Η φράση «δεν αλλάζει ο άνθρωπος» είναι μια πιπίλα που την ακούω από μικρή. Και δεν την λέμε για καλό. Συνήθως, την εκστομίζουμε όταν θέλουμε να υπονοήσουμε πόσο γαϊδούρι είναι ο άλλος, ο οποίος είχε δείξει παρόμοιες προθέσεις και στο παρελθόν, αλλά ελπίζαμε ότι είχαμε πέσει έξω στη διάγνωση.
Και όμως αλλάζει ο άνθρωπος, το λέω και το πιστεύω -όχι επειδή είμαι ρομαντική- αλλά επειδή είμαι ρεαλίστρια. Δεν το υποστηρίζω μόνο εγώ, αλλά ολόκληρη η κλασσική και σύγχρονη δραματουργία.
Από τον Ευριπίδη, και τον Σαίξπηρ μέχρι σήμερα σε θεατρικές και κινηματογραφικές αίθουσες καθόμαστε να παρακολουθήσουμε πως αλλάζει ριζικά ο χαρακτήρας ενός ή πολλών ανθρώπων μέσα σε δύο ώρες. Σε μερικά έργα δε, φαίνεται και από τον τίτλο: «η στρίγγλα που έγινε αρνάκι», «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα», «ο Ιούδας φιλούσε υπέροχα».
Επειδή, φαντάζομαι, ότι θα μου πεις ό,τι αυτά γίνονται μόνο στα έργα, θα σε προτρέψω να κοιτάξεις λίγο γύρω σου. Οι άνθρωποι αλλάζουν από μέσα προς τα έξω. Μπορεί να βλέπεις αδύνατους να παχαίνουν και ευτραφείς να αδυνατίζουν, αλλά οι αλλαγές αυτές δεν είναι μόνο εξωτερικές, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις έχει προηγηθεί μια εσωτερική χρονοβόρα διαδικασία.
Δεν έχεις ακόμα πεισθεί; Κοίτα αυτόν τον αμετανόητο εργένη πώς τρέχει πίσω από την πιτσιρίκα; Πώς βρέθηκε τώρα να αλλάζει πάνες αυτός που είχε εκατομμύρια επιχειρήματα για να μην αναπαράγει το σπάνιο είδος του;
Οι άνθρωποι αλλάζουν συμπεριφορές, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της ζωής, αλλά και μέσα στην ημέρα, μπορεί και την ώρα. Αλλιώς συμπεριφέρεσαι στον προϊστάμενο και αλλιώς στον υφιστάμενο. Διαφορετικά μιλάς στη γυναίκα και διαφορετικά στην ερωμένη.
Στους χωρισμούς ακούγονται συνέχεια οι ίδιες φράσεις: «Δεν είμαι ο ίδιος που ήμουν κάποτε», «Δεν σ’ αναγνωρίζω πια», «Έχεις αλλάξει», «Δεν είσαι αυτός που γνώρισα».
Τί πιστεύετε ότι μπορεί να εννοούν όλοι αυτοί; Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που ο σύντροφός μας αλλάζει ριζικά μπροστά στα μάτια μας και δεν τον αναγνωρίζουμε. Οι πιο συνηθισμένες είναι να εξελίσσεται ο ένας από τους δύο και ο άλλος να μένει στάσιμος, ή κάποιος από τους δύο να μην έβαλε από την αρχή σωστά τα όρια στη σχέση και ο άλλος βήμα βήμα στο τέλος δεν του άφησε ούτε χώρο για να αναπνεύσει. Το έχετε δει το έργο;
Τις περισσότερες φορές, οι αλλαγές αυτές γίνονται με μικρά και σταθερά βήματα. Έτσι, βλέπουμε τη μεταμόρφωση, αφού έχει πλέον ολοκληρωθεί.
Στην πραγματικότητα όμως έχει προηγηθεί μία χρονοβόρα διαδικασία. Θα σου δώσω ένα απλό παράδειγμα. Είσαι σε μια παρέα και κάποιος σε αποκαλεί μαλάκα. Του λες ότι σε ενοχλεί, αλλά εκείνος το ξανακάνει πάλι. Του το ξαναλές. Αν δεν έχει άλλους λόγους για να σου πάει κόντρα, και εσύ επιμένεις κάθε φορά να του επισημαίνεις πόσο σε ενοχλεί κάποια στιγμή θα το κόψει. Ακόμα και αν είναι την πέμπτη ή την εκατοστή φορά. Οπότε, τον άλλαξες ή όχι;
Στην περίπτωση φυσικά που βαρεθείς να το λες και τον αφήσεις να εξακολουθεί να σε αποκαλεί έτσι, τότε και εκείνος θα πιστέψει πως τελικά δεν σε πείραζε τόσο, και εσύ θα συμπεράνεις πως δεν αλλάζει ο άνθρωπος. Όμως, η αλήθεια είναι πως εσύ δεν είχες την υπομονή και τα κότσια να τον αλλάξεις.
Μέσα στη σχέση οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν, επηρεάζονται και σταδιακά αλλάζουν ανάλογα με τον άνθρωπο που έχουν δίπλα τους. Αν είναι ήρεμος, τότε ρίχνουν και εκείνοι τους τόνους, στον υποχωρητικό κάνουν μπροστά, και στον επιθετικό αμύνονται. Έτσι, μαθαίνουν να ελέγχουν ή όχι την παρορμητικότητά τους, και ανάλογα με τις απαιτήσεις του διπλανού κάθε μέρα να γίνονται καλύτεροι ή χειρότεροι.
Οι μεταμορφώσεις αυτές φυσικά αντικατοπτρίζονται και στην εμφάνισή τους, καθώς αλλάζουν προτιμήσεις που έχουν να κάνουν με το φαγητό, τα ρούχα και το προσωπικό στυλ. Θυμήσου την ατάκα της γνωστής ελληνικής ταινίας «Αυτή μέχρι και το μουστάκι θα σε βάλει να ξυρίσεις».
Οι άνθρωποι αλλάζουν, και αν δεν έχεις ακόμα πεισθεί, άκου και τη Νατάσσα Θεοδωρίδου να το τραγουδάει: «Τον χαρακτήρα μου τον φτιάξανε τα έργα σου!».
Συντάκτης: Ράινα Μελισσηνού
