« Οι προσδοκίες είναι η αιτία για κάθε απογοήτευση» κατά τον Shakespeare. Ένα το κρατούμενο. Η έννοια της λέξης προσδοκία για κάθε άνθρωπο είναι διαφορετική. Περιμένω, αναμένω, ελπίζω, γενικώς προσμένω στο να συμβεί κάτι. Αυτό το κάτι είναι όμως που δίνει και τη βαρύτητα στη λέξη προσδοκία. Διότι δεν μπορείς να αρνηθείς πως είναι μια λέξη με μεγάλη, με ιδιαίτερη και τις περισσότερες φορές αβάσταχτη βαρύτητα. Ποιος περιμένει, τι περιμένει και από ποιόν για να συμβεί τι. Ένας λαβύρινθος προσωπικών πεποιθήσεων στον οποίο άπαξ και μπεις δε σε σώζει η άκρη κανενός νήματος.

Λένε πως για να ευτυχήσεις πραγματικά θα πρέπει να μην τρέφεις προσδοκίες από τους άλλους. Είναι σαν να δημιουργείς στο μυαλό σου μια εικονική πραγματικότητα με «θέλω» που αν δεν ικανοποιηθούν το αποτέλεσμα δε θα είναι θετικό για κανέναν. Όλοι γύρω σου έχουν προσδοκίες από εσένα καθημερινά. Άλλες φορές θα σου τις πούνε κι άλλες όχι. Το θέμα είναι εσύ τι κάνεις με αυτές και πως τις επεξεργάζεσαι ώστε να μην πληγώνεσαι κάθε φορά από απαιτήσεις τρίτων για τη ζωή σου.

Μαζί με την προσδοκία κουμπώνει κι ο εφιάλτης της απόδοσης. Η λέξη εφιάλτης για εσένα που το παλεύεις· ανταπεξέρχομαι. Δεν είναι τυχαίος ο συνδυασμός αφού εν τέλει το προσπαθείς, το παλεύεις και το φτάνεις ως εκεί που μπορείς για να το καταφέρεις. Έτσι σε προγραμμάτισαν από μικρό παιδί. Να μην εγκαταλείπεις και να προσπαθείς. Σαφέστατα και το θέλεις αυτό από τον εαυτό σου μα μέσα σε λογικά πλαίσια, με λογικές απαιτήσεις. Με προσδοκίες που θα βγάζουν νόημα και δεν θα αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

Οι γονείς σου προσδοκούν από εσένα πράγματα από τη στιγμή που θα κάνεις τα πρώτα σου βήματα. Προσδοκίες για καλούς βαθμούς, το να περάσεις στις Πανελλήνιες, το να τελειώσεις σχετικά νωρίς κι αναίμακτα τη σχολή σου, να βρεις δουλειά, να κάνεις οικογένεια και η λίστα συνεχίζεται. Πολλές οι προσδοκίες των γονιών και μεγάλο το βάρος όλων όσων θα μείνουν ανικανοποίητες, όταν ανακαλύψουμε στην πορεία της ζωής μας ότι έχουμε δικούς μας προσωπικούς στόχους να εκπληρώσουμε και βρίσκονται πιο ψηλά σε ιεραρχία.

Δεν ξέρω τελικά αν είμαστε φαντασιόπληκτοι και προσδοκούμε με τη σειρά μας να σταματήσουν οι υπέρμετρες προσδοκίες των γύρω μας. Ακόμη κι οι φίλοι και συνάδελφοι τρέφουν καθημερινά προσδοκίες από εμάς. Μοιάζει με ένα παιχνίδι όλο αυτό με κανόνες πολύ γενικούς κι ασαφείς. Πολλά τα «θέλω» αλλά κανείς δε λογαριάζει τα μπορώ. Και όχι «μπορώ» με τελεία αλλά «μπορώ» με ερωτηματικό. Τα ανθρώπινα και λογικά, εκείνα που δεν καταστρέφουν όνειρα κι ελπίδες που έχει ο καθένας από εμάς.

Μέσα σε μια ερωτική σχέση με συναισθήματα αγάπης οι προσδοκίες δε χωράνε! Δε δημιουργείς εξάρτηση και συναισθηματικό εξαναγκασμό στον άνθρωπο που αγαπάς. Είναι σκληρό να καλλιεργείς προσδοκίες με πρόφαση τον έρωτα. Είναι ηλιθιότητα και καθαρή αυτοκτονία το να καλύπτεις τυχούσες δικές σου ανασφάλειες πίσω από προσδοκίες οι οποίες μάλιστα φέρονται ως κοινές μα η ταυτότητά τους είναι ξεκάθαρη από την αρχή. Κοινώς δε βομβαρδίζεις τον έρωτα και την αγάπη με την αγωνία του αν θα αντεπεξέλθετε σε προσδοκίες εκατέρωθεν.

Και τώρα η στιγμή της αλήθειας. Εκείνης που πονάει πάντα γιατί έτσι είναι η αλήθεια. Οι δικές σου υπέρμετρες προσδοκίες και τα δικά σου φανταστικά σενάρια. Η ταμπέλα που εσύ φόρεσες στον εαυτό σου και που βαριά ή όχι κουβαλάς όπως και να ‘χει. Πες τα ελπίδες, ονόμασε τα όνειρα ακόμη και πεποιθήσεις. Ξέρουμε όμως πολύ καλά πως τα μισά από αυτά δεν είναι δικά σου. Είναι οι ψευδαισθήσεις των άλλων που έγιναν η δική σου πραγματικότητα. Τις κληρονόμησες και τις ονόμασες όνειρα.

Είναι αυτό που μικροί ονομάζαμε «κακές παρέες». Αφαιρούν κάθε προσωπική επιλογή κι επιθυμία. Κανείς δεν είπε να μην έχεις προσδοκίες από τον εαυτό σου ειδάλλως δε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για προσωπική εξέλιξη. Όλα όμως με μέτρο και δίχως καταπίεση των δικών σου πραγματικών «θέλω». Κι εσύ φυσικά με τη σειρά σου καλλιεργείς προσδοκίες καθημερινά, μα φρόντισε αυτές να είναι όλα όσα θα ήθελες οι άλλοι να περιμένουν από εσένα και τίποτε παραπάνω. Δώσε ανάσα κι ανεξαρτησία σε κάθε πιθανή προσδοκία.

Πάντα θαύμαζα τους ανθρώπους με τσαμπουκά και πυγμή. Εκείνους που αντιλαμβάνονται σε κλάσματα δευτερολέπτου τις προσδοκίες των άλλων και αντιδρούν αναλόγως. Είπαμε, οι παράλογες προσδοκίες φέρνουν απογοήτευση προσωπική αλλά και στις διαπροσωπικές σου σχέσεις. Ποιος ο λόγος λοιπόν να τρως τα μούτρα σου διαρκώς επειδή στο μυαλό άλλων ο πήχης είναι άφταστος; Ποιος ο λόγος να καταστρέφεις δικά σου μικρά όνειρα που θα σου χαρίσουν ρεαλιστική ευτυχία γιατί κάποιοι άλλοι ονειρεύονται ξύπνιοι;

«Αυτές οι προσδοκίες θα μας φάνε» κατά τη σοφή λαϊκή ρήση. Δυο τα κρατούμενα. Τώρα λοιπόν με τα δυο αυτά κρατούμενα μπορείς να κάνεις την πράξη σωστά. Προσδοκίες που οδηγούν φρούδες ελπίδες κι εκείνες γεννούν απογοήτευση. Μόνιμο αποτέλεσμα δίχως την ανάγκη επαλήθευσης.

 

Αφιερωμένο σε όλες τις απατηλές προσδοκίες που μείνανε στο ράφι.

Συντάκτης: Μαίρη Σάμου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου