Ψυχοθεραπεία μέσω μηνυμάτων: καινοτομία ή προχειρότητα;

Όταν ακούμε τον όρο ψυχοθεραπεία η πιο κλισέ εικόνα που σχηματίζεται είναι η εξής· ο γιατρός καθισμένος σε μια πολυθρόνα δερμάτινη ίσως σε αποχρώσεις του καφέ ή γκρι, σταυροπόδι με ένα στιλό στο χέρι και ένα σημειωματάριο το οποίο ακουμπάει στα πόδια του, γυαλιά και κάθε λίγο ακουμπάει σκεπτικός το πιγούνι του καθώς ακούει τον ασθενή του ο οποίος με τη σειρά του βρίσκεται ξαπλωμένος σε ένα ανάκλιντρο να ανοίγει την καρδιά του και το μυαλό του. Και μετά έρχεται η πραγματικότητα.

Η ψυχοθεραπεία ουσιαστικά και με λίγα λόγια είναι η ιατρική της ψυχής. Στόχος της είναι η εσωτερική ανακούφιση. Σε πιο πρώιμα κι απλά επίπεδα, στοιχεία της μπορείς να βρεις και σε έναν καφέ με τον καλύτερό σου φίλο, ένα ποτό στο σπίτι με τη συντροφιά της αγαπημένης σου μουσικής, μια βόλτα στη φύση και γενικότερα κάτι το οποίο θα πάρει όλη την ένταση και το άγχος μακριά. Όμως αυτό παραμένει μια προσέγγιση αρκετά επιφανειακή και σαφώς δεν αναφέρεται σε τραύματα της ψυχής που χρήζουν πιο ειδικής παρακολούθησης, μέσω ενός ψυχολόγου. Δια ζώσης. Δια ζώσης;

Όλοι γνωρίζουμε και βλέπουμε καθημερινά το ποσό έχει εισέλθει στη ζωή μας η τεχνολογία και πραγματικά το κινητό τώρα πια είναι ένας μικρός υπολογιστής. Έχεις πρόσβαση σε όλα μόνο από μια μικρή οθόνη. Έτσι λοιπόν αποκτάμε πρόσβαση μέχρι και στην ψυχοθεραπεία αλλά μέσω μηνυμάτων. Η νέα τάση, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε, που δε γνώρισε ανοδική πορεία μόνο εξαιτίας της πανδημίας που αντιμετωπίζουμε αυτή την εποχή αλλά και εξαιτίας της καθημερινότητάς μας, λόγω του ότι δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος. Ναι, η μέρα έχει μόνο 24 ώρες και μέσα σε αυτές πρέπει να χωρέσει ένα ολόκληρο πρόγραμμα εργασίας, παιδιών και μια κάποια ξεκούραση. Όμως χωράει σκόντο στην ανθρώπινη ανάγκη για μια εις βάθος ψυχαναλυτική διαδικασία; Και πόσο αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός ψυχρού μηνύματος;

Ίσως βέβαια και το απρόσωπο-ανώνυμο που μας δίνει η οθόνη του κινητού μας να το κάνει ακόμα πιο εύκολο σε μερικούς να ζητήσουν εξειδικευμένη βοήθεια, ίσως όμως δε θα έπρεπε να έχει αυτήν την ευκολία-προχειρότητα. Μέχρι και σήμερα, εν έτι 2020, η ψυχοθεραπεία θεωρείται από κάποιους ταμπού και προκαλεί αναίτια ντροπή. Πολλοί βέβαια αναφέρουν πως τώρα πια στις ταχείες κλείσεις του τηλεφώνου δε βρίσκεται ο σύντροφος ή οι γονείς αλλά ο λογιστής και ο ψυχολόγος. Μόνο που όταν ο ψυχαναλυτής σου αποκτά τη μορφή ενός text το πράγμα γίνεται εκ των πραγμάτων πιο πρόχειρο κι επιφανειακό Τι είναι όμως ακριβώς η ψυχοθεραπεία μέσω μηνυμάτων;

Κάνοντας αναζήτηση σε site τέτοιου είδους, βγαίνεις μπροστά σε μια ομάδα ψυχολόγων που βάσει ειδικών ερωτήσεων που θα απαντηθούν από τον ενδιαφερόμενο θα γίνει και το ταίριασμα με τον κατάλληλο θεραπευτή. Έτσι λοιπόν ξεκινάει η επικοινωνία. Μπορεί να γίνει μέσω μηνυμάτων ή ακόμα και με κλήση-βίντεο κλήση. Υπάρχει το ελεύθερο όσον αφορά στον αριθμό μηνυμάτων που θα σταλούν ή τη διάρκεια της κλήσης μεταξύ θεραπευτή κι ασθενή. Μετά την πρώτη επικοινωνία, υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας και live, με ερωτοαπαντήσεις από τον ειδικό στον ασθενή σε πραγματικό χρόνο ώστε ο δεύτερος να μπορεί να εξωτερικεύσει -ας πούμε- άνετα και άμεσα το πρόβλημά του.

Πολλές έρευνες έδειξαν πως αυτού του είδους η ψυχοθεραπεία βοήθησε κακοποιημένες γυναίκες όχι μόνο να μιλήσουν για το πρόβλημά τους αλλά και ένα μεγάλο ποσοστό να το αντιμετωπίσουν λαμβάνοντας δράση. Γενικότερα η ψυχοθεραπεία μέσω μηνυμάτων μπορεί ίσως να κάνει το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων να μιλήσει ανοιχτά και πιο εύκολα μόνο και μόνο γιατί νιώθουν πως τους προστατεύει η οθόνη του υπολογιστή τους. Δεν υπάρχει φυσική επαφή. Κατά πόσο όμως μπορεί μια κλειστού τύπου επικοινωνία να συμβάλει στο άνοιγμα μιας ήδη ευάλωτης ψυχής; Είναι ένα γραπτό μήνυμα σε πλήρη αντιστοιχία με έναν εποικοδομητικό διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο;

Με δυο λόγια, είναι ψυχρό. Δε θα μπορέσει ο ασθενής να χτίσει μια σχέση με τον γιατρό του γιατί δεν υπάρχει η φυσική επαφή. Ο γιατρός πρέπει να τον δει να δακρύζει, να κλαίει, να θυμώνει, να γελάει. Εκεί θα γνωρίσει τον χαρακτήρα του και θα βγει εννοείται και το σωστό πόρισμα στο 100%! Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον πραγματικό και αληθινό διάλογο. Και από την πλευρά του ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει τον θεραπευτή του. Δεν ταιριάζουμε όλοι με όλους κι αυτό ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Ίσως να μην υπάρξει η απαραίτητη χημεία ή ακόμα χειρότερα να μην υπάρχει η απαιτούμενη κατάρτιση και ποτέ κανείς να μην το μάθει. Κάτι που πρέπει επίσης να ληφθεί σοβαρά υπόψιν είναι ότι ακόμα και το καλύτερο site μπορεί να χακαριστεί με αποτέλεσμα τη γνωστοποίηση απόρρητων πληροφοριών και συζητήσεων.

Έχει πει ο Αμερικανός συγγραφέας Wayne W. Dyer «αν αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα, τα πράγματα που βλέπεις θα αλλάξουν». Μια ανάσα η ζωή μας για να αφήσεις το φως να φύγει μακριά και να βυθιστείς στο σκοτάδι. Τρομάζουν οι φόβοι με το χαμόγελο κι αυτό είναι κάτι που αξίζει να το βλέπεις με τα δυο σου μάτια. Μην κάνεις σκόντο στην ψυχή. Ωραία τα μηνύματα, μας για αλλού. Σε κάτι τόσο σύνθετο όσο οι ιδιοσυγκρασίες μας, δε χωράει η παραμικρή έκπτωση.