Κάθε χρόνο, στις 9 Απριλίου γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα ASMR. Κάποιοι από εσάς είστε ήδη εξοικειωμένοι με τον όρο, καθώς όλο και κάποιο βίντεο θα έπεσε στην αντίληψη σας καθώς περνούσατε τις ώρες σας με ατελείωτο “scrolling” στο διαδίκτυο. Για όσους πρώτη φορά ηχεί αυτός ο όρος στ’ αυτιά τους, καλωσορίσατε στον μαγικό κόσμο του ASMR!
Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε επίσημα το 2012, μέσω μιας συζητήσης που ξεκίνησε μια δημιουργός βίντεο με μερικούς άλλους δημιουργούς με σκοπό να ενημερώσει και να εξηγήσει πώς η ASMR μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους με ποικίλους τρόπους. Το ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response), στα ελληνικά μεταφράζεται ως «Αυτόματη Αισθητήρια Απόκριση του Μεσημβρινού» και περιγράφεται ως μια αίσθηση βαθιάς χαλάρωσης, ενώ τη χαρακτηρίζει ένα αίσθημα μουδιάσματος/ανατριχίλας κι εκπέμπει μια αίσθηση ευφορίας. Αυτή η αίσθηση, ενεργοποιείται από την έκθεση του ατόμου σε ορισμένους ήχους που συνοδεύονται με τα ανάλογα οπτικά ερεθίσματα. Πολλοί τολμούν να περιγράψουν το ASMR και ως «braingasm», δηλαδή εγκεφαλική κορύφωση αν και οι νευρολόγοι είναι διχασμένοι κατά πόσο αυτό αποτελεί ένα πραγματικό νευρολογικό φαινόμενο.
Ενώ βίντεο ASMR κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για πάνω από μία δεκαετία, η απογείωση αυτού του trend έγινε τα τελευταία 3-4 χρόνια, πρωτίστως μέσα από την πλατφόρμα του YouTube και στη συνέχεια μέσω του instagram με εκατομμύρια οπαδούς και θεατές ανά τον κόσμο. Θα αναρωτιέστε, «ποιοι φτιάχνουν αυτά τα βίντεο και ποιο το περιεχόμενό τους, που τα κάνει τόσο δημοφιλή;». Οποιοσδήποτε με μια απλή κάμερα κι ένα υψηλής ποιότητας μικρόφωνο που ηχογραφεί με ακρίβεια κάθε ήχο γύρω του, μπορεί να δημιουργήσει ένα ASMR βίντεο. Κάποια κοινά χαρακτηριστικά των ASMR βίντεο είναι οι ψίθυροι, η εικόνα απαλών κινήσεων με τα χέρια, ακόμη και μεμονωμένοι ήχοι από το χάιδεμα του μικροφώνου με ένα πινέλο, μέχρι το μάσημα μιας πίκλας ή τραγανού τηγανισμένου κοτόπουλου.
Βασικός στόχος ενός ASMR βίντεο είναι να χαλαρώσει το κοινό του ή ακόμη να το φέρει και σε κατάσταση ύπνου, στοχεύοντας να ερεθίσει το πίσω μέρος του κεφαλιού ή της σπονδυλικής στήλης του. Το διαδικτυακό ASMR καταφέρνει και λειτουργεί βάσει συγκεκριμένων εναυσμάτων μέσα από μια τεράστια γκάμα από ήχους που μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα (triggering) στον εγκέφαλο του θεατή. Σε συνδυασμό με την εικόνα, προκαλούν συγκεκριμένες αισθήσεις -κάποιοι περιγράφουν ως αν ανατριχίλα σε όλο το κεφάλι ή μασάζ στον εγκέφαλο- με αποτέλεσμα τη χαλάρωσή του.
Το φαινόμενο του ASMR ερεύνησαν το 2016 οι Stephen Smith και Beverley Fredborg από το University of Winnipeg στον Καναδά και δημοσίευσαν τα πορίσματά τους στο περιοδικό Frontiers in Psychology. Όπως φαίνεται, δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να βιώσουν το ASMR ή τουλάχιστον όχι στον ίδιο βαθμό. Μ’ αυτό το κριτήριο χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες: τους ASMR experiencers και τους Non-ASMR experiencers. Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν πως οι άνθρωποι που μπορούν να ζήσουν την εμπειρία του ASMR τείνουν να είναι πιο δεκτικοί σε νέες εμπειρίες αλλά και πιο νευρωτικοί. Σε αντίθεση, τα άτομα που δεν μπορούν να βιώσουν το ASMR, τείνουν να είναι πιο ευσυνείδητα, εξωστρεφή, φιλικά κι ευχάριστα.
Η αλήθεια είναι πως, οι πιο νευρωτικοί άνθρωποι έχουν και μεγαλύτερη ανάγκη για χαλάρωση κι αποφόρτιση του μυαλού τους. Πολλοί ισχυρίζονται πως η θεαματική άνοδος του ASMR οφείλεται στην αύξηση του άγχους και του στρες στη σύγχρονη εποχή, ενώ τα ASMR βίντεο βοήθησαν μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων να ξεπεράσουν άγχος και αϋπνίες. Τα συμπεράσματα αυτά, μπορούμε να τα συνδέσουμε με το γεγονός πως πολλοί δημιουργοί των ASMR βίντεο παρέχουν την αίσθηση διαφυγής στα βίντεό τους κι όταν χρησιμοποιούνται από επαγγελματίες υγείας σε ασθενείς, μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία συμπτωμάτων της κατάθλιψης, τους άγχους και του PTSD (Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες).
Αν λοιπόν έχετε την περιέργεια να εξετάσετε σε πιο από τα δύο πιο πάνω γκρουπ ανήκετε, μπορείτε να επιλέξετε μέσα από χιλιάδες ASMR βίντεο και μερικά εκατομμύρια hashtags στο διαδίκτυο, που υπόσχονται να σας κάνουν να αισθανθείτε αλλόκοτα ωραία. Μερικά από τα ποιο διάσημα κανάλια που εντοπίσαμε και θα σας «μυήσουν» για τα καλά στον κόσμο του ASMR είναι: ASMR Darling, Zach Choi ASMR, suellASMR, ASMRTheChew και Maria GentleWispering. Ήχοι από ψιθύρους, ελαφρούς χτύπους, ήχοι από γρατσουνιές, από μάσημα, ή βλέποντας άλλους να ζωγραφίζουν, να μπογιατίζουν, ν’ αγγίζουν τα μαλλιά τους ή απλά να ανοίγουν ένα πακέτο, είναι μερικά ερεθίσματα που κατατάσσονται από τα πιο έντονα ως προς την ικανότητά τους να προκαλέσουν αυτό το «γαργαλητό» και χαλάρωση του ASMR, συμπεραίνουν οι Smith και Fredborg (2016). Πρώτα με την ακοή και μετά με την όρασή σας, μπορείτε και εσείς να ανακαλύψετε την «ένοχη απόλαυση» του ASMR.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου