Έχετε παρατηρήσει κάποιους ανθρώπους, ίσως φίλους, γνωστούς ή συγγενείς, που διαρκώς παραπονιούνται για τη ζωή τους και βγάζουν μιζέρια και σενάρια καταστροφολογίας; Σίγουρα ξέρετε έναν τέτοιον άνθρωπο, ίσως μάλιστα να είστε κι εσείς ένας από αυτούς και πολύ πιθανό να είμαι κι εγώ. Η κατάσταση αυτή εύλογα ονομάζεται αυτολύπηση κι επέρχεται ύστερα από μια σειρά άσχημων γεγονότων.
Κάποια είναι ιδιαίτερα σοβαρά και ψυχοφθόρα, άλλα πάλι απλώς ενοχλητικά που τα μεγαλοποιούμε ασυναίσθητα λόγω του ότι αποφασίσαμε να δούμε το ποτήρι εντελώς άδειο. Θεωρούμε πως τίποτα κάλο κι όμορφο δεν θα συμβεί στη ζωή μας και κοιτάζουμε απορημένοι τον ουρανό μήπως και κάποια υπερφυσική δύναμη μας δώσει την εξήγηση.
Όπως προείπα όμως όλα αυτά είναι ουσιαστικά μια στάση ζωής που αφήσαμε να μας κυριεύσει. Άσχημα πράγματα συμβαίνουν σε όλους μας, καθημερινά και με διαφορετική βαρύτητα το καθένα, τα οποία μας πληγώνουν και μας εισάγουν σε καταστάσεις πανικού κι υστερίας. Ο πόνος μάλιστα κι η αποτυχία δε συγκρίνονται μεταξύ των ατόμων. Δυστυχώς ή ευτυχώς είναι άκρως εξειδικευμένα κι εξατομικευμένα.
Παραδίδοντας όμως τα όπλα δεν πρόκειται να βελτιωθεί η κατάσταση ούτε και να παραγραφούν τα γεγονότα. Παράλληλα, τα σενάρια κι οι εφιάλτες για το επόμενο πιθανό δεινό δεν πρόκειται να το αποτρέψουν όσο καλά κι αν προετοιμαστούμε.
Όλοι αργά ή γρήγορα θα περάσουμε απ’ αυτή την κατάσταση, θα λυπηθούμε κυριολεκτικά τον εαυτό μας και θα ευχηθούμε να χωθούμε σε μια σπηλιά για τα επόμενα 10 χρόνια. Κάποια στιγμή όμως, με την κατάλληλη βοήθεια απ’ το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον ή ακόμη και με τη βοήθεια κάποιου ειδικού, θα ξυπνήσουμε ένα πρωί κι όλα θα είναι όμορφα. Θα συνειδητοποιήσουμε πως η λύση ήταν μπροστά στα μάτια μας και το ποτήρι μας πλέον θα ξεχειλίζει!
Το ανησυχητικό στο σημείο αυτό είναι ο εθισμός στην αυτολύπηση και στα πιθανά –ας πούμε– οφέλη που μπορεί να επιφέρει. Ναι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ενώ έχουν ξεπεράσει το πραγματικό πρόβλημα βολεύονται με αυτή την εικόνα του εαυτού τους. Υποκρίνονται τάσεις φυγής κι αυτοκαταστροφής με αποτέλεσμα ο περίγυρός τους να τρέχει για να ικανοποιήσει τα καπρίτσια τους κι αυτοί κυριολεκτικά να εκμεταλλεύονται την ανησυχία και την αφοσίωσή του.
Η συμπεριφορά αυτή είναι κακή, είναι άσχημη, είναι άρρωστη, είναι ακόμη χειρότερη απ’ την προηγούμενη. Είναι ακόμη και προσβλητική για όσους όντως υποφέρουν κι όντως μισούν τον εαυτό τους. Είναι παράδειγμα προς αποφυγήν. Το να προκαλεί κανείς τον οίκτο του άλλου είναι καθαρή υποβάθμιση του ίδιου του εαυτού.
Τα άτομα αυτά έχουν βολευτεί στην ευνοϊκή μεταχείριση των υπολοίπων και πλέον την καταχρώνται. Στην πραγματικότητα εκλιπαρούν για προσοχή και συμπάθεια με τον πιο βρόμικο τρόπο. Κάνεις ποτέ όμως δεν έγινε συμπαθής απ’ τα ποικίλα υποτιθέμενα προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα οι άνθρωποί μας δε θα μας νταντεύουν εφ’ όρου ζωής. Κάποια στιγμή θα εγκαταλείψουν και θα έχουν και δίκιο.
Οι καταστάσεις αυτές κουράζουν κι η αυτολύπηση ενός ατόμου κάνει άλλα δέκα να υποφέρουν. Άλλωστε δεν είμαστε οι μοναδικοί στον κόσμο που αντιμετωπίζουμε προβλήματα περίπλοκα ή άλυτα. Ας σεβαστούμε λοιπόν την αγάπη των δικών μας ανθρώπων κι ας μείνουμε μακριά από τέτοιου είδους ψευδείς καταστάσεις.
Η προσωπικότητά μας είναι πολύ πιο ελκυστική απ’ τον πόνο μας. Πόσο μάλλον όταν αυτός είναι της φαντασίας μας! Και μη χειρότερα να λέμε, μήπως κι έτσι ξορκίσουμε το πραγματικό κακό.
Επιμέλεια Κειμένου Ιωάννας Καραφώτη: Πωλίνα Πανέρη