Αποτέλεσμα μια ερωτικής απογοήτευσης. Αυτό είναι το Facebook.
Ο ιδρυτής του, Mark Zuckenberg, πέρασε ώρες στον υπολογιστή μετά την πρώτη του ερωτική απογοήτευση, δημιουργώντας αυτό το μέσο δικτύωσης στο Harvard που φοιτούσε. Λίγο αργότερα είπε να επεκτείνει το αρχικό του σχέδιο σε όλο τον κόσμο.
Κι εγένετο το Facebook.
Αδιαμφισβήτητα, μας έφερε πιο κοντά. Βρήκαμε φίλους και γνωστούς που είχαμε χαθεί, εκμηδενίζοντας όση γεωγραφική απόσταση κι αν παρεμβάλλεται. Ακόμα, αποτέλεσε για πολλούς έναν ευχάριστο τρόπο να περνούν τις άδειες και ίσως μοναχικές στιγμές τους.
Πώς όμως, αυτό το ευχάριστο διάλειμμα που πρoσφέρει το Facebook, έγινε εμμονή;
Facebook addiction disorder. Έτσι λένε οι ψυχολόγοι το νέο σύνδρομο, που δηλώνει την εξάρτηση μας, στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο. Αυτή είναι η νέα ασθένεια της εποχής μας.
Άνθρωποι που ξοδεύουν πολλές ώρες στο κοινωνικό αυτό δίκτυο, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου και διακόπτοντας συχνά κάθε άλλη τους δραστηριότητα.
Αν είναι ενήλικες, διακόπτουν την εργασία τους. Αν είναι έφηβοι, παραμελούν τις σχολικές τους υποχρεώσεις. Απομονώνονται για να μπορέσουν απερίσπαστοι να αφιερωθούν στο αντικείμενο λατρείας τους, ένα είδος διαπροσωπικής σχέσης.
Όταν, όμως, δεν μπορούν να συνδεθούν, νιώθουν έντονη δυσφορία, άγχος και θυμό, τα οποία εκδηλώνονται με έναν έντονο εκνευρισμό. Οι ψυχολόγοι διατείνονται ότι η εξάρτηση αυτή, είναι πιο έντονη κι από εκείνη που προκαλούν το αλκοόλ και το τσιγάρο.
Γιατί φτάσαμε όμως εδώ;
Κάθε εξάρτηση έχει κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις.
Ζούμε στην εποχή του «φαίνεσθαι» και όχι του «είναι». Πραγματωνόμαστε σαν όντα από το πόσο κοινωνικά αποδεκτοί είμαστε.
Το Facebook μας παρέχει αυτή την κατ´επίφαση κοινωνικοποίηση. Προκαλεί την αίσθηση αποδοχής από το κοινωνικό σύνολο. Αίσθηση που γίνεται έντονη κι ενίοτε επιτακτική, σε άτομα που συνήθως δεν έχουν στενούς φιλικούς δεσμούς.
Μοναξιά. Η λέξη που τα λέει όλα και δικαιολογεί τα μισά. Άνθρωποι που δεν έχουν κάποιον να στηριχτούν, να μιλήσουν και να διοχετεύσουν όλη την ενέργεια τους, προστρέχουν στο Facebook. Αυτό τους δίνει την ψευδαίσθηση πως κάποιος είναι εκεί γι’αυτούς, τους ακούει και τους συμπαραστέκεται. Μάλιστα, σε συνδυασμό με την ανωνυμία που προσφέρεται, είναι το ιδανικό μέρος ώστε να θίγονται προσωπικά θέματα, χωρίς τον κίνδυνο υποτιμητικών και κοροϊδευτικών σχολίων, όπως σε μια άμεση διαπροσωπική επαφή.
Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μια κοινωνία κρίσης. Εκτός της οικονομικής, που δεν αφήνει περιθώρια εκτόνωσης, διανύουμε και μια περίοδο κρίσης αξιών και ιδανικών.
Όταν η φιλία, η συντροφικότητα και η άδολη αγάπη έχουν αντικατασταθεί από συμφεροντολογικά διακείμενες πράξεις, το Facebook για μερικούς αποτέλεσε σανίδα σωτηρίας.
Ελπίδα πως ίσως η φιλία και το ενδιαφέρον για το συνάθρωπο μπορούν έστω κι έτσι να σωθούν.
Και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Να πιάνουμε ασυναίσθητα το κινητό για να ελέγξουμε το προφίλ μας. Να κάνουμε like μην τυχόν παρεξηγηθούμε από άγνωστους «φίλους» και να είμαστε online 24/7. Να χάσουμε την ανθρώπινη και ουσιαστική επαφή.
Το να δαιμονοποίησουμε το Facebook δεν ειναι λύση. Είναι μια πραγματικότητα που μπήκε στη ζωή μας κι οφείλουμε να τη δεχτούμε και να τη διαχειριστούμε με σύνεση. Το να ελέγχουμε τον εαυτό μας και να διοχετεύουμε την ενέργεια μας σε άλλες δραστηριότητες, αποτελεί την απαρχή της «απεξάρτησης». Η στροφή προς τον άνθρωπο και την αξία της ουσιαστικής επαφής, θα βοηθήσουν στη θεμελίωση μιας ανθρωποκεντρικής κοινωνίας.
Εκεί πια η αξία των ανθρώπων θα μετριέται με ματιές και χαμόγελα, όχι με άψυχα like.