Το «αντέχεις εσύ» δεν παρηγόρησε κανένα

Είσαι δυναμικός χαρακτήρας, μα αυτό δε σημαίνει πως δε σε βρίσκουν αναποδιές πού και πού ή και συχνά-πυκνά. Λες να το βγάλεις από μέσα σου, να το συζητήσεις με κάποιον δικό σου και ξεκινάς να λες το πρόβλημά σου. Αναφέρεις, όσο πιο αναλυτικά μπορείς, όλα εκείνα που σε ταλαιπωρούν, εξηγείς τι σε δυσκολεύει, τι θέμα έχεις με τη δουλειά σου, την οικογένειά σου ή τη σχέση σου. Όλα αυτά για να ακούσεις αυτό το «έλα, μωρέ, εσύ αντέχεις». Κι έτσι απλά, νιώθεις πως το πρόβλημά σου μόλις πέρασε στα ψιλά γράμματα, σαν να μην έχει ουσιώδη αξία -τουλάχιστον για τους άλλους.

Εσύ κρατάς την ταμπέλα του δυναμικού, του ικανού, του επιδέξιου. Εσύ για τους άλλους «δεν έχεις ανάγκη», ακόμα κι αν έχεις τη μεγαλύτερη ανάγκη εκείνη τη στιγμή, έστω για λίγη υποστήριξη. Ξέρεις καλά πως δε θα μπορούσαν απαραιτήτως να σε βοηθήσουν ή να συνδράμουν, δεν είχες καμία τέτοια απαίτηση, εξάλλου. Δεν αναζήτησες την επίλυση της δυσκολίας σου από κάποιον τρίτο αλλά μια υποτυπώδη στήριξη και –γιατί όχι;– μια αναγνώριση των κόπων σου. Αντ’ αυτού όμως, ακούς πως «εσύ μπορείς», λες και στην περίπτωσή σου όλα θα γίνουν αυτόματα.

Ναι, αδερφέ, εσύ πράγματι μπορείς και θα τα καταφέρεις κι όντως δεν έχεις ανάγκη -θα το έχεις αποδείξει, άλλωστε, πολλάκις πριν πάρεις τον τίτλο του «δυναμικού». Ίσως κιόλας να έχεις την ικανότητα να μπορείς πολλά περισσότερα από άλλους ανθρώπους. Αυτό, όμως, δε συμβαίνει γιατί τα προβλήματά σου δεν έχουν τόση αξία, ούτε γιατί έχεις το μαγικό ραβδάκι. Δικαιούσαι, λοιπόν, κι εσύ λίγο κουράγιο, αλλά όλοι μας το ξεχνάμε, έχοντάς σε συνηθίσει να ξεπερνάς ό,τι σε απασχολεί μόνος με στήριγμα την επιμονή σου.

Πολλές φορές ξεχνάμε πως οι δυναμικοί άνθρωποι, αυτοί που λέμε πως «δεν έχουν ανάγκη», είχαν περισσότερες φορές απ’ ό,τι φανταζόμαστε, αλλά βρήκαν μόνοι τους τη λύση. Ανέπτυξαν σταδιακά τις ικανότητες να βγαίνουν από δύσκολες καταστάσεις και να ξεπερνούν τα εμπόδια που τους εμφανίζονταν. Ναι, όση έκπληξη κι αν μας δημιουργεί, δε γεννήθηκε κανείς με την ικανότητα να τα επιλύει όλα σαν να ‘ταν παιχνιδάκι. Μόχθησαν γι’ αυτό, πάσχισαν να ξεπεράσουν κάτι και κόπιασαν να φτάσει εκεί που έφτασαν.

Δεν ξέρουμε κανέναν στο απόλυτο. Ξέρουμε μόνο όσα μας δείχνουν, κι οι δυναμικοί άνθρωποι είναι αρκετά περήφανοι για τα επιτεύγματά τους για να μας δείξουν πόσο πολύ κουράστηκαν για να καταφέρουν όσα κατόρθωσαν. Πριν βιαστούμε, όμως, να τους κατηγορήσουμε για την περηφάνια τους και να πούμε πως αυτό είναι το τίμημα, ας σκεφτούμε πως οποιοσδήποτε στη θέση τους θα ήταν περήφανος που τα κατάφερε. Ας σκεφτούμε πως για εκείνους ίσως και να μην υπήρχε καν η εναλλακτική της αποτυχίας.

Ας πούμε πως είμαστε σε ένα τσίρκο. Υπάρχουν ακροβάτες, θηριοδαμαστές, γελωτοποιοί και θεατές. Σ’ αυτό το τσίρκο, οι ακροβάτες δεν έχουν δίχτυ ασφαλείας για να ακροβατούν. Ανεβαίνουν στο τεντωμένο σκοινί και δίνουν τον αγώνα τους να μην πέσουν, να μην κάνουν κανένα λάθος και να απολαύσουν στο τέλος ένα χειροκρότημα. Οι κλόουν –που μπορεί να βιώνουν μια μεγάλη θλίψη, παράλληλα– φορούν τη μάσκα τους και σε κάνουν να γελάς. Οι θηριοδαμαστές σε εκπλήσσουν με το πώς συνεργάζονται με τα μεγάλα άγρια ζώα, αλλά δεν ξέρεις πόσα σημάδια έχουν από μια εκπαίδευση που πήγε στραβά, ούτε πόσες ώρες προπονήθηκαν γι’ αυτό.

Εμείς κρίνουμε το αποτέλεσμα και χειροκροτάμε, λέμε «μπράβο» κι όταν η παράσταση τελειώσει, φεύγουμε και συνεχίζουμε τις ζωές μας. Ζωές που σίγουρα διαφέρουν απ’ του ακροβάτη, του θηριοδαμαστή, του γελωτοποιό. Για μας ήταν μια παράσταση, για εκείνους όμως είναι η ζωή τους. Ενέχει κινδύνους, προβλήματα, κι ίσως μερικά λεπτά αναγνώρισης. Για μας είναι δεδομένο πως θα πάμε και θα τους δούμε να κάνουν όσα κάνουν γιατί «αυτή είναι η δουλειά τους». Για εκείνους είναι, όμως, μια μάχη.

Τώρα σκέψου πως οι δυναμικοί άνθρωποι βιώνουν μια ζωή σαν τσίρκο. Είναι οι ακροβάτες των λεπτών ισορροπιών της καθημερινότητας, οι θηριοδαμαστές των δύσκολων συνθηκών διαβίωσης κι οι γελωτοποιοί που αντιμετωπίζουν κάθε πληγή και δάκρυ με χιούμορ και γέλιο. Σίγουρα, θα τα καταφέρουν -άλλωστε, μοχθούν για την επιτυχία πολύ πιο σκληρά από τον οποιοδήποτε. Όμως αυτό δε σημαίνει πως εμείς, οι θεατές της ζωής τους, μπορούμε έτσι, ελαφρά την καρδία, να πάρουμε για δεδομένη την αντοχή τους.

Δε ζητούν από εμάς να αλλάξουμε τη ζωή τους, ακόμα κι αν σ’ αυτήν δεν υπάρχει η πολυτέλεια του να λυγίσεις. Ζητούν την αναγνώριση του κόπου τους, ζητούν την κατανόηση των δυσκολιών τους, κι έχουν κάθε δίκιο.  Δε μας κοστίζει τίποτα να βάλουμε ένα δίχτυ ασφαλείας, αν μπορούμε. Δε μας κοστίζει τίποτα να πούμε αντί για το «εσύ μπορείς» πως πιστεύουμε στις δυνάμεις τους, αλλά είμαστε εδώ αν χρειαστούν κάτι -κι ας είναι μονάχα για ένα παρηγορητικό χάδι.

ΥΓ: Το να ‘σαι δυναμικός είναι μονάχα ένα παράσημο, μη γίνεσαι αιχμάλωτός του. Κι αν οι συνθήκες σε κάνουν, σου στέλνω μια μεγάλη αγκαλιά.