Την τελευταία φορά που βγήκα έξω απ’ το σπίτι, όλοι όσοι συνάντησα στο δρόμο, στην τράπεζα, στη δουλειά, στον καφέ, είχαν πάθει κατάθλιψη. Αυτό μου είπαν δηλαδή. Κουρασμένοι απ’ τη ζωή άνθρωποι, πονοκεφαλιασμένοι, φοβισμένοι για το μέλλον, ψυχοσωματικά σε υπολειτουργία.
«Έχω κατάθλιψη», μία απ’ τις πιο χρησιμοποιημένες φράσεις τελευταία, μία απ’ τις πιο παρεξηγημένες ασθένειες, πλέον. Το ότι νιώθεις κουρασμένος σωματικά επειδή δούλεψες 25 ώρες το 24ώρο ή επειδή κάνεις τρεις δουλειές για να τα βγάλεις πέρα, δε σημαίνει ότι έχεις κατάθλιψη, αλλά ότι κοντεύεις να πάθεις υπερκόπωση.
Το ότι είσαι αποστραγγισμένος ψυχολογικά διότι προσπαθούν να σου περάσουν τα παράλογα ως λογικά, δεν πάει να πει ότι περνάς καταθλιπτικό επεισόδιο, αλλά ότι δε χωράει στον νου σου τέτοιος πολιτικό-οικονομικός ξεπεσμός.
Το ότι δεν έχεις όρεξη να λειτουργήσεις μέσα σε επιφανειακές σχέσεις, απομονώνεσαι για να μην ακούς τις ανοησίες περί ηθικής κι ανηθικότητας και δε θες να σηκωθείς πολλές φορές απ’ τον καναπέ σου, δεν ονομάζεται κατάθλιψη, σε κανένα ψυχιατρικό διαγνωστικό εργαλείο.
Είσαι ένα υγιές μυαλό μέσα σε ένα άρρωστο περιβάλλον. Τι νομίζεις; Δε θα αντιστεκόταν ο εαυτός σου όσο και να συμβιβάζεσαι εξωτερικά εσύ; Το είναι σου, η καρδιά σου, οι βαθύτερες επιθυμίες σου κηρύττουν πόλεμο σε όλα όσα εξελίσσονται γύρω μας. Εσύ μπορεί να επιμένεις να είσαι μέρος όλων αυτών, αλλά το σώμα και το πνεύμα σου χτυπάνε συναγερμό.
Όχι δεν έχεις πάθει κατάθλιψη, τουλάχιστον ακόμα. Δεν μπορείς να χρησιμοποιείς την ψυχική ασθένεια ως αποδιοπομπαίο τράγο σου. Είναι άδικο και για σένα, αλλά και για όσους πραγματικά πάσχουν από αυτό. Για να κρεμάσεις τη χρυσή ταμπέλα της διάγνωσης στον λαιμό σου, απαιτείται να πληροίς κάποια κριτήρια, χρόνου και συμπτωμάτων.
Όταν θα φτάσεις να λάβεις τη διάγνωση, θα έχεις θλιμμένη διάθεση κατά το μεγαλύτερο μέρος της μέρας, θα αντιμετωπίσεις θέματα ύπνου κι όρεξης, θα χάσεις το ενδιαφέρον σου για πράγματα που μέχρι τώρα σε έκαναν να χαίρεσαι, δε θα έχεις ενέργεια, θα νιώθεις ματαιότητα, κενό, σκέψεις αυτοκτονίας θα περνούν απ’ το μυαλό σου και γενικώς θα υπάρχει μια γενικότερη έκπτωση στη λειτουργικότητά σου για διάστημα πολύ μεγαλύτερο απ’ τις «δύσκολες μέρες» που περνάς τώρα. Αυτά και πολλά αλλά, ξεχωριστά ή συνδυασμένα ταυτόχρονα χρωματίζουν την ύπαρξη της κατάθλιψης στη ζωή ενός ατόμου.
Μέχρι τότε, θα συμφωνήσω πως έχεις κάθε λόγο να «πάθουμε κατάθλιψη», αλλά ο οργανισμός σου δεν τα παρατάει τόσο εύκολα, όπως βλέπεις. Η κούρασή σου είναι η σειρήνα πως κάτι δεν πάει καλά, κάτι δε σου αρέσει κι ίσως κάτι θέλεις να αλλάξεις στη ζωή σου. Αντί να κρύβεσαι πίσω απ’ την αδυναμία που προσδίδει μια ψυχική ασθένεια, δε θα ήταν καλύτερο να δεις τι μπορείς να κάνεις με την καθημερινότητά σου;
Στο κάτω-κάτω αν πάθεις κατάθλιψη, πίστεψέ με θα είσαι ο τελευταίος που θα το παρατηρήσεις και θα το παραδεχτείς. Συνήθως εμφανίζεται ύπουλα κι ως γενικότερη στάση ζωής.
Συνεπώς, βγάλε το μαγικό ραβδάκι απ’ το ντουλαπάκι του και μεταμόρφωσε τους βατράχους γύρω σου σε πρίγκιπες που αξίζεις να έχεις στη ζωή σου, μετέτρεψε τις φοβίες σου σε στόχους και βγάλε τον εαυτό σου από αρρωστημένες καταστάσεις που κρύβουν κινδύνους.
Για να διαβάζεις αυτό το άρθρο, δεν έχεις κατάθλιψη, αλλά για να μην αποκτήσεις, άφησε στην άκρη τις ετικέτες κι επικεντρώσου στο τι μπορείς να κάνεις για να νιώθεις ήρεμος, χαρούμενος, χορτάτος, γεμάτος αισιοδοξία κι όνειρα. Μια δύσκολη κατάσταση δεν αλλάζει με μαγικά. Οφείλουμε να την θεωρήσουμε δεδομένη και να αλλάξουμε εμείς την οπτική μας γωνία.
Οπότε, την επόμενη φορά που θα πας να ξεστομίσεις την εν λόγω «ατάκα», σκέψου τον άνθρωπο που πάσχει από αυτή και μην αφήσεις τη μέρα σου να βαφτεί μαύρη πριν καν σκοτεινιάσει. Έξω έχει ήλιο, βγες κι απόλαυσέ τον. Τουλάχιστον από αυτόν δε θα πεινάσουμε ποτέ!
Επιμέλεια Κειμένου Χαράς Βλαχοδήμου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Χαρά Βλαχοδήμου
