Αρκετοί νέοι τελειώνοντας το σχολείο πριν πάνε για σπουδές, αν αυτό έχουν επιλέξει, προτιμούν να μην το κάνουν αμέσως. Καθυστερούν λίγο τα φοιτητικά χρόνια περνώντας έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς σχολείο αλλά ούτε και πανεπιστήμιο. Τι κάνουν όμως αυτό τον χρόνο που δε φροντίζουν την εκπαίδευσή τους; Μπορεί να εργαστούν για να κερδίσουν χρήματα που θα βοηθήσουν τις σπουδές τους μελλοντικά, να ξεκουραστούν ή να αφιερώσουν χρόνο σε δραστηριότητες που επιθυμούν και τους ευχαριστούν. Με πιο απλά λόγια, αυτό ονομάζεται στα αγγλικά «gap year».
Αρχικά, το «gap year», είναι καθαρά επιλογή του ίδιου του ατόμου αν θέλει να περιμένει ή όχι για την ανώτατη εκπαίδευση. Αν και αρκετοί νέοι περιμένουν για να πάνε για τις σπουδές τους, λίγοι ίσως να εκμεταλλεύονται αυτόν τον χρόνο σωστά.
Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να μην είναι σίγουρος τι κλάδο θέλει να σπουδάσει ή με τι να ασχοληθεί στη ζωή του. Αυτό βέβαια, δεν είναι κάτι παράλογο ούτε και παράξενο. Η αγορά εργασίας είναι φανερό πως έχει συρρικνωθεί και κατά συνέπεια έχουν μειωθεί και οι επιλογές των νέων για να ακολουθήσουν μια συγκεκριμένη καριέρα που θα τους εξασφαλίσει μία θέση εργασίας. Πολλοί λοιπόν δεν ξέρουν ακριβώς τι επιλογές να κάνουν κι έτσι χρησιμοποιούν το gap year μέχρι να αποφασίσουν.
Εκτός από το ότι κατά τη διάρκεια αυτή του χρόνου θα μπορούν να σκεφτούν την πιθανή μελλοντική τους απασχόληση, ίσως να δουλέψουν σε διάφορα επαγγέλματα αναζητώντας εκείνο που θα τους τραβήξει περισσότερο το ενδιαφέρον. Φυσικά, δεν μπορούν όλα τα επαγγέλματα να προσλάβουν άτομα τα οποία δεν έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα για εμφανείς λόγους, αλλά μία έστω μικρή επαφή με το επάγγελμα μπορεί να είναι μία κατευθυντήρια γραμμή.
Πέρα από την εργασία τους, μπορούν να αφιερώσουν τον χρόνο τους για να μάθουν πράγματα τα οποία δεν τους είχε δοθεί η ευκαιρία στο παρελθόν. Τι θα μπορούσαν να μάθουν; Σχεδόν τα πάντα τα οποία το σχολείο δεν μπορεί. Για παράδειγμα ένας μπορεί να αρχίσει μαθήματα ξένων γλωσσών και να μάθει τόσες πολλές γλώσσες σε εξαιρετικό βαθμό. Ένας άλλος μπορεί να ξεκινήσει μαθήματα χορού, οποιουδήποτε είδους ή ακόμα και μαθήματα υφαντικής, ζωγραφικής και γλυπτικής. Όλα προσφέρουν δεξιότητες και γνώσεις που για κάποιον μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικές ή ενδιαφέρουσες.
Ένας άλλος, που μπορεί να ξέρει με τι θέλει να ασχοληθεί, μπορεί επίσης να αφήσει ένα χρόνο χωρίς να πάει στο πανεπιστήμιο, χωρίς αυτό να τον αποτρέπει στο να μαθαίνει για αυτό τον κλάδο. Μπορεί να παρακολουθήσει σεμινάρια που να είναι σχετικά και να αποκομίσει γνώσεις οι οποίες θα του είναι χρήσιμες μελλοντικά.
Σε όλες τις πιο πάνω περιπτώσεις, το gap year έχει θετικά αποτελέσματα στους νέους με διάφορους τρόπους. Μπορεί όμως στο τέλος να έχει αρνητικές συνέπειες για κάποιον; Να αντιστραφεί η σημασία του;
Αρκετοί νέοι κατά τη διάρκεια αυτών των «διακοπών» μπορεί να αποπροσανατολιστούν από τον αρχικό στόχο τους. Βλέποντας τόσα διαφορετικά επαγγέλματα μπορεί να μπερδευτούν ακόμη περισσότερο για πιο από όλα θα έπρεπε να αφιερώσουν την εκπαίδευσή τους. Επίσης, μπορεί να δουλέψουν για να βγάλουν χρήματα για τις σπουδές τους, αλλά επειδή θα μπορούν να κάνουν βόλτες χωρίς τους περιορισμούς του σχολείου, μπορεί να ξοδέψουν έτσι αυτά τα χρήματα χωρίς να τα αποταμιεύσουν για αργότερα. Ή χειρότερα, κάποιοι μπορεί να αποφασίσουν πως έτσι θέλουν να περάσουν τη ζωή τους, να δουλεύουν σε μέτριες δουλείες που μπορεί να μην τους ευχαριστούν πλήρως μόνο και μόνο για να παίρνουν χρήματα και να μη θέλουν να σπουδάσουν. Εγκλωβίζοντας έτσι τον εαυτό τους σε μια ζωή με αβέβαιο μέλλον, με όσο «βέβαιο» μέλλον μπορεί να εξασφαλίσει κάποιος με τις σπουδές του.
Το ζήτημα εδώ δεν είναι πως όποιος δεν πάει να σπουδάσει έχει κάνει κακή επιλογή, αλλά το ότι δε θα έπρεπε αυτό που εκμεταλλευτήκαμε για να μας αναπτύξει περισσότερο σαν ανθρώπους, στο τέλος να μας αποσπάσει από εκείνο που πραγματικά θέλαμε στη ζωή μας. Δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να σπουδάζουν και δε θα έπρεπε να είναι έτσι, αρκεί ο καθένας μας όχι μόνο να κάνει αυτό που τον κάνει ευτυχισμένο σήμερα, αλλά εκείνο που θα τον κάνει ευτυχισμένο και αύριο όταν θα είναι πλέον ενήλικας.
Επιμέλεια κειμένου: Μάιρα Τσιρίγκα