Θαρρώ οι περισσότεροι εδώ μέσα γνωρίζουμε καλά ή έχουμε έστω ακούσει για τη δημοφιλή σειρά του Netflix “YOU”. Μια σειρά που στην ουσία μάς παρουσιάζει τη ζωή ενός stalker, ο οποίος, όταν ερωτεύεται μια κοπέλα, κάνει ό,τι περνάει απ’ το χέρι του για να την κάνει δική του -σε τραβηγμένο και καθόλου ρομαντικό βαθμό. Κι ενώ ίσως όσα συμβαίνουν μέσα στη σειρά αυτή να μας φαίνονται υπερβολικά, η αλήθεια είναι πως όλοι κάποια στιγμή αναρωτηθήκαμε αν κάποιος άνθρωπος είναι πράγματι ικανός να φτάσει σε τόσο ακραία σημεία για εμάς.

Τις τελευταίες μέρες το έψαξα λίγο, από καθαρή περιέργεια. Ήθελα να δω τι συμβαίνει στο μυαλό του Τζο και κατά πόσο θα πρέπει να φυλάγομαι από ανάλογους Τζο στην καθημερινότητά μου. Τι είναι αυτό που τον κάνει να φέρεται έτσι; Υπάρχει τρόπος να σταματήσει;

Αρχικά έψαξα να βρω τον ορισμό του stalker. Ίσως όταν κάνουμε πλάκα να εννοούμε απλώς κάποιον που κάθεται και χαζεύει τις φωτογραφίες που έχουμε ανεβάσει στο instagram απ’ το 2015 και μετά ή κάποιον που -θέλει να- ξέρει πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή. Το πράγμα, όμως, ακούγεται πολύ πιο επικίνδυνο, όταν κανείς αναζητήσει τον ακριβή ορισμό. Stalker, βλέπεις, είναι κάποιος στου οποίου το μυαλό ένας άλλος άνθρωπος έχει γίνει έμμονη ιδέα. Κάποιος που φέρεται με τέτοιον τρόπο, έτσι ώστε οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα ένιωθε δίπλα του φόβο και σε καμία περίπτωση έρωτα ή κολακεία.

Η παράξενη συμπεριφορά του μπορεί να ξεκινήσει πολύ διακριτικά, αφού ο στόχος του δε θα καταλάβει την πραγματική του φύση τόσο εύκολα. Ο stalker θα αρχίσει να παίρνει συχνά τηλέφωνα, να στέλνει δώρα, να κάνει ό, τι περνάει απ’ το χέρι του για να τραβήξει την προσοχή του στόχου του, ενώ αν όλα αυτά αποτύχουν, προχωράει σε κανονική παρακολούθηση και καταδίωξη του ατόμου που τον ενδιαφέρει. Η παρενόχληση που το άτομο-στόχος πρόκειται να δεχτεί είναι κάτι το σοβαρό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περάσει αψήφιστα.

Όσο περισσότερο το έψαχνα, τόσο περισσότερο αναρωτιόμουν τι είναι αυτό που ωθεί έναν άνθρωπο στο να έχει μια τόσο ακραία συμπεριφορά. Ναι, σίγουρα, κάτι πάει λάθος στο μυαλό του, αλλά τι είναι αυτό που του δίνει το κίνητρο να συνεχίζει; Ο έρωτας; Η τρέλα του; Οι αντιδράσεις του ανθρώπου-στόχου;

Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, οι stalkers τείνουν να δρουν πάνω στον θυμό ή τη ζήλια τους, την ανάγκη τους για κάποιου είδους εκδίκηση ή έλεγχο πάνω σε κάποιον άνθρωπο. Μάλιστα, μετά από εκτενή παρατήρηση, το 1993 ο ειδικός επί του θέματος Paul Mullen ανακάλυψε πέντε βασικούς τύπους stalkers’ που ίσως να βοηθήσουν όλους εμάς τους ανίδεους να ξέρουμε τι να περιμένουμε, τι να προσέχουμε και τι να αποφεύγουμε.

 

1. Αρχικά βρίσκουμε τον stalker που μάταια προσπαθεί να ανακάμψει από μία απόρριψη, σε ερωτικό, οικογενειακό ή επαγγελματικό τομέα. Η απόρριψη αυτή γεμίζει το μυαλό του με θυμό και τον θολώνει, κάνοντάς τον να αναζητά κάποιου είδους ριβεντζ, είτε στο άτομο που του την προκάλεσε, είτε σε κάποιον άλλο. Απρόβλεπτος, ο συγκεκριμένος stalker θα παραμείνει αδίστακτος μέχρι να δικαιωθεί -και αυτό ίσως να μη γίνει και ποτέ με τον τρόπο που ο ίδιος φαντάζεται.

 

2. Μετά έχουμε τον παντελώς άγνωστο stalker, που ερωτεύεται δίχως να υπάρχει αύριο έναν άνθρωπο που δε γνωρίζει καθόλου, βαφτίζοντάς τον έρωτα της ζωής του. Πρόκειται για ένα είδος ψυχικής διαταραχής που πηγάζει από την κοινωνική απόρριψη που ενδεχομένως έχει υποστεί ο άνθρωπος που συζητάμε. Στην ουσία πείθει τον εαυτό του πως αγαπάει κάποιον περισσότερο απ’ όλους, αφιερώνει τη ζωή του σ’ αυτόν, έχει πιστέψει πως είναι μαζί του, ακόμα κι αν αυτό δεν αληθεύει και περιμένει να εκτιμηθεί ως ένας άξιος κι αναντικατάστατος σύντροφος. Αδυνατεί, φυσικά, να δει το βάθος και το μέγεθος της προσκόλλησής του.

 

3. Ως προέκταση αυτού του τύπου stalker, μάλιστα, υφίσταται το επόμενο, που θέλει τον stalker πλήρως συνειδητοποιημένο της κατάστασης. Ο άνθρωπος αυτός θέτει έναν στόχο, συνήθως ρομαντικό και νιώθει πως παίζει ένα άκρως ενδιαφέρον παιχνίδι κυνηγητού μαζί του, όπου ο στόχος τον αρνείται κι εκείνος συνεχίζει να τον πολιορκεί. Στην προκειμένη περίπτωση, μάλιστα, τα πράγματα είναι πολύ πιο επικίνδυνα, εφόσον ο stalker απολαμβάνει την άρνηση του στόχου του και την εκλαμβάνει ως μέρος του παιχνιδιού του.

 

4. Σε περίπτωση που το παιχνίδι συνεχιστεί για πολύ καιρό χωρίς τα επιθυμητά από τον stalker αποτελέσματα, ο ίδιος μπαίνει αυτόματα στον επόμενο τύπο stalker, ζητώντας δικαίωση για την ταπείνωση που έχει δεχθεί απ’ τον άνθρωπο-στόχο του. Η διαστροφή παίρνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις όταν ο άνθρωπος αυτός φαίνεται να μπορεί να φτάσει στα άκρα για να πετύχει το στόχο του, εφόσον η ιδέα του έχει γίνει τόσο έμμονη πλέον που δεν μπορεί παρά να αφιερώσει ολόκληρη την ύπαρξή του σε αυτήν.

 

5. Τέλος, το πιο επικίνδυνο είδος stalker είναι στ’ αλήθεια πολύ τρομακτικό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται για έναν άνθρωπο που κυνηγάει τα «θύματά του», όχι γιατί τα ερωτεύεται, αλλά επειδή φαντασιώνεται να ασελγεί πάνω τους. Ο έλεγχος που επιθυμεί να ασκήσει σε κάθε επίπεδο ξεκινάει από τη συνεχή παρακολούθηση της ζωής τους κι ύστερα φτάνει στην υλοποίηση των φαντασιώσεών του. Οι περισσότεροι αυτής της κατηγορίας, μάλιστα, απολαμβάνουν πολλών ειδών παραφιλίες, οι οποίες διώκονται.

 

Όπως καταλαβαίνετε, τα πράγματα δεν είναι και τόσο αστεία, όσο τα είχαμε πιθανόν στο μυαλό μας. Θα σας αφήσω να ανακαλύψετε μόνοι σας σε ποιον τύπο stalker ανήκει ο αγαπητός μας Τζο της σειράς “YOU”, νομίζω άλλωστε πως είναι εύκολο πλέον. Ωστόσο θα ήθελα να είστε πολύ προσεκτικοί από ‘δω και στο εξής. Το να έχει κάποιος μία ψυχική διαταραχή που τον κάνει να φέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, όσο αθώο κι αν φαίνεται σε κάποιες περιπτώσεις, είναι πολύ επικίνδυνο, και για τον ίδιο αλλά και για τους γύρω του. Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται βοήθεια. Αν ανακαλύψουμε, λοιπόν, κάποιον με αντίστοιχη συμπεριφορά, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τον παραπέμψουμε σε κάποιον ειδικό και να τον βοηθήσουμε.

 

Συντάκτης: Ελευθερία Αντωνοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου