Πόσοι άνθρωποι άραγε μας επηρέασαν στις επιλογές μας μέχρι σήμερα; Φίλοι που είχαμε πρότυπο, γονείς που έβλεπαν στα μάτια μας τα δικά τους όνειρα, σχέσεις που πήγαν να μας βάλουν τα καλούπια που τους βόλευαν. Κανείς ή σχεδόν κανείς απ’ αυτούς που τηρήσαμε τυφλά τις οδηγίες τους δε μας ρώτησε τι τελικά θα μας έκανε ευτυχισμένους.
Είναι οι κοντινοί μας άνθρωποι που έμμεσα ή άμεσα, ηθελημένα ή μη, είχαν καταλυτικό ρόλο στη ζωή μας, που έγινε περισσότερο παρεμβατικός απ’ όσο χρειαζόταν. Είναι οι άνθρωποι αυτοί που τους δώσαμε χώρο –ίσως πιο πολύ απ’ όσο θα μας έκανε καλό να είχαν– και μας στέρησαν την ελευθερία επιλογής.
Όχι γιατί δε μας αγαπούσαν ή γιατί ήθελαν να μας κάνουν κακό. Γιατί απλώς, ξέχασαν να ρωτήσουν τι θα έκανε εμάς ευτυχισμένους. Λόγω της αξίας που είχαν στη ζωή μας, αισθάνθηκαν ασφαλείς να μας περάσουν αυτό που πίστευαν σωστό ή επικερδές για τους ίδιους. Μα ήταν σωστό δικό τους, όχι δικό μας κι έτσι μας επηρέασαν χωρίς να αναγνωρίζουν ότι μας επηρέασαν τελικά αρνητικά. Κι ας φαινόταν ότι επιλέξαμε, εμείς απλώς ακολουθήσαμε. Ό,τι μας είπαν, ό,τι μας παρότρυναν, ό,τι μας επέβαλαν.
Πόσες μπαλαρίνες έχουν ν’ αγγίξουν τις πουεντ από τότε που πήγαν σε ένα πανεπιστήμιο για να σπουδάσουν κάτι άλλο απ’ τον χορό τους. Πόσοι μουσικοί μετροφυλλούσαν βιβλία οικονομικών αντί να πάρουν μια κιθάρα να γεμίσουν τους δρόμους με ήχους; Πόσοι επιστήμονες καταχωνιάστηκαν πίσω από γραφεία για το σίγουρο μιας δουλειάς. Πόσες αγάπες αδικήθηκαν γιατί υπολόγισαν τους τρίτους σε μια αριθμητική πράξη που είναι για δύο. Πόσοι άνθρωποι αποδίδουν μηχανικά στη ζωή τους χωρίς ζωντάνια, ουσία, διάθεση για ό,τι κάνουν.
Ευτυχία δεν είναι εκεί που πληρώνεσαι καλά. Ευτυχία δεν είναι ο ορίζοντας που βλέπουν οι άλλοι για σένα. Ευτυχία είναι να βρίσκεσαι εκεί που αγαπάς. Εκεί που γουστάρεις να βρίσκεσαι, που επέλεξες, που δε φοβήθηκες να επιλέξεις ακόμα κι αν αποδείχτηκε λάθος. Εκεί που είχες το θράσος να πολεμήσεις για να πετύχεις, αλλά και το θάρρος να το αλλάξεις αν δεν επέλεξες σωστά.
Αναλωνόμαστε χρόνια τώρα ν’ αποζητάμε την κοινωνική αποδοχή, την τήρηση των κανόνων, να κρύβουμε συναισθήματα μήπως μας πουν αδύναμους, να συμβαδίζουμε με τα μοντέλα που μας πλασάρουν.
Κάποιος σπουδάζει αυτό που προσδοκούσαν οι γονείς του, άλλος μένει σ’ ένα γάμο που δεν ήθελε, κάποιος κρύβει τη σεξουαλική του ταυτότητα, άλλος λέει σε όλους «ναι» στερούμενος τον προσωπικό του χρόνο, κάποιος καταπιέζεται ολημερίς σ’ ένα επάγγελμα που δε διάλεξε ποτέ.
Δε μας ρώτησαν αν αντί για γιατροί θα θέλαμε να γίνουμε καλλιτέχνες, αν αντί για χρήματα θα προτιμούσαμε τη χαρά του να πηγαίνουμε το πρωί στη δουλειά. Αν είχαμε την απλή ερώτηση απ’ το μεγάλο μας έρωτα, τι μας κάνει ευτυχισμένους –αντί να υποθέτει– ίσως να μη μας έχανε ποτέ. Δε μας ρώτησαν πώς περνάμε καλά ή πού χαμογελάμε. Δε μας ρώτησε κανείς τι θέλουμε εμείς, αλλά μας είπαν τι θα ήθελαν από εμάς ή ακόμα τι θα ήθελαν για εμάς. Ονειρεύτηκαν το δικό μας μέλλον χωρίς να μας ρωτήσουν πώς εμείς το ονειρευτήκαμε.
Ο αντίκτυπος που έχουν οι επιλογές της οικογένειας, των κολλητών ή των συντρόφων μας, κάποιες φορές καθορίζουν τη ζωή μας ολόκληρη. Η επιθυμία τους να μας δουν επιτυχημένους κι ευτυχισμένους, δεν ήταν το ιδανικό που εμείς φανταστήκαμε. Οι λάθος επιλογές των άλλων πιθανόν να είναι οι δικές μας σωστές. Δε ζούμε τις ζωές τους. Τη δικιά μας ζούμε κι έχουμε χρέος κι ευθύνη να τη ζήσουμε όπως της πρέπει.
Αυτοί που έχουν στόμα να δικάζουν, να κατακρίνουν και να ξέρουν το σωστό για τον άλλον πάντα θα υπάρχουν. Οι καλοί κι οι κακοί. Μα κάθε επιλογή που κάναμε αδικώντας τον εαυτό μας για να ευχαριστήσουμε κάποιον άλλον, είναι εκείνη που προστέθηκε στον κουβά μας για να τον ξεχειλίσει. Και ξέρετε, όταν ο κουβάς μας ξεχειλίζει, γίνονται μικρές επαναστάσεις μέσα μας για να μας ωθήσουν να δημιουργήσουμε ευκαιρίες. Ευκαιρίες δικές μας που περιμένουν να τις επιλέξουμε.
Απ’ εκεί κι έπειτα μένει η πρωτοβουλία. Η ανάληψη της ευθύνης. Το μάθημα από τη νίκη ή την ήττα. Είναι δική μας η απόφαση για το πώς θα ξοδέψουμε τις ώρες, τις μέρες, τα χρόνια μας. Αν θα γρατσουνίσουμε γόνατα ή αν θα καταξιωθούμε σκουπίζοντάς τα και συνεχίζοντας. Αν θα μείνουμε να επιρρίπτουμε την ευθύνη στους άλλους ή την ατυχία ή τον Θεό απ’ το να θέσουμε υπόλογο τον εαυτό μας.
Όταν καταλάβουμε τη δύναμη που οι επιλογές μας μπορούν να έχουν, τότε ίσως καταφέρουμε ν’ αγγίξουμε και να ζήσουμε τελικά τη ζωή που μικροί χρωματίζαμε σε μια κόλλα χαρτί.
Επιμέλεια Κειμένου Μαρίας Παναγιώτου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Μαρία Παναγιώτου
