Ήρθε λοιπόν η στιγμή να συστηθούμε. Είμαστε τα παιδιά των παρεξηγημένων κι «επικίνδυνων» περιοχών της Αθήνας. Πατήσια, Εξάρχεια, Πλατεία Βάθης, Μεταξουργείο, Άγιος Παντελεήμονας, Αττική, Ομόνοια, Κυψέλη. Αυτές είναι μόνο κάποιες απ’ τις περιοχές «κόκκινου συναγερμού».
Τόσα και τόσα ακούς συνέχεια για την επικινδυνότητα, τη φτώχεια, την ανασφάλεια ή γενικότερα την «αθλιότητά» τους. Και σίγουρα όλο και κάποιον θα έχεις ακούσει να φοβάται να επισκεφθεί την περιοχή σου ή να απορεί για το πώς την παλεύει κανείς μεγαλώνοντας και ζώντας εκεί.
Αδερφέ μου, εμείς περνάμε γαμάτα εδώ χάμω! Καταρχάς και καταρχήν, εμείς που έχουμε ζήσει εδώ ανακαλύψαμε κι απολαύσαμε τη διαφορετικότητα σε όλο της το μεγαλείο. Εδώ ανθίζει η πολυπολιτισμική Αθήνα!
Οι παρέες απαρτίζονται από πολλές εθνικότητες και πολλά χρώματα. Γιατί στο σχολείο γίναμε ένα κι αγαπηθήκαμε. Δε μας φοβίζουν τα ανόμοια. Λευκοί ερωτεύτηκαν μαύρους. Επισφραγίσαμε φιλίες με αλλόθρησκους, αλλοεθνείς κι όποιο «φρικιό» παρέκκλινε απ’ τα κατεστημένα. Έτσι γίνεται και στις γκρίζες πολυκατοικίες μας. Σε κάθε χαζοκούτι μιας σπιθαμής διαμερίσματος άνετα αντηχούν διαφορετικές γλώσσες, ιδεολογίες και πολιτισμοί.
Καθώς εδώ είμαστε μοιρασμένοι εξίσου σε ποσοστά, ο χώρος που καρπώνεσαι έμαθες να μη στερεί την ελευθερία του άλλου. Κι ανταλλάξαμε ιδέες, γνώσεις και συναισθήματα δίνοντας ουσία στον άνθρωπο. Γιατί η καρδιά δεν είναι μπουντρούμι και το «αλλιώτικο» μόνο καλλίμορφο θα μπορούσε να ‘ναι.
Κι όποιος μίλησε για εγκληματικότητα άδικο δεν έχει, όσο αφορά την ύπαρξή της. Απλά παραμυθολογεί αρκετά για το μέγεθός της. Εμείς τη βιώσαμε και τη ζούμε ακόμη αυτήν την εγκληματικότητα, όμως όχι στο βαθμό που σου πιπιλίζουν το μυαλό πως υπάρχει!
Είμαστε κι εμείς παιδιά της αλάνας. Στα πέντε σκίζαμε τα γόνατα μας πέφτοντας απ’ την κούνια και στα δέκα λερώναμε τα ρούχα μας παίζοντας ποδόσφαιρο στις πλατείες και σκαρφαλώνοντας στα δέντρα. Στα δεκαπέντε σουλατσάραμε πρώτη φορά σε καφετέρια και μετά αράξαμε στο παρκάκι τρώγοντας πασατέμπο. Κι ακόμη και τώρα που μεγαλώσαμε αυτά τα χούγια δεν ξεχνιούνται. Ακόμη κάνουμε τραμπάλα με την πρώτη ευκαιρία, ξεσκίζουμε τα πόδια μας στα γηπεδάκια κι αράζουμε στα παγκάκια με μπίρες. Μα δεν κινδυνέψαμε πραγματικά ποτέ!
Κι ίσως αυτές οι περιοχές της Αθήνας να απλοποιούσαν τα χρόνια μας, γιατί ήταν πάντα αληθινές χωρίς κλάψες κι υπεκφυγές. Η «βρομιά» τους ελλοχεύει παντού, αλλά φανερά. Κι η επίγνωση μας έκανε να υποπτευόμαστε τα απειλητικά και να προσεγγίζουμε τα ασφαλή. Υφίστανται τα πάντα για να δοκιμάσεις. Από παιδικά παιχνίδια στους δρόμους μέχρι ναρκωτικά και πορνεία, δε λέω. Αν σου ‘λεγα πως είναι όλα ρόδινα, θα σου έλεγα ψέματα.
Αλλά είναι όλα τόσο απροκάλυπτα κι έτσι η ακοή, η όραση και η διαίσθησή μας έμαθαν να λειτουργούν μεθοδικά σε ρυθμούς αρμόζοντες. Στην ουσία, όλα όσα σου επισημαίνουν κι εσύ φοβάσαι, υπάρχουν παντού. Η διαφορά είναι πως στις γειτονιές μας δεν αποκρύπτονται, αλλά φιγουράρουν φανερότατα μπροστά στο κοινό.
Έτσι λοιπόν κι εμείς, αφού διασταυρωθήκαμε με το ζητιάνο, πέσαμε πάνω σε ξυλοδαρμό, κοζάραμε την παράνομη ιερόδουλη να προσφέρει τις υπηρεσίες της και το ναρκομανή να τρυπιέται, φοβηθήκαμε τον άρρωστο που ξεψυχούσε στο παγκάκι –μάλλον γιατί η κοινωνία επέλεξε να τα τοποθετήσει και να τα στήσει όλα σ’ αυτή τη μεριά της Αθήνας– εφοδιαζόμαστε με εμπειρία. Δε ζήσαμε ποτέ σε συννεφάκι ότι η ζωή διαθέτει μόνο ζενίθ!
Κι αν μου μιλήσεις για την άνοδο της εγκληματικότητας και της παρανομίας, θα σου απαντήσω πως η φτώχεια τις πυροδοτεί και τις αβγατίζει. Και για του λόγου το αληθές, η πλειοψηφία των κατοίκων εδώ, μεταναστών κι Ελλήνων, είμαστε η μερίδα του πληθυσμού που μια χειραψία την ανταλλάξαμε με τη φτώχεια κι όσο τα φράγκα παγκοσμίως θα εκλείπουν, εμείς θα πτωχεύουμε όλο και περισσότερο.
Κάθε σπίτι κρύβει τη δική της ιστορία ανημποριάς. Μα όχι, δεν ντραπήκαμε ποτέ γι’ αυτό, υπερηφανευτήκαμε μόνο. Θα κοπιάζουμε για τα δικαιώματά μας και θα σεβόμαστε το κάθε μας απόκτημα με ταπεινότητα. Αφού στη δική μας περιοχή κάθε ελιτιστική προσέγγιση μόνο ανέκδοτο θα μπορούσε να ‘ναι.
Όσο υποβαθμισμένες κι αν μοστράρουν στην κούτρα τους οι γειτονιές μας, εμείς εδώ σφραγίσαμε ντράβαλα και σπείραμε ιστορίες. Ερωτευτήκαμε, αγαπηθήκαμε, ονειρευτήκαμε, πλακωθήκαμε, επαναστατήσαμε, πεισμώσαμε και σηκώσαμε κεφάλι. Εδώ ζουν όλα όσα αγαπάς. Το σπίτι σου, η οικογένειά σου, οι φίλοι σου, οι σχέσεις σου, όλα όσα σ’ ενδιαφέρουν, στέκονται εδώ.
Όσο για τη χαβούζα της συνοικίας σου, αυτήν τη λατρεύεις λιγάκι παραπάνω, καθώς σε κρατά ξάγρυπνο. Είδες τα πάντα, τα βίωσες, τα χάρηκες και τα σιχάθηκες όλα. Κι επειδή ο κόσμος είναι ηλίθιος στο χάος, τουλάχιστον οι εμπειρίες που άντλησες σου επέβαλλαν να μη λαγοκοιμάσαι όταν προσπαθούν να μας σπάσουν τον τσαμπουκά.
Ο κόσμος που μένει ή συγκεντρώνεται στη γειτονιά σου δεν είναι κατ’ ανάγκη «κακός» κι αδίστακτος. Απλά κάποιοι ίσως κοπροσκυλιάζουν να στιγματιστεί για να μένει η λασπουριά της υπόλοιπης κοινωνίας στην αφάνεια. Όταν περιθωριοποιούνται οι άνθρωποι, αγριεύουν. Και κάπως έτσι γκετοποιούνται κι οι περιοχές τους.
Πάντως όπως και να ‘χει, όπου κι αν τσουλάει το πράγμα, όπου κι αν μας βγάλει ο δρόμος, τα όνειρα που κάναμε εδώ πάντα θ’ αναμοχλεύονται. Όλα τα ωραία που περάσαμε αλητεύουν χαραγμένα στις καρδιές μας. Θα επιστρέφουμε συνέχεια, γιατί το πιο μεγάλο κατόρθωμα της γειτονιάς μας είναι ότι, παρ’ όλο που «πήδηξε» την αισθητική της κοινωνίας, μας ανάθρεψε με τσαγανό όσο κατώτερους κι αν μας θεωρούσαν.
Είμαστε τα θρεφτάρια των παρεξηγημένων περιοχών της Αθήνας… Η συνέχεια δική σας!
Επιμέλεια Κειμένου Χριστίνας Σούκη: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Χριστίνα Σούκη
