Η σχέση πατέρα και γιου θεσπίζεται, πορεύεται και τελειώνει στον θαυμασμό.
Αυτό επιδιώκουν και οι δύο πλευρές, αυτό προσδοκούν και οι ενέργειες τους σε αυτό καταλήγουν εάν τα πρόσωπα μπορούν να τον κερδίσουν.
Όσο και να φαίνεται παράξενο, η αγάπη δεν είναι το πρωτεύον ζητούμενο από τα αρσενικά, χωρίς να λέμε ότι δεν υπάρχει ή δεν εκδηλώνεται, αλλά ο σεβασμός και ο θαυμασμός είναι το πρότυπο.
Η σχέση από την αρχή ξεκινάει τυπικά, η μητέρα επωμίζεται με την καθημερινή τριβή και ο πατέρας αποκτά τη θέση του ρυθμιστή στο σπίτι. Κοινώς, ό,τι δεν μπορεί να λυθεί με την αγάπη, τη στοργή και την κουβέντα της μητέρας, τότε είναι που αναλαμβάνει ο πατέρας.
Έναν παρόμοιο συμβολισμό μπορούμε να δούμε στις ανακριτικές μεθόδους της αστυνομίας παγκοσμίως, με τον όρο «καλός και κακός μπάτσος».
Αυτό γίνεται τις περισσότερες περιπτώσεις ασυναίσθητα, βάσει των πρωταρχικών ενστίκτων φόβου στον δυνατότερο. Ο πατέρας ως εκ τούτου, αποκτά έναν πρωτεύον σεβασμό στις πράξεις του και στα λεγόμενα του. Γίνεται πιο απόμακρος και αποκτά μία θέση προτύπου για τα άλλα μικρότερα αρσενικά της οικογένειας. Και εκεί πατάει η σχέση πατέρα και γιου.
Από μικρή ηλικία ο γιος συνήθως φοβάται τον πατέρα, φυσικά όμως και τον αγαπά.
Ενώ αποκτά πολύ καλύτερες σχέσεις με άλλα αρσενικά τις οικογένειας, όπως θείοι ή παππούδες, με τον πατέρα υπάρχει πάντα αυτό το μάγκωμα του προτύπου που προαναφέραμε.
Στο επόμενο στάδιο έχουμε την παγιοποίηση, η αλλιώς ψυχρότητα της σχέσης. Συμβαίνει, συνήθως, κατά την περίοδο της εφηβείας.
Ο φόβος γίνεται αποστασιοποίηση, η αποστασιοποίηση γίνεται κενό και πατέρας με γιο αποκτούν σχέσεις σχεδόν τυπικές.
Πολλές φορές, ο μέχρι πρότινος φόβος της εντολής αντιμετωπίζεται με απάθεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο πατέρας αποκτά συνήθως θέση θεατή των εξελίξεων και όχι ενεργή συμμετοχή ως έπρεπε, κάνοντας το κενό να μεγαλώνει κι άλλο. Ο γιος θεωρεί σε πολλές περιπτώσεις τον πατέρα ως και ξένο.
Και σιγά-σιγά, περνάμε μετά την εφηβεία στο στάδιο της «αναγνώρισης».
Είναι όταν ο πατέρας αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι ο γιος έχει μεγαλώσει αρκετά για να μπορούν να έχουν μαζί κοινές δραστηριότητες, χωρίς αυτές να πρέπει να πιέζουν κανέναν από τους δύο.
Σε αυτό το στάδιο ο γιος βρίσκεται σε δύο θέσεις, είτε θέλει να κερδίσει το χαμένο τόπο και χρόνο με τον πατέρα του –και κατά κάποιο τρόπο να ξανασυνδεθεί-, είτε το κενό που δημιουργήθηκε στην προηγούμενη φάση είναι τόσο μεγάλο, που δεν γεφυρώνεται.
Εφόσον πατέρας και γιος γεφυρώσουν το κενό, προσπαθούν ο ένας να εντυπωσιάσει τον άλλο με τα κατορθώματά του. Παρατηρούμε δε, φαινόμενα αλληλοϋποστήριξης έως και φιλίας, με έντονο το μιμητισμό του γιου ως προς τον τρόπο σκέψης και πράξης του πατέρα.
Και έτσι φτάνουμε στο προσδοκώμενο στάδιο και από τις δύο πλευρές, τον θαυμασμό. Δεν είναι τυχαίο που ό,τι κάνει το παιδί, τρέχει αμέσως να το πει στους γονείς του για επιβράβευση.
Στις σχέσεις πατέρα-γιου βλέπουμε τέτοιες επιβραβεύσεις να έχουν μεγάλη σημασία. Στο κάτω-κάτω, είναι ωραίο να σε εκτιμάει ο γονιός σου και να σε θαυμάζει. Αλλά και στον πατέρα, η εκτίμηση από τον γιο του έχει δέουσα σημασία, φτάνει δε σε σημείο μερικές φορές να ορίζεται ως σκοπός ζωής.
Μην ξεχνάμε ότι στην ανατολική φιλοσοφία και συγκεκριμένα στον Κομφουκιανισμό, το να σέβεσαι τον πατέρα σου είναι αρετή και υποδηλώνει σοφία. Μάλιστα, το πώς θα ζήσεις μετά τον θάνατό του και αν θα υπηρετείς και θα σέβεσαι τις συμβουλές του, θεωρείται επίσης αρετή.
Φυσικά όλα αυτά δεν υπακούν σε κανόνες και οι σχέσεις των ανθρώπων πολλές φορές είναι γινόμενο πολλών αλληλεπιδραστικών δυνάμεων, άσχετων με την φύση της σχέσεις καθεαυτής.
Σε γενικές γραμμές το παιδί, όμως, είτε αγόρι είτε κορίτσι, έχει ανάγκη τον πατέρα.
Απλά, στην περίπτωση των αγοριών έχουμε μεταβατικά στάδια μέχρι να φτάσουμε στο προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
Πολλές φορές, βέβαια, μέσα από αυτά τα στάδια δημιουργούνται τέτοια κενά που είναι αδύνατον να γεφυρωθούν στα επόμενα.
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Χατζόπουλος
