Δεν ξέρω τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους αυστηρούς με τον ίδιο τους τον εαυτό. Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι νιώθουν άσχημα όταν είναι επιεικείς και συγχωρούν τα δικά τους λάθη. Θαρρούν πως πρέπει να ‘ναι σοβαροί και μετρημένοι, αλλιώς θα χάσουνε τον έλεγχο και θ’ ακολουθήσουν έναν δρόμο που δε θα έχουν οι ίδιοι εξαρχής ορίσει, αλλά λιγάκι η τύχη, λίγο κι ο αυθορμητισμός, μαζί κι οι συνειδητές αποφάσεις κι επιλογές τους.
Φοράμε μια μάσκα και δείχνουμε σοβαροί, ένα προσωπείο πίσω απ’ το οποίο δε θέλουμε κανείς να διακρίνει τα αληθινά μας χαρακτηριστικά. Μέσα από αυτή πιστεύουμε πως αποκτούμε σεβασμό και δέος κι έτσι οι υπόλοιποι θα μας αντιμετωπίζουν ως φερέγγυα άτομα. Μα σαν και τύχει ν’ αποκαλυφθούμε, η βάση που θα δεις κανείς θα ‘ναι σίγουρα άγνωστη, μη οικεία, ένα πρόσωπο που δεν έχει ξανασυναντήσει και που ίσως και να ‘ναι διστακτικός μαζί του στην αρχή.
Πιστεύουμε πως η δική μας αυστηρότητα θα πρέπει να περάσει και στους γύρω μας και είμαστε αυστηροί κριτές των πράξεών τους, δεν ψάχνουμε να βρούμε ελαφρυντικά και δικαιολογητικά, να δούμε πίσω από τις πράξεις, ν’ αναζητήσουμε την πραγματική αιτία. Όμως η αυστηρότητα δε σημαίνει και σοβαρότητα. Πιο πιθανόν είναι να μας θεωρήσουν στενόμυαλους, πως θαρρούμε πως μόνο η δική μας γνώμη είναι η σωστή και πως δεν είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες, προτάσεις, πως δεν έχουμε τη διάθεση να συμβαδίσουμε με τα δεδομένα, να δείξουμε κατανόηση.
Ακόμα κι αν όταν ήσασταν παιδιά οι γονείς σας ήταν αυστηροί μαζί σας, αυτός δεν είναι λόγος να υιοθετήσετε κι εσείς τη συγκεκριμένη συμπεριφορά, να πάρετε παράδειγμα και να φερθείτε έτσι σε τρίτους ή στην οικογένειά σας. Πρέπει να είστε διατεθειμένοι να συγχωρήσετε, να δείξετε επιείκεια εκεί που χρειάζεται ή έστω να ζητήσετε πρώτα εξηγήσεις, να έχετε το χρόνο και τη διάθεση ν’ ακούσετε προτού να βγάλετε τα τελικά σας συμπεράσματα και την ετυμηγορία.
Θέλετε να δείχνετε σοβαροί και μετρημένοι. Όμως όσο δεν αφήνετε τον αληθινό σας εαυτό και τις ατέλειές σας να βγουν στην επιφάνεια, τόσο οι άλλοι δε θα έχουν την ευκαιρία να σας γνωρίσουν, να αγαπήσουν τα ψεγάδια σας και τη μοναδικότητά σας. Οι πραγματικές σχέσεις στηρίζονται στην αλήθεια, στο να ξέρεις ποιον έχεις απέναντί σου. Κάποιες φορές, ενώ δε χαμογελάτε, δε φοβάστε μήπως στην πραγματικότητα μείνετε μόνοι σας, εσείς κι ο εαυτός σας; Ή έχετε ξεχάσει πως είναι να ‘στε χαλαροί κάνοντας στην άκρη τη δήθεν σοβαρότητα;
Σε κάποιες περιπτώσεις αρμόζει μια σοβαρή στάση και συμπεριφορά, δείχνει ένα πρόσωπο που κερδίζει το σεβασμό και τις εντυπώσεις. Σε μια συνέντευξη για δουλειά μπορείς να μην αποκαλύψεις τι πραγματικά σκέφτεσαι εκείνη τη στιγμή, όμως τους δικούς σου ανθρώπους δεν μπορείς να συνεχίσεις να τους κρατάς σε απόσταση. Δε θα κερδίσεις κάτι αν γίνεις ο φόβος και ο τρόμος των παιδιών σου, αν δεν τολμούν να σου πουν πώς νιώθουν και τι τους απασχολεί, αν είσαι μόνιμα μακριά και δεν κάνεις ένα βήμα να πλησιάσεις κοντά τους για να γνωριστείτε.
Ίσως λοιπόν να πρέπει να σβήσουμε εικόνες που μας σημάδεψαν και μας έκαναν αυστηρούς κριτές του εαυτού μας και των ατόμων γύρω μας και να βάλουμε στη θέση τους εικόνες που μας δημιουργούν αισθήματα ευφορίας, αγάπης, ασφάλειας, ελπίδας. Ας πάψουμε να είμαστε σοβαροί, γιατί έτσι πρέπει.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.