Πληγώθηκες. Εσύ ξέρεις πώς, εσύ ξέρεις γιατί. Μέσα σου έχεις και την αληθινή αιτία που πόνεσες τόσο, απλά δεν το έχεις ακόμα αντιληφθεί. Ναι, υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος –κάπως πιο κρυφός κι ίσως υποσυνείδητος– που βασανίζεσαι απ’ αυτό που (θες να) λες και να πιστεύεις. Όμως ας τα πάρουμε ένα-ένα.
Θα σου είμαι ειλικρινής. Δεν πιστεύω στον «έρωτα της ζωής μας». Πιστεύω όμως στον έρωτα. Στον αγνό, τον άδολο, τον αφελή, τον παιδικό ή και παιδιάστικο. Στον πονηρό, στον σαρκικό, στον ανομολόγητο, στον κρυφό και ένοχο. Πιστεύω στον έρωτα. Είναι γύρω μας, είναι μέσα μας, τον εμπνέουμε, τον καλλιεργούμε, τον αναζωπυρώνουμε και ενίοτε τον σβήνουμε. Αν υπέθετα πως υπήρχε «έρωτας της ζωής μας» τότε επ’ ουδενί δε θα χαράμιζα τον τίτλο σε κάποιον απλά και μόνο γιατί η δική του χυλόπιτα μου έκαψε (πιο) πολύ το στόμα.
Κι έτσι, αναπόφευκτα αναρωτιέμαι γιατί να το κάνει κανείς; Γιατί να αποκαλέσεις «έρωτα της ζωής σου» κάποιον που σε πλήγωσε, κάποιον που σε άφησε, κάποιον που δεν είχατε κοινό μέλλον και τον οποίο δεν μπορείς –προς το παρόν- να ξεπεράσεις;
Μη με παρεξηγήσετε, δε θέλω να το υποβαθμίσω ως συναίσθημα. Ένας χωρισμός είναι μια απώλεια και σαφώς είναι επώδυνη. Όμως το ότι πονάς δε σημαίνει απαραίτητα πως είχες τα πιο βαθιά κι έντονα συναισθήματα γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Το ότι πληγώθηκες ακόμα και στον υπέρτατο βαθμό δεν τον αναγάγει στον απόλυτο, καθολικό και αξεπέραστο έρωτα της ζωής σου. Σε μια τελική, για να κολλήσουμε δίπλα σ’ οποιοδήποτε ουσιαστικό αυτό το βαρύγδουπο «της ζωής μου», θα πρέπει να είμαστε και πλήρεις ημερών, έτσι;
Ταυτόχρονα, ο ψυχικός πόνος δεν έχει πάντα σχέση με το παροντικό συμβάν που βιώνουμε. Συχνά οφείλεται σε κάτι πιο μύχιο, κάτι παρελθοντικό. Ενίοτε, πρόκειται για κάποιο τραύμα που αγνοούμε εντελώς ότι έχουμε! Μπορεί όντως να σε πλήγωσαν τώρα. Η πληγή σου όμως μπορεί να ήταν πιο παλιά και τώρα να άνοιξε πάλι. Ακόμα λοιπόν, κι αν μέτραγες το μέγεθος του έρωτα με τον πόνο που νιώθεις, θα έδινες σ’ αυτόν τον άνθρωπο πόντους που δεν του αναλογούν.
Για να σε πονάει τόσο που να πέφτεις σε τέτοιου είδους υπερβολές, σίγουρα αυτός ο άνθρωπος σε «άγγιξε» με κάποιον τρόπο. Κάτι σ’ αυτόν σε ώθησε να του δώσεις πρόσβαση στη ζωή και τον ψυχισμό σου. Εσύ ξέρεις τι ήταν αυτό. Βέβαια σ’ αυτό το «κάτι» που τόσο τον έφερε κοντά σου μπορεί να κρύβεται κι η αιτία του πόνου σου ή η αδυναμία σου να τον ξεπεράσεις. Η πηγή της παρούσας θλίψης σου, ενδέχεται να μην είναι αυτός ως άνθρωπος μήτε η απόρριψη που καλείσαι να διαχειριστείς, αλλά η τάση σου, για παράδειγμα, να επιλέγεις ανθρώπους που αποφεύγουν να επενδύουν συναισθηματικά θεωρώντας πως θ’ αλλάξουν για σένα.
Όλοι έχουμε πέσει σε παρόμοια παραπτώματα. Κλάψαμε για κάποιον που δεν του καιγόταν καρφάκι για μας, επενδύσαμε σε κάτι που φαινόταν εξαρχής ατελέσφορο, ερμηνεύσαμε τα σημάδια όπως μας βόλευε εκείνη τη στιγμή ή παραβλέψαμε πράγματα για να κρατήσει λίγο ακόμα. Λίγο-πολύ η πλειοψηφία μας έχει περάσει απ’ αυτήν τη φάση. Πολλοί δε, τα έχουμε επαναλάβει κιόλας γιατί αυτή είναι η ροπή του ανθρώπου. Μα δεν ήταν έρωτας ζωής, ήταν απλώς άλλη μια στάση.
Δεν παίρνουμε αμέσως τα μαθήματά μας, πάμε και πέφτουμε πάλι σε κάποιον που κατά πάσα πιθανότητα θα μας πληγώσει ελπίζοντας υποσυνείδητα ότι τη δεύτερη (ή νιοστή) φορά θα πετύχει η συνταγή και έτσι ίσως εξιλεωθούμε κι από την αρχική μας λάθος εκτίμηση. Ναι, καλά κατάλαβες. Κάνουμε την ίδια μαλακία περιμένοντας κάτι διαφορετικό απλά και μόνο για να πούμε στους εαυτούς μας ότι εντάξει, δεν ήταν και τόσο μεγάλο λάθος τελικά! Κι εμείς λεγόμαστε homo sapiens sapiens. Όχι και τόσο sapiens, εδώ που τα λέμε!
Δεν θέλω να επικαλεστώ τον Φρόιντ και να πω πως πρόκειται για κάποιο παιδικό τραύμα που δεν ξεπεράσαμε και τώρα καθορίζει την ερωτική μας ζωή. Καλός ο Φρόιντ, αλλά προτιμώ να πιστεύω πως κανένα τραύμα δε μας καθορίζει, αρκεί φυσικά να θέλουμε ν’ αλλάξουμε τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε. Όπως έχει πει κι ο Yung, «δεν είμαστε ό, τι μας συνέβη, αλλά ό, τι αποφασίσουμε να γίνουμε».
Τώρα, αν εσύ αποφάσισες να γίνεις παππούδι με σώμα 20χρονου και να αναφέρεσαι στον Κωστάκη ή την Μαιρούλα σαν να είναι ο «έρωτας της ζωής σου», δε θα σε αποτρέψω από τον στόχο σου. Αν όμως θες να γίνεις ένας άνθρωπος που πραγματικά γνωρίζει τον εαυτό του σε κάθε έκφανση της ζωής του κι επιδιώκει το καλύτερο γι’ αυτόν, μάλλον θα πρέπει να αποδεχθείς πως ο έρωτας της ζωής μας δεν ορίζεται από τον πόνο που μας προκαλεί ή τη δυσκολία μας να πάμε παρακάτω. Είναι σαν εκείνη την πίτσα που σκέφτεσαι και σου τρέχουν τα σάλια. Δεν είναι νόστιμη επειδή σ’ έκαψε κι είχες άφτρες δυο μέρες, αλλά γιατί τα υλικά της ήταν τόσο γευστικά που γάμησαν!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου