Φήμες λένε πως κάπου σε κάποια παρέα, οι φίλοι καταφέρνουν να λένε την άποψή τους χωρίς να ασκούν ταυτόχρονα κριτική σ’ αυτόν που απευθύνονται. Στην αληθινή ζωή, ούτε στα όνειρά μας δε γίνεται αυτό. Λίγο η οικειότητα, λίγο η ανυπέρβλητη λατρεία για τους φίλους μας, μπορεί να ρίξει κάθε τοίχος διακριτικότητας και συστολής, με αποτέλεσμα να μας μετατρέπει σε αδυσώπητα κτήνη ρεαλισμού και αμεσότητας. Ο κανόνας πάντως είναι ένας και δεν είναι διαπραγματεύσιμος. Οι φίλοι λένε πάντα την αλήθεια, όσο σκληρή κι αν ακούγεται.
Μα έλα όμως που η αλήθεια είναι πάντα σκληρή˙ σκληρή και τσούζει. Σαν τα κρεμμύδια που καθαρίζεις με σαράντα βαθμούς τον Αύγουστο και χωρίς να δουλεύει ο ανεμιστήρας, ένα πράγμα. Οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι του έχουν δώσει και όνομα. Tο έχουν ονομάσει “tough love” και πάνω σ’ αυτό κατάφεραν να δικαιολογήσουν το επικριτικό του πράγματος που μπορεί να χαρακτηρίσει την κάθε συμβουλή μας. Δεν είναι φυσικά καθολική αξία της συγκεκριμένης τακτικής, η οποία αδιαμφισβήτητα είναι καλοπροαίρετα εμπνευσμένη και πολλές φορές ιδιαιτέρως χρήσιμη. Όλοι μας χρειαζόμαστε κάποια στιγμή να μας μιλήσουν έξω απ’ τα δόντια κι αυτό δεν μπορεί να προέλθει από κανέναν άλλον πέραν των φίλων μας. Το περιθώριο όμως μεταξύ αυστηρότητας κι απρέπειας είναι πολύ στενό, ιδιαιτέρως στις προσωπικές μας σχέσεις.
Πέραν όμως από σκληρή, πολλές φορές η αλήθεια είναι και υποκειμενική. Μεταξύ σωστού και λάθους, τα όρια είναι θολά. Ιδιαίτερα όταν μιλάμε για σκανδαλιές και τρέλες, τα πράγματα δεν μπορούν ποτέ να είναι άσπρο-μαύρο. Αντιθέτως εισέρχονται σε μια αχανή γκρίζα ζώνη πολλαπλών απόψεων, απ’ την οποία έχουμε χάσει την έξοδο κινδύνου. Κι αυτό ακριβώς είναι το ενδιαφέρον. Μέσα σε μια παρέα οι απόψεις στα ερωτικά θέματα μπορεί να κυμαίνονται απ’ την ανατολή μέχρι τη δύση, να περνάνε από τις Άλπεις και να καταλήγουν στις Άνδεις. Κάποιες φορές, ακόμη και να συναντιόνται μόνο και μόνο για ν’ απομακρυνθούν ξανά. Το σημαντικό όμως είναι να γίνονται σεβαστές. Όταν βρίσκονται στο σωστό δρόμο, όταν λοξοδρομούν για να γλιτώσουν χρόνο και κόπο, όταν χάνονται και προσπαθούν να βρουν την πορεία τους ή κυρίως, όταν βρίσκονται σε δύο παράλληλους δρόμους που ποτέ δε θα συγκλίνουν.
Είναι ίσως αμέτρητες οι στιγμές όπου οι φίλοι μας, κατάφεραν να μας κάνουν τα νεύρα κρόσσια με τις επιλογές τους και τελικά να μαζεύει τα συντρίμμια ο άμαχος πληθυσμός. Αυτό συμβαίνει εξάλλου με όσους ανθρώπους μας είναι σημαντικοί. Χανόμαστε γι’ αυτούς και μ’ αυτούς μαζί. Μα όταν ο απώτερος σκοπός είναι να βοηθήσουμε, το βασικότερο είναι να βρίσκουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να γίνει εφικτό κι όχι να προσπαθούμε να επιβάλουμε τη δική μας οπτική στα πράγματα. Όση εκτόνωση κι αν μας προσφέρει το να τη λέμε άγρια στον άλλον, γνωρίζοντας πως δε θα μας κρατήσει κακία, αυτό δε χαρακτηρίζεται με καμία δύναμη ως τρόπος επικοινωνίας. Εξάλλου, ακόμη κι αν δε μας κρατάει κακία, πιθανότατα δε θα κρατήσει κι όσα του είπαμε. Αντιθέτως, όπως συμβαίνει σε όλα τα απείθαρχα κι αντιδραστικά όντα της φύσης, θα αψηφήσει καθετί που άκουσε και με το δίκιο του θα κατευθυνθεί ολοταχώς στο αντίθετο ρεύμα.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου