Βάφτιση ή ονοματοδοσία;

Ο ερχομός ενός παιδιού στον κόσμο αποτελεί μια κομβική αλλαγή στην πορεία ενός ανθρώπου. Αυτή η πρωτόγνωρη φάση ζωής θα προκαλέσει μια σειρά από διαδοχικές συνειδητοποιήσεις, αλήθειες κι απομυθοποιήσεις, όπως επίσης και το τρομακτικό ίσως συναίσθημα της απόλυτης υπευθυνότητας, με αντικείμενο ευθύνης ένα άπλαστο πλασματάκι, που αν και θα καταλήξει ανεξάρτητο, θα σχηματίσει τις πρώτες του εμπειρίες, αντιλήψεις, αξίες και μοτίβα συμπεριφορών μέσω των ανθρώπων που του έδωσαν τη ζωή. Αυτή η ευθύνη φαίνεται πελώρια και ξεκινά ακόμα κι απ’ τη στιγμή της σύλληψης. «Τι χρώμα ρούχα να αγοράσω;» ή «Με τι παιχνίδια θα παίζει;». «Με το όνομα τι γίνεται;»

Κι εδώ προκύπτει το πρώτο θέμα προς επίλυση. Το όνομα του παιδιού. Αλλά όταν κι αυτό λυθεί, έρχεται η δεύτερη εξίσωση προς λύση, ο τρόπος με τον οποίο αυτό το όνομα θα δοθεί στο παιδί. Πλέον, συχνό φαινόμενο είναι τα νέα ζευγάρια να επιλέγουν μόνο την ονοματοδοσία και να μην προχωρούν στην παραδοσιακή βάπτιση, ανοίγοντας μια συζήτηση με πολλές αντιτιθέμενες απόψεις, εισπράττοντας έτσι τόσο την περιέργεια, τον θαυμασμό αλλά ίσως και την επίκριση του περίγυρου. Είναι σημαντικό, όμως, να κατανοήσουμε πως το μεγαλύτερο μέρος της σύγχυσης που επικρατεί οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παρανόηση πως το ένα αναιρεί το άλλο ή πως το ένα υπερτερεί του άλλου.

Αρχικά, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως η ονοματοδοσία είναι μια πράξη που ανέκαθεν γινόταν λίγο μετά τη γέννηση ενός παιδιού με γραφειοκρατικές διαδικασίες στο ληξιαρχείο. Αποτελεί, δηλαδή, νομική υποχρέωση, καθώς μόνο έτσι το παιδί αποκτά νομικά αναγνωρισμένο όνομα. Η διαδικασία της βάφτισης είναι εκείνη που δίνει στο παιδί το επίσημο θρήσκευμά του, αλλά δεν είναι αναγκαία συνθήκη για την κτήση ονόματος. Εδώ, λοιπόν, ξεκινούν τα πρώτα ερωτηματικά κι οι πρώτες συζητήσεις απέναντι σε αυτή την επιλογή.

Το να μη βαφτίσει κάποιος το παιδί του είναι μόδα ή μια συνειδητή επιλογή δύο ενηλίκων να μην αποφασίσουν εν αγνοία του παιδιού τους για το θρήσκευμά του; Είναι μια τάση για επανάσταση απέναντι σε παραδόσεις και δόγματα που μας βρίσκουν αντίθετους ή γίνεται από σεβασμό στην ανεξιθρησκία και την ελεύθερη βούληση; Συμβάλλουν κι οικονομικοί λόγοι; Βλέπουμε επομένως μια σύγκρουση μεταξύ παραδοσιακού και μοντέρνου, ξεκινώντας αρκετές έντονες συζητήσεις.

Στην ερώτηση «Γιατί να μη βαφτίσεις το παιδί σου;» πιθανότατα θα εισπράξεις τα δυσμενή σχόλια του περίγυρου, μόλις εκφράσεις την επιθυμία σου να ‘ναι εκείνο που θα αποφασίσει ποιο θρησκευτικό δόγμα θα διαλέξει πως το εκφράζει περισσότερο, με την προϋπόθεση πως θα ‘χει μελετήσει και θα ‘χει, εν τέλει, κατασταλάξει ποιανού οι ηθικές αρχές και διδάγματα προσιδιάζουν τόσο στην ψυχοσύνθεση όσο και στην αντίληψη που θα έχει για τον κόσμο. Ως γονιός, αποκτάς άπειρες ευθύνες κι υποχρεώσεις απέναντι στο παιδί σου, το οποίο θα αποτελέσει τον κύριο άξονα γύρω απ’ τον οποίο θα περιστρέφεται η ζωή σου. Θα κληθείς να αποφασίζεις βάσει αυτού αλλά και γι’ αυτό, τηρώντας σε κάθε περίπτωση τις αναλογίες της δικής σου δικαιοδοσίας με την ελεύθερη βούληση του ίδιου του παιδιού.

Σε ένα θέμα όπως η θρησκεία που είναι αντιπροσωπευτικό ή κι όχι για κάθε άτομο, το λογικότερο επιχείρημα είναι να αποτελεί ελεύθερη επιλογή κι έκφραση. Όχι ως κάτι το προκαθορισμένο, αλλά έχοντας παρθεί ως απόφαση μετά απ’ την κατάλληλη εσωτερική κι εξωτερική έρευνα. Επιπλέον, η εκάστοτε θρησκευτική ιδιότητα, αν όντως δεν αντιστοιχεί στις πεποιθήσεις του ατόμου, δεν υπόκειται σε μια υποβάθμιση όταν δεν υποστηρίζεται από το ίδιο το άτομο;

Στον αντίποδα, όσοι τάσσονται υπέρ έχουν φυσικά κι εκείνοι τα δικά τους επιχειρήματα με βάση τα προσωπικά τους βιώματα κι αξίες. Η βάφτιση ως ένα απ’ τα βασικότερα μυστήρια της κατεξοχήν θρησκείας μας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης που συνοδεύει τον τόπο μας και τις ρίζες μας. Επιλέγοντάς την, επιθυμούμε να μεταδώσουμε εκείνα τα εποικοδομητικά στοιχεία της θρησκείας που εμείς οι ίδιοι ακολουθούμε. Έχοντας αφομοιώσει το πραγματικό νόημα κι εφαρμόζοντας τις πραγματικές αξίες της στην καθημερινότητά μας, θα αποτελέσουμε επομένως παράδειγμα και για το παιδί μας, αυτόν τον καρπό που θέλουμε να ευδοκιμήσει στον κόσμο. Επιχειρήματα όπως ο κοινωνικός σχολιασμός από άγνωστες οικογένειες ή το σχολικό περιβάλλον όσο κι αν γίνονται δεκτά, εκθέτουν κυρίως αυτούς που αντιτάσσονται σε αυτή την επιλογή. Εξάλλου, το νόημα της θρησκείας μιλάει για αποδοχή και σεβασμό στον διπλανό μας, όχι για κατακραυγή.

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα απ’ τις προσωπικές απόψεις και πεποιθήσεις του καθενός, αυτό το οποίο πρέπει να ενδιαφέρει το εκάστοτε ζευγάρι είναι πρωτίστως το καλύτερο για το παιδί του, σεβόμενο τόσο την ατομικότητά του όσο και το δικαίωμα του να επιλέγει ελεύθερα βάσει υγιών κριτηρίων. Είτε επιλέξουμε την παράδοση πραγματοποιώντας το μυστήριο της βάφτισης είτε όχι, η επιλογή αυτή οφείλει να μη γίνεται πεισματικά απέναντι στον περίγυρο, στην οικογένεια ή στα βιώματα του γονέα. Εξάλλου, η ανιδιοτέλεια είναι η λέξη κλειδί για κάθε γονιό κι όχι η αντίδραση, έχοντας ως στόχο εξ ολοκλήρου το καλό του παιδιού και κανενός άλλου.