Γίνε ο γονέας που θα ήθελες να έχεις

Βγαίνεις στους δρόμους. Είσαι κι εσύ ένας από εκείνους που έχουν τη συνήθεια να παρατηρούν. Γύρω τους, δίπλα τους, απέναντί τους. Πρόσωπα, εκφράσεις και κινήσεις. Τι πιο όμορφο από τον άνθρωπο; Ένα κράμα θαύματος και ρεαλισμού. Φύσης και μεταφυσικής.

Περιβάλλεσαι από όλο το εύρος των ηλικιών, μα εσύ ασυναίσθητα επικεντρώνεσαι στους νέους. Ίσως επειδή κάποτε υπήρξες κι εσύ ξέγνοιαστος και τώρα νοσταλγείς το συναίσθημα. Ίσως πάλι επειδή οι νέοι αποτελούν την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Απαλλαγμένο από τα λάθη των μεγαλυτέρων. Απαλλαγμένο από τη σκέψη του παρελθόντος. Ναι, αν μπορούσε να απεικονιστεί η νεότητα, τον καμβά θα συνέθεταν χρώματα αλλαγής κι αθωότητας. Πινελιές από χαμόγελα αληθινά, εγκάρδια. Βγαίνεις από το δωμάτιο των σκέψεων που μόλις έπλασες. Ξανακοιτάς. Κορμιά σκεβρωμένα, βλέμματα ψυχρά, χαμένα στο μικρόκοσμο μιας οθόνης. Κι έπειτα τη θέση των προσώπων την έχουν καταλάβει προσωπεία. Ανέκφραστα, παγερά. Αδύναμα να ανακαλύψουν το νόημα σε μία συνεχώς μεταβαλλόμενη ζωή. Τι φταίει άραγε;

Μια από τις πρώτες ομάδες κοινωνικοποίησης του νεοσύστατου ανθρώπου είναι η οικογένεια. Αλλιώς, το περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να αλληλεπιδράσει το παιδί κατά τη διάρκεια των πρώτων και κρίσιμων ετών της ζωής του. Οι γονείς μας λοιπόν, είναι εκείνοι που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και την ανάπτυξη ή όχι των βιολογικών παραγόντων. Πώς; Μέσω της λεκτικής και μη επικοινωνίας, καθώς και μέσω της μίμησης. Το γεγονός όμως αυτό, δεν αποτελεί σύγχρονη ανακάλυψη. Και τα αίτια μαρασμού της ψυχοσύνθεσης των νέων, είναι ίσως περισσότερο βαθιά και μπλεγμένα απ’ όσο νομίζουμε.

Εν έτι 2020, ο θεσμός της οικογένειας πλήττεται όσο κανένας άλλος. Ο γονέας γυρνάει εξουθενωμένος σπίτι, έχοντας να αναλάβει και τις εκεί δουλειές. Συχνά δεν επιστρέφει καν στην οικογενειακή εστία, παρά μόνο αργά το βράδυ, για να σηκωθεί εκ νέου τα χαράματα. Δυστυχισμένοι γονείς με δυστυχισμένα παιδιά. Κι άραγε τι χαρακτηρίζουμε ως δυστυχία; Μάλλον την απώλεια των ευτυχισμένων εκείνων στιγμών. Γιατί πόσο ευτυχής μπορεί να είναι ένας γονέας, όταν εργάζεται σκληρά προσπαθώντας να σηκώσει το βάρος των εξόδων ενός ή και παραπάνω μελών; Για να μην τους στερήσει τίποτα. Για να τους χαρίσει όσο το δυνατόν περισσότερα. Όταν δεν έχει προσωπική ζωή; Όταν δεν έχει ζωή να μοιραστεί με τα τέκνα του; Όταν δεν είναι εκεί να τα καθοδηγήσει, να τα νουθετήσει, να τα μαλώσει ή να τα επιβραβεύσει; Όχι από αδιαφορία ή αμέλεια μα από γνήσια κούραση.

Κι έπειτα τι πιο σημαντικό από την επικοινωνία; Λεκτική και εξωλεκτική. Οι γονείς μας, αλλά και ένα μεγάλο ποσοστό της νέας γενιάς γονέων είναι πληγωμένοι και στερημένοι συναισθηματικά. Κι αυτό γιατί υπήρχε η γενίκευση ότι τα παιδιά αποτελούν απλώς μια μικρογραφία του ανθρώπου. Επικράτηση μιας νοοτροπίας που δεν επέτρεπε εύκολα το άγγιγμα, το χάδι, τη συζήτηση. Έτσι, η παιδική ηλικία διαρκούσε λίγο. Ξεχνάμε όμως, ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε κι έχουν την τάση να παρατηρούν και να αναπαράγουν συμπεριφορές. Συμπεριφορές που δέχθηκαν και τραύματα που απέκτησαν. Που τώρα ξεσπάνε, με μικρότερη ένταση βέβαια, στους δικούς τους απογόνους.

Επομένως, πώς μπορούμε να ζητάμε από τα παιδιά μας να χαμογελούν, όταν εμείς οι ίδιοι τα μάθαμε να είναι επικίνδυνα σοβαρά; Πώς επιθυμούμε μια αγκαλιά τους, όταν τους στερήσαμε το χάδι; Όταν έρχονται αντιμέτωπα με γονείς θλιβερά κουρασμένους, με γονείς που έχουν χαθεί στον αγώνα της επιβίωσης, με γονείς που είναι ακόμα ανέτοιμοι να αποβάλλουν μια νοοτροπία παλιά, πώς μπορούμε να τους ζητάμε να είναι χαρούμενα και αισιόδοξα; Ή όπως πολύ εύστοχα διατύπωσε ο Πλάτωνας, γίνεται ένας ευτυχής άνθρωπος, να παραμείνει ευτυχής σε μία δυστυχισμένη κοινωνία;

Ό, τι σπείρεις θα θερίσεις. Φρόντισε λοιπόν να σπείρεις αγάπη, ζεστασιά και τρυφερότητα. Οι συνθήκες άλλωστε, δε θα είναι ποτέ οι κατάλληλες για να κάνεις το σωστό ή για να εκφράσεις αυτό που νιώθεις. Δεν υπάρχει καμία μα καμία συνταγή για το πώς να είσαι γονιός. Αυτοχεδίασε, βρες τις ισορροπίες σου και φρόντισε να δείχνεις σ’ αυτό το νέο άνθρωπο τη χαρά και την ευγνωμοσύνη για την παρουσία του στον κόσμο. Μην το ξεχνάς, μην το αναβάλλεις. Αποτίναξε από πάνω σου το παρελθόν. Γίνε ο γονέας που θα ήθελες να έχεις.