Μήπως το μίσος είναι αγάπη που αρνούμαστε ν' αποδεχτούμε;

Όλοι έχουμε αντιμετωπίσει την κριτική, είτε στην κοινωνική μας ζωή, είτε στην εικονική μας ζωή στο διαδίκτυο, και σίγουρα κανείς δεν μπορεί να πει ότι έχει όλες τις απαντήσεις γι’ αυτό το φαινόμενο. Μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε την κριτική, είτε στην αρνητική είτε στην θετική της μορφή, προσαρμόζοντας την πορεία μας ανάλογα με το σθένος και την αντοχή μας, άλλοτε υποκύπτοντας σε επιθετικές τακτικές και άλλοτε παραθέτοντας το ειλικρινές ενδιαφέρον μας για το θέμα, ευχόμενοι να κερδίσουμε την εύνοια και κυρίως την κατανόηση.

Αφορά αυτή την παρανόηση του τρελού μας κόσμου, που είναι γεμάτος ανισότητα και ανισορροπία, και πολλές φορές παρά το ενήλικο της υπόθεσης λειτουργεί σαν να βρισκόμαστε ακόμα στο Λύκειο. Αγαπάμε, μισούμε, ακολουθούμε με λατρεία, διαγράφουμε με μένος, όλα με πάθος, όλα χωρίς λογική, παρασυρόμενοι από το ακραίο συναίσθημά μας.Ή μήπως πρόκειται για κάτι παραπάνω από αυτή την απλή -ίσως και απλοϊκή- εξήγηση;

Η πλασματική ζωή στο διαδίκτυο σίγουρα αποτελεί καθρέφτη για τις αληθινές απόψεις της πραγματικής, της έξωθεν ζωής, αλλά είναι ακριβώς αυτό που περιγράφει η λέξη: ένα κατασκεύασμα που μας παρασύρει σε ένα ακραίο παραλήρημα αγάπης ή μίσους, αφού μας παρέχει την πολυπόθητη απόσταση ασφαλείας και πολλές φορές την ανωνυμία να εκφράσουμε απόψεις χωρίς να εκτεθούμε στην πραγματικότητα, πίσω από ένα προφίλ που δε μας αντιπροσωπεύει.

Είναι μια φανταστική πραγματικότητα του τι θα ήταν η ζωή εάν καταρρίπτονταν τα προσωπεία και οι μάσκες του καθωσπρεπισμού. Όμως όλη αυτή η δυνατή -σε ένταση- έκφραση είτε αγάπης είτε μίσους, μήπως προέρχεται από την ίδια αφετηρία; Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχει μια εγγενής προδιάθεση συμπεριφοράς σε όλους μας, που μας κατευθύνει είτε προς την μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση, εξαρτώμενη πλήρως από την προσωπικότητα του κάθε ατόμου. Τα άτομα που είναι κατά κανόνα δύστροπα και αντικοινωνικά, στις περισσότερες περιπτώσεις θα αντιπαθήσουν και θα μισήσουν καθετί καινούριο που θα βρεθεί στο δρόμο τους. Αντίθετα τα αισιόδοξα και χαρούμενα άτομα, θα είναι θετικά προς κάθε καινούριο άτομο ή αντικείμενο, αφού πιθανότατα δε θα αργήσουν να το αποδεχτούν.

Η γραμμή μεταξύ της αγάπης και του μίσους είναι αρκετά λεπτή, δύσκολα διαπερατή -ή μήπως όχι τόσο δύσκολα; Και τα δυο συναισθήματα, όντας στα άκρα της έντασης των συναισθημάτων ως τα πιο ισχυρά, αποτελούν πιθανότατα το ίδιο συναίσθημα. Εξάλλου, το αντίθετο συναίσθημα της αγάπης είναι η αδιαφορία, οπότε η ένταση του μίσους θα μπορούσε να είναι μια μπερδεμένη έκφραση της ίδιας αγάπης που για κάποιο ανεξήγητο λόγο έχασε το δρόμο της.

Όταν δημιουργείς κάτι εντυπωσιακό, καινοτόμο, όταν εκφράζεις μια διαφορετική άποψη, όταν ηγείσαι ενός σημαντικού θέματος, οι άνθρωποι γύρω σου θα έχουν μια αντίδραση ανάλογα με το φόβο που τους προκαλεί αυτό που εκφράζεις. Η αντίδραση σε κάθε άποψη ή δημιουργία είναι αναμενόμενη -και σίγουρα επιθυμητή-, καθώς απεικονίζει με ακρίβεια ότι κάτι ανακίνησες μέσα στις ψυχές των ανθρώπων, κάνοντας άλλους να νιώσουν ανέτοιμοι και άβολα, και κάποιους να ταυτιστούν και να συμπορευτούν με ανακούφιση και κατανόηση.

Η κριτική μίσους δεν τίποτα άλλο παρά αντιπάθεια για τον ίδιο τον εαυτό του ατόμου, που εκφράζεται με αυτό τον τρόπο προς τα έξω, για κάτι που πιθανόν εκείνος φοβάται να πάρει την πρωτοβουλία. Η παρουσία όμως όσων εκφράζονται με μίσος, ίσως είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να αναζωπυρώσεις τη φλόγα μέσα σου και να αποδεχτείς ότι εάν αυτό που κάνεις, που εκφράζεις, ήταν εντελώς αδιάφορο, σίγουρα δε θα προκαλούσε τόσο ακραία συναισθήματα, άρα κάτι υπάρχει άξιο εξερεύνησης και εμβάθυνσης. Κάτι προκαλεί έντονο ενδιαφέρον, καλεί τους άλλους να εμπλακούν ακόμα και με αρνητικά σχόλια, ή απόλυτη λατρεία, αλλά σίγουρα δεν περνά αδιάφορο.

Κρυμμένες ανασφάλειες, αρνητικές πεποιθήσεις, φόβοι και απογοητεύσεις, προβάλλονται πάνω σου σαν ταινία σε σινεμά, που η υπόθεση είναι δύσπεπτη και σε αναγκάζει να αναλογιστείς τη δική σου θέση απέναντι σε όσα διαδραματίζονται μπροστά σου. Είναι σημαντικό να μην επιτρέψεις στις δικές σου ανασφάλειες και αβεβαιότητες να εμπλακούν, πιστεύοντας ότι όλο αυτό αφορά εσένα.

Συχνά, ο μεγαλύτερος -ο πιο μισητός- εχθρός μας είναι ο ίδιος μας ο εαυτός, που εκτοξεύει αρνητικά σχόλια και αναίτιους φόβους στην προσπάθεια να μας αποτρέψει από το να πραγματοποιήσουμε ένα στόχο μας. Αυτός σχεδόν μαγικά σιωπά όταν τον παραγκωνίζουμε και προχωράμε δυναμικά προς το στόχο. Το ίδιο ξαφνικά εξαφανίζονται και όσοι εκφράζουν σχόλια μίσους και αρνητική κριτική, που σύντομα αποκτούν άλλο αντικείμενο ασχολίας. Αυτό συμβαίνει πιθανότατα, γιατί στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται για σένα και την άποψή σου ή την προσωπική επιλογή σου σε ένα θέμα, απλώς θέλουν να έχουν άποψη, να την εκφράσουν και να προχωρήσουν παρακάτω στον επόμενο, χωρίς καμία επιθυμία δέσμευσης.

Χωρίς αμφιβολία, όλοι επιζητούμε την επιβεβαίωση και την αποδοχή, σε κάθε μας πόνημα. Κάθε μας κίνηση φιλτράρεται στο μυαλό μας από τη σκέψη πως αυτό θα γίνει αποδεκτό από τους φίλους μας, την οικογένειά μας, τους συναδέλφους μας, την επίδραση που θα έχει στην εικόνα μας, στη γνώμη τους για εμάς, από το αν θα κερδίσουμε το σεβασμό τους ή αν θα χάσουμε τη συμπάθειά τους.

Άλλα πράγματα μας αρέσουν, και άλλα πράγματα τα μισούμε. Μια θετική προδιάθεση οδηγεί σε θετικές αντιδράσεις και σχόλια, ενώ αντίθετα μια αρνητική προδιάθεση οδηγεί σε εκφράσεις μίσους και αντιπάθειας. Όλοι θα αντιμετωπίσουμε σχόλια -είτε δυσαρέσκεια είτε θαυμασμό- θα δεχτούμε δίκαιη ή αναίτια κριτική, αγάπη ή μίσος. Όλοι έχουμε ανθρώπους που αγαπάμε να μισούμε.

Και στις δύο περιπτώσεις, αγάπης και μίσους, εμπλέκεται η ίδια διαδικασία από το νευρικό μας σύστημα, που ενεργοποιεί τη διέγερση των έντονων συναισθημάτων, από την ίδια περιοχή του εγκεφάλου, χωρίς διάκριση εάν αυτό είναι αρνητικό ή θετικό συναίσθημα. Μήπως τελικά η έκφραση του μίσους είναι μια συγκαλυμμένη έκφραση αγάπης που αρνούμαστε να αποδεχτούμε; Μήπως όλοι έχουμε την ίδια αφετηρία, απλώς χάνουμε το δρόμο μας στην πορεία;