Αν με ρωτήσεις τι επιθυμώ να έρθει στη ζωή μου το 2020, θα σου απαντήσω με μιας το «καλοκαίρι». Δε χρειάζεται ούτε Πάσχα ούτε καρναβάλια ούτε καν Σαββατοκύριακο. Απευθείας καλοκαίρι γίνεται; Δε γίνεται. Υποθέτω πως θα είστε αρκετοί εσείς που συμφωνείτε μαζί μου.
Σήμερα λοιπόν, αντί να διαβάζετε αυτό το άρθρο ξάπλα στη θάλασσα κάτω απ’ τον ήλιο για 56 ώρες 80 δευτερόλεπτα και μια ζωή, πολύ πιθανόν να είστε πίσω από ένα γραφείο, ή κουκουλωμένοι κάτω απ’ τα σεντόνια, με 4 μανίκια ρούχα και μια ζεστή κούπα καφέ. Μπορεί να είστε κι έξω σε καμιά καφετέρια δίπλα από σόμπα για να ζεσταθεί το κοκαλάκι σας. Εμένα με έχει πιάσει ήδη το ψυχοπλάκωμα, εσάς;
Κι αν αναρωτιέστε τι λέει ο ποιητής θα σας πω αμέσως. Πόσους από εσάς σας πιάνει αυτή η μελαγχολία με το που αλλάζει ο καιρός; Πόσοι θέλετε να βάλετε τα κλάματα όταν βλέπετε να νυχτώνει απ’ τις 5 το απόγευμα; Σε πόσους αλλάζει δραματικά η διάθεση όταν αλλάζει η εποχή; Να μαντέψω, θα ‘μαστε πολλοί έτσι;
Αυτό που θα ανακαλύψουμε σήμερα λοιπόν, είναι το πώς επηρεάζεται η διάθεση και γενικά η ζωή μας όταν πιάσουν τα κρύα. Όταν ανοίγουν οι ουρανοί και γεμίζουν τα φράγματα, όταν πρέπει ν’ ακούς τη μάνα σου και να παίρνεις και ζακέτα και παλτό και 2 ομπρέλες μήπως και σπάσει η μια. Όταν δηλαδή μπαίνουμε στη διαδικασία αυτών των απότομων αλλαγών.
Έρευνες έχουν επιβεβαιώσει πολλάκις ότι η μετάβαση από μια εποχή στην άλλη επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία μας. Πόσες φορές πιάσατε τον εαυτό σας να νιώθετε κακόκεφοι, νυσταγμένοι και κυρίως μελαγχολικοί σε μια απότομη αλλαγή θερμοκρασίας; Να μην έχετε όρεξη για τίποτα απολύτως, ούτε καν για νερό. Δεν είστε τρελοί, είναι φαινόμενο και μάλιστα πολύ διαδεδομένο.
Οι επιστήμονες, αφού τα κρούσματα φαίνεται να ήταν πολλά, αναφέρονται σε ένα συγκεκριμένο φαινόμενο το οποίο το αποκαλούν εποχική συναισθηματική διαταραχή η αλλιώς, εποχική κατάθλιψη. Μπορεί ως όρος να ακούγεται βαρύς αλλά είναι κάτι που έρχεται και φεύγει τόσο εύκολα όσο ο καιρός. Αυτό συμβαίνει λόγω των απότομων αλλαγών που συμβαίνουν, είναι αυτά τα έντονα μεταβατικά στάδια που περνάμε, που από τη μια στιγμή στην άλλη αλλάζει όλη μας η καθημερινότητα πολύ απότομα αναγκάζοντάς μας να συμβαδίσουμε.
Οι απότομες αλλαγές λοιπόν και στη περίπτωσή μας οι κλιματικές, μάς προκαλούν έντονο στρες, μάς γεμίζουν άγχος και μάς επηρεάζουν αρνητικά γι΄αυτό και το mood μας είναι λίγο πιο μίζερο και καταθλιπτικό. Έχει αντίκτυπο η αλλαγή τόσο στον οργανισμό μας όσο και στη διάθεσή μας γενικότερα.
Η εποχική κατάθλιψη λοιπόν ή στα αγγλικά Seasonal Affective Disorder (SAD). Άτιμοι, κοίτα τι όνομα βγάλανε, το πιάσατε έτσι; Εμφανίζεται σε απότομες εποχικές αλλαγές. Και να σου η πεσμένη διάθεση και το αίσθημα άγχους κι αγωνίας, η απόγνωση και το μειωμένο ενδιαφέρον για διάφορες δραστηριότητες. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάσει κάποιος ο οποίος περνάει τη φάση της εποχικής κατάθλιψης. Το θετικό όμως είναι πως υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης, τρόποι που θα σε κάνουν να νιώσεις καλύτερα ακόμα κι αν σ’ έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό.
Ο λόγος που κλονίζεται η ψυχολογία μας είναι η έλλειψη έκθεσης στον ήλιο, πχ στην αλλαγή καιρού από καλοκαίρι σε χειμώνα, γι’ αυτό με την πρώτη ευκαιρία και την πρώτη λιακάδα που ίσως φανεί μέσα στη βαρυχειμωνιά οργανώστε μια εκδρομή, αλλάξτε παραστάσεις κι αφήστε τη φύση και τον καιρό να επιδράσουν θετικά πάνω σας.
Συστήνεται επίσης η έναρξη μιας νέας δραστηριότητας, κάτι δηλαδή που θα σας γεμίζει με θετικά συναισθήματα, είτε αυτό είναι τέχνη, γυμναστήριο ή κάποιο άθλημα, το μόνο σίγουρο είναι πως θα βελτιώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ψυχολογική σας διάθεση, κάτι που σίγουρα όλοι έχουμε ανάγκη.
Επίσης διάφοροι ερευνητές κάνουν λόγο για σωστό προγραμματισμό. Μας παροτρύνουν ουσιαστικά να έχουμε ένα πιο συγκεκριμένο και οργανωμένο πρόγραμμα αυτήν την εποχή αλλά θέτοντας μικρούς καθημερινούς στόχους, έτσι ώστε να έχουμε την ευκαιρία να πετυχαίνουμε όσους περισσότερους μπορούμε με αποτέλεσμα να μην απογοητευόμαστε ή επηρεαζόμαστε αρνητικά από εξτραδάκια της καθημερινότητας.
Τελευταία και σημαντικότερη συμβουλή, να κάνουμε αυθόρμητα πράγματα, ό, τι μας βγαίνει αβίαστα είναι κι αυτό που μας γεμίζει με χαρά κι αυτό είναι που λείπει από τα άτομα που ίσως περνάνε εποχική κατάθλιψη.
Ρίξτε ένα χαμόγελο. Σήμερα αντί να γίνετε κουβάρι μέσα σε μια κουβέρτα βλέποντας από το παράθυρο τις βροχές και να μελαγχολείτε, φορέστε ένα παλτό πάνω σας, ας πάρτε και μια ομπρέλα και βγείτε έξω για μια βόλτα με την παρέα. Θα δείτε πως όλα θα αλλάξουν, η διάθεση θα ανέβει, θα γελάσετε, θα ξεχαστείτε και ίσως, λέω ίσως, να έρθει και η αποδοχή της αλλαγής χωρίς να μας γονατίζει.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου