Όταν το να φοβάσαι έχει γίνει πια τρόπος ζωής

Δεν είναι λίγες οι φορές που βομβαρδίζεσαι με πληθώρα πληροφοριών, πότε θετικές και πότε αρνητικές. Μερικές απ’ αυτές θα σε γεμίσουν χαρά κι αισιοδοξία, άλλες πάλι θα σε τρομοκρατήσουν και θα σε φοβίσουν, μέχρι που πια θα τις αποζητάς ως κάτι γνώριμο, σε σημείο που να σου αρέσουν ενδόμυχα, γιατί ξέρεις το συναίσθημα που σου προκαλούν. Κι οτιδήποτε γνώριμο, προκαλεί μια εσωτερική ευχαρίστηση, που συνδέεται με την οικειότητα που νιώθεις.

Ας προσεγγίσουμε το φαινόμενο της τρομολαγνείας, λοιπόν. Η λέξη είναι σύνθετη κι έχει δυο σκέλη τον «τρόμο» και τη «λαγνεία». Ο τρόμος ορίζεται λεξιλογικά από έντονο και ξαφνικό φόβο που προκαλεί έντονη εσωτερική αναταραχή. Στην αντίπερα όχθη η λαγνεία αποδίδεται ως μια έντονη επιθυμία και φιληδονία. Άρα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η τρομολαγνεία είναι η φιληδονία προς τον τρόμο.

Όμως  από πού πηγάζει η τρομολαγνεία και το πιο βασικό, πώς αντιμετωπίζεται;

Οι αιτίες εμφάνισης είναι αρκετές. Ξεκινώντας σαφώς από τα ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής  Δικτύωσης. Συνεχώς κατακλυζόμαστε από πληροφορίες διάφορων θεμάτων και χαρακτηριστικών. Πολλά παραδείγματα θα μπορούσαν να τεθούν σχετικά με την τάση των ΜΜΕ να τρομάζουν το πλήθος που στη συνέχεια σπεύδει να το μοιραστεί στα σόσιαλ και να γίνει έτσι ένα τεράστιο γαϊτανάκι πανικού. Ειδήσεις κοινωνικής, πολιτικής κι οικονομικής επικαιρότητας, απόψεις δημοφιλών προσώπων και σενάρια που ορίζουν πάντα το χειρότερο, μπορεί να συμβάλλουν στο να δημιουργούν σκέψεις πανικού στο μυαλό του ανθρώπου. Όταν το επίκεντρο κάθε είδησης χρωματίζεται λίγο πιο γκρίζα με το λόγο ως κύριο εργαλείο, τότε δημιουργεί την τάση στον άνθρωπο ν’ αναζητά αυτή την εκδοχή ως τρόπο ζωής.

Άλλη αιτία είναι το κατά πόσο ο άνθρωπος επεξεργάζεται κι αντιλαμβάνεται τον φόβο. Η τρομολαγνεία για να καρποφορήσει χρειάζεται να βρει το κατάλληλο έδαφος για να σπαρθεί. Αυτό προϋποθέτει το πώς θα επεξεργαστεί το μήνυμα ο δέκτης και τι συναισθήματα θα του δημιουργηθεί, όπως και το πώς εκείνος θα το ενσωματώσει στο μυαλό του. Αν άβουλα κάποιος λάβει ένα μήνυμα, τότε εύκολα μπορεί να φέρει αυτό το αποτέλεσμα.

Ακόλουθη αιτία είναι η κοινωνική δομή ενός κράτους. Κατά πόσο είχε εκπαιδευτεί να αντιμετωπίζει το φαινόμενο της τρομολαγνείας. Αν μια πολιτεία επιδίδεται σε μεθόδους καταστολής της κοινής γνώμης μέσω της ενημέρωσης που δε θα φέρει αλήθεια, τότε άμεσα θα περάσει και στους πολίτες μια αίσθηση ανασφάλειας που μόνο θα ενισχύεται. Όταν σ’ ένα κράτος επικρατεί η πληροφορία της καταστροφής και της συντέλειας, εκπαιδεύει τους ανθρώπους στο να περιμένουν την καταστροφή ως ακόλουθο των πάντων.

Αντιμετωπίζεται όμως;

Αρχικά, σε ατομικό επίπεδο, ο άνθρωπος θα πρέπει να μάθει ν’ αντιμετωπίζει την πληροφορία με κριτική σκέψη, δηλαδή να μη γίνεται έρμαιο κάθε πληροφορίας που λαμβάνει ως ενημέρωση. Να μπορεί να κρίνει τι είναι αληθές  και στη σφαίρα  του πραγματικού και τι ψευδές κι απόρροια των φαντασιώσεων κάθε πομπού ενός μηνύματος. Να μπορεί ν’ αξιολογεί πότε μια πηγή είναι έγκυρη. Να μάθει να ξεχωρίζει τις πληροφορίες και να μπορεί να τις συγκρίνει με τέτοιο τρόπο που θα τον βοηθήσει ν’ αποκτήσει γνώσεις. Να εκπαιδευτεί να πατάει πολλές φορές το κουμπί off  στο τηλεκοντρόλ του, ώστε να μην επηρεάζεται από κάθε πληροφορία που λαμβάνει.

Από την πλευρά του συλλογικού, αν αλλάξει τη στάση το άτομο τότε θα επηρεάσει το μικρο-περιβάλλον του, δηλαδή, σε πρώτο επίπεδο το κοντινό του περιβάλλον. Εν συνεχεία, με την αλλαγή ενός μέρους του πληθυσμού θα επιδράσει  αμεσότερα και στο συλλογικό και με το πέρασμα του χρόνου στο πολιτειακό περιβάλλον. Έτσι, θα γίνει απόσβεση της τρομολαγνείας. Τέλος, χρήσιμο είναι όταν λαμβάνουμε κάποιο μήνυμα να το επεξεργαζόμαστε για να μπορούμε να έχουμε ορθή αντίληψη  των γεγονότων.

Και να θυμάστε, με τον φόβο συντροφιά κανείς ποτέ δεν έκανε κάτι σπουδαίο. Οι γενναίοι είναι εκείνοι που γράφουν την ιστορία.