρεξήγηση όταν το ζευγάρι μιλάει κι όταν προσπαθεί να ακούσει ο ένας τον άλλον, χωρίς δικαιολογίες.
Και στο κάτω-κάτω, το αίσθημα του ανταγωνισμού μπορεί να αποτελέσει ένα υγιές χαρακτηριστικό στη σχέση, εφόσον η κάθε πλευρά δεν το βλέπει ως κακό στοιχείο. Είναι εκείνος που μπορεί να οδηγήσει στην ευτυχία και να κάνει μια σχέση ακόμη πιο ενδιαφέρουσα.
Ας ψαχτούμε, λοιπόν, πριν μπούμε σε αυτό το τριπάκι κι ας δούμε ποια είναι τα οφέλη του και ποια τα μειονεκτήματά του.
Επιμέλεια Κειμένου Κωνσαντίνου Δρόσου: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Δρόσος
