Μέχρι πρότινος ήξερα ότι ημερομηνία λήξης είχαν τα τρόφιμα κι απ’ τις πιο ενοχλητικές τα παγωτά. Σχέσεις με ημερομηνία λήξης δε γνώριζα ότι υπήρχαν. Αργότερα διαπίστωσα πως υπάρχουν κι απ’ αυτές και μάλιστα μιλιούνια τα εργοστάσια μαζικής παραγωγής. Κατασκευάζονται, συσκευάζονται κι άμεσα σταμπάρονται με τη γνωστή ένδειξη: Aνάλωση κατά προτίμηση έως. Και τα έως ποικίλουν. Έως να βρω δουλειά, έως να ‘ρθει το καλοκαίρι που κανονίζω τουρ με το παρεάκι, έως να φύγω για Εράσμους.
Ναι, για ‘κείνες μιλώ, για τις σχέσεις που πριν καλά-καλά ορθοποδήσουν, πορεύονται προς τη σφαγή. Σχέσεις σφηνωμένες σε πρόγραμμα λες κι είναι δραστηριότητα, χόμπι για να περάσει η ώρα και να γεμίσει η μέρα ασχολίες και που όταν έρθει μια σημαντικότερη ενασχόληση, θα τις εκτοπίσει απ’ το ωρολόγιο.
Ποιος ο λόγος να μένει κανείς σε μια σχέση που είναι προγραμματισμένη αργά ή γρήγορα να τελειώσει; Κι αν είναι πλέον βέβαιο πως ο χρόνος της μετράει αντίστροφα, γιατί να μη χωρίσει κανείς σήμερα αλλά να ορίσει την ημερομηνία της λήξης εκ των προτέρων, εμμένοντας σε κάτι ήδη μισοπεθαμένο;
Όσο περισσότερο καιρό μένει κανείς εντός της σχέσης επενδύει χρόνο και συναισθήματα. Κάνει θυσίες, υποχωρήσεις και πρωτίστως δένεται. Κι όλο αυτό μοιάζει ειρωνικό, όταν γνωρίζει κανείς με βεβαιότητα πως ποντάρει σε κάτι που μετρά αντίστροφα, πως χτίζει παλάτια στην άμμο. Όλη αυτή η παράταση μοιάζει να εντείνει την απογοήτευση, παρά την ευτυχία. Γιατί μέρα με τη μέρα, το ζευγάρι πλησιάζει προς την απομάκρυνση, όχι την ένωση. Σχήμα οξύμωρο αν αναλογιστείς ότι συνήθως οι ερωτευμένοι άνθρωποι κάνουν όνειρα για κοινό μέλλον, κοινά ταξίδια, κοινές εξόδους, κοινή ζωή.
Όταν μια σχέση μοιάζει ιδανική για δυο ανθρώπους, τότε μου είναι εύκολο να καταλάβω πως δύσκολα μπορεί ο οποιοσδήποτε ν’ αποκοπεί απ’ αυτήν. Και μάλιστα όταν ακόμη βράζουν τα συναισθήματα, όταν ο έρωτας καίει, όταν η ανάγκη του ενός για τον άλλον ακόμα υπάρχει και τίποτα δεν έχει απλά τελειώσει, ώστε να δοθεί η οριστική βολή του χωρισμού.
Μα πώς είναι δυνατόν σε μια τέτοια χαρούμενη φάση της ζωής να μπορεί κανείς ν’ αποφασίζει να ορίσει το τέλος αμετάκλητα; Κι εφόσον έχει τη λογική και τη δύναμη να δει πως αυτή η σχέση δεν μπορεί να συνεχιστεί όταν ο ένας θα αποχωρήσει, θ’ αλλάξει κεφάλαιο στη ζωή του ή απλώς δε θα ‘χει χρόνο γι’ αυτή τη συνύπαρξη, γιατί δε χωρίζει την ίδια στιγμή της συνειδητοποίησης της επίπονης αυτής αλήθειας;
Μήπως εν τέλη λείπει ο έρωτας, όταν κάποιος είναι τόσο αβίαστα αποφασισμένος να θέσει χρονικά τη στιγμή που θα πέσουν οι τίτλοι του τέλους; Μήπως τη στιγμή που η λογική λαμβάνει τα ηνία, παίρνει θέση ελεύθερου σκοπευτή απέναντι στον έρωτα και τον εκτελεί εν ψυχρώ;
Τη στιγμή της συνειδητοποίησης αυτής χρειάζεται ανυπολόγιστη δύναμη αλλά και μια πρέζα κυνισμού για να δοθεί ακαριαία ένα τέλος. Πρόκειται γι’ απόφαση δύσκολη και αρκετά επίπονη κι ιδιαίτερα επειδή η ελπίδα είναι ύπουλη και πεθαίνει πάντα τελευταία. Κι όταν φωλιάσει, πάντα κάποιος θα ελπίζει σε μια μέση λύση. Σ’ ένα συμβιβασμό, σε μια παράκαμψη, σ’ έναν από μηχανής Θεό.
Είναι ολοφάνερο πως τα εν προκειμένω διλήμματα είναι ένας πόλεμος μεταξύ έρωτα και λογικής. Η μεν λογική προστάζει το αναπόφευκτο τέλος, μα ο έρωτας, πεισματάρης κι εγωιστής, δεν αγαπά κανένα τέλος. Έχει απ’ τη φύση του μια κίνηση αέναη κι είναι ονειροπόλος, λατρεύει την αρχή και τη συνέχεια, όχι τη λήξη.
Όσο η μέρα του αποχωρισμού πλησιάζει, δημιουργείται ένα κλίμα εθισμού, εξάρτησης. Όσο το γλυκό απ’ το βάζο τελειώνει, κανείς ποτέ δε σκέφτεται ν’ αφήσει λίγο στο τέλος, φοβούμενος το στερητικό σύνδρομο που θ’ ακολουθήσει. Αντίθετα, συνεχίζει να το απολαμβάνει μπουκιά τη μπουκιά, σχεδόν με μανία, με λαχτάρα γλυκόπικρη. Έτσι και στις σχέσεις. Το βέβαιο τέλος συχνά εντείνει τα συναισθήματα, ωθεί τους ανθρώπους να πέφτουν με τα μούτρα και ν’ απολαμβάνουν την κάθε στιγμή σαν τελευταία, γιατί δεν αργεί η ώρα που κάθε «μαζί» θα γίνει «χώρια» και θ’ αποτελέσει απλώς κομμάτι του παζλ των αναμνήσεών τους.
Ίσως το να εμμένεις σε μια τέτοια σχέση να οδηγεί σε μεγαλύτερο πόνο αποχωρισμού. Γιατί όσο πιο πολύ δένεσαι τόσο πιο δύσκολο θα ‘ναι ν’ αποκοπείς. Μα η απόφαση αυτή θέτει πολλές παραμέτρους στο ζύγι. Τι έχεις κατασκευαστεί ν’ αντέξεις και τι είσαι πρόθυμος να θυσιάσεις γι’ αυτό; Τη λογική ή τον έρωτα, το μαζί ή το χώρια, την ευτυχία η τον πόνο; Αξίζει να μην εκμεταλλευτείς κάτι όμορφο που σου χαρίστηκε -πόσο μάλλον αν το κέρδισες- μόνο και μόνο επειδή κάποια στιγμή θα τελειώσει;
Οι άνθρωποι έχουμε γεννηθεί φοβούμενοι το τέλος. Μεγάλη αδυναμία! Όμως δε ζεις, όταν κάθε μέρα φοβάσαι το θάνατο κι ούτε είναι επιλογή να λήγεις κάτι πριν καν ξεκινήσει, με τον τρόμο πως κάποια μέρα θα τελειώσει και θα το νοσταλγείς. Και ποιος είπε ότι η ζωή δεν είναι ζόρικη; Γεννήθηκες για τα δύσκολα, μη σε φοβίζουν. Ζήσε.
Επιμέλεια Κειμένου Φένιας Σκαρλά: Ιωάννα Κακούρη
Συντάκτης: Φένια Σκαρλά
