Πότε και πώς να μιλήσεις στο παιδί σου για την υιοθεσία του

«Σε κοιτάω τα βράδια που σε βάζω για ύπνο κι όταν κλείνω την πόρτα και φεύγω από το δωμάτιό σου, αναρωτιέμαι πότε θα βρούμε τη δύναμη, πότε θα νιώσουμε ότι μπορούμε να σου μιλήσουμε για το πώς μπήκες στη ζωή μας και μας έδωσες την ευκαιρία να γίνουμε γονείς. Προσπαθούμε να βρούμε τα κατάλληλα λόγια που θα σε κάνουν να νιώσεις την αγάπη μας, όμως ο φόβος ότι θα σε πληγώσουμε, ο φόβος μήπως μας απορρίψεις, μας κάνει να το καθυστερούμε. Μακάρι να ήταν το μυστικό μας, όμως όχι! Σου χρωστάμε την αλήθεια. Πόσο απαραίτητο να σου πούμε την ιστορία σου, μα πόσο δύσκολο παράλληλα. Υπάρχει σωστή στιγμή; Υπάρχει κατάλληλος τρόπος; Αναρωτιόμαστε καθημερινά και ο χρόνος φεύγει!».

Πόσο όμως μπορούν οι θετοί γονείς ν’ αναβάλλουν και ν’ αφήνουν τον χρόνο να κυλήσει μέχρι ένα υιοθετημένο παιδί να μάθει ότι οι βιολογικοί του γονείς δεν είναι αυτοί που το μεγαλώνουν και να μπορέσει να συνειδητοποιήσει τα γεγονότα χωρίς να βιώσει έντονα ψυχολογικά προβλήματα;

Ένα παιδί που θα μάθει ότι οι γονείς του προχώρησαν σε υιοθεσία είναι φυσιολογικό να νιώσει έντονα και μπερδεμένα συναισθήματα. Καταρχάς όσο κι αν αγαπάει τους θετούς του γονείς και είναι ευτυχισμένο, θα βιώσει κάποια στιγμή την απώλεια ή και την απόρριψη. Ανάλογα με την ηλικία του, σταδιακά θα έρθουν ερωτήματα που ο θετός γονιός θα κληθεί να απαντήσει. Αν θελήσει να μάθει ποιοι είναι οι βιολογικοί του γονείς και να τους γνωρίσει -αν είναι εν ζωή- δε σημαίνει ότι δεν αγαπάει τους θετούς. Όμως έχει ανάγκη να πάρει τις απαντήσεις του και να βρει την ταυτότητά του.

Ποιος δε θα ένιωθε την ανάγκη να μάθει αν οι γονείς του ζουν, αν έχει αδέρφια, γιατί επέλεξαν τον αποχωρισμό και υπό ποιες συνθήκες πήραν τη συγκεκριμένη απόφαση; Ποιος δε θα αναρωτιόταν πώς μπόρεσαν να μη μεγαλώσουν το παιδί τους, οπότε να νιώσει ότι δεν το ήθελαν και δε νοιάστηκαν. Πόνος! Θλίψη! Ένα τεράστιο «γιατί» σκεπτόμενος τις ερωτήσεις.

Ειδικά στην εφηβεία που υπάρχουν εντάσεις και ο έφηβος αμφισβητεί κάποιες φορές αξίες της οικογένειας, κρίνει, γίνεται αντιδραστικός απέναντι σε πεποιθήσεις, αξίες και γενικά ψάχνει την ταυτότητά του, η σχέση θα περάσει από αμφισβήτηση, ερωτηματικά, φόβους εγκατάλειψης και ανασφάλειες. Εκεί είναι απαραίτητο να προηγηθεί αγάπη, εμπιστοσύνη, ζεστασιά, ασφάλεια, ώστε η εφηβεία να μην κλονίσει τη σχέση και να μη δημιουργήσει προβληματικές συμπεριφορές.

Ένα ακόμα σημαντικό σημείο που θα χρειαστεί να λάβουν υπόψιν οι θετοί γονείς είναι το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Ακόμα και στις μέρες μας που έχουν αυξηθεί οι υιοθεσίες, δεν είναι λίγες οι φορές που ένα υιοθετημένο παιδί αισθάνεται στο περιθώριο κοινωνικά. Οι θετοί γονείς καλούνται να σταθούν κοντά στο παιδί τους, να το στηρίξουν, να το κάνουν να νιώσει ασφάλεια και να το βοηθήσουν να χτίσει θετική εικόνα για τον εαυτό του. Έχοντας δουλέψει γι’ αυτή τη σχέση, δεν υπάρχει λόγος να τρέμουν στην ιδέα ότι μιλώντας για την υιοθεσία μπορεί να χάσουν το παιδί που με τόσο κόπο κατάφεραν να υιοθετήσουν και να μεγαλώσουν. Αρκετές φορές μάλιστα γονείς με οδηγό αυτό τον φόβο, γίνονται υπερπροστατευτικοί ή ανέχονται συμπεριφορές μη επιτρεπτές για να μην απορριφθούν ή χαρακτηριστούν ως ακατάλληλοι. Εκεί χρειάζεται προσοχή και όρια.

Για να μπορέσει όλη αυτή η διαδρομή να περάσει όσο γίνεται ομαλά και χωρίς τραύματα ανεπανόρθωτα, είναι προτιμότερο να μιλήσετε στο παιδί σε ηλικία όσο γίνεται μικρότερη, ακόμα και αν δεν μπορεί να καταλάβει τις έννοιες. Ιδανικά σε ηλικία από 2 έως 4 ετών που αρχίζει να ρωτάει πώς ήρθε στον κόσμο, είναι η καλύτερη στιγμή μέσα από παραμύθια που μπορεί να κατανοήσει, να μάθει την αλήθεια. Να του πείτε ότι δεν είστε εσείς οι γονείς που το φέρατε στον κόσμο και το είχατε στην κοιλιά 9 μήνες, όμως είστε εσείς που το αγαπάτε πραγματικά και το στηρίζετε.

Σίγουρα σ’ αυτή την ηλικία δεν μπορεί να καταλάβει τις έννοιες, όμως θα αρχίσει να εξοικειώνεται με την αλήθεια και χρόνο με τον χρόνο θα  γεννιούνται ερωτήματα που θα χρειαστεί να απαντήσετε σταδιακά, ανάλογα με την ωριμότητα κάθε παιδιού. Μέσα στην εφηβεία είναι λογικό να χρειαστεί να απαντήσετε σε πιο ουσιαστικά και δύσκολα ερωτήματα, όμως αυτό δε σημαίνει ότι θα χάσετε το παιδί σας και θα σταματήσει να σας αγαπά.

Ακόμα και αν θελήσει να γνωρίσει τους βιολογικούς γονείς, να θυμάστε ότι γονιός είναι αυτός που στηρίζει, αγαπά, στέκεται στις χαρές και στις δυσκολίες και μπορεί να μην το γεννήσατε, αλλά κάνατε όλα τα υπόλοιπα. Με οδηγό την εμπιστοσύνη, την αγάπη σας, τη στήριξή σας και τον διάλογο, θα καταφέρει ένα παιδί να το δουλέψει και να το διαχειριστεί. Είναι λογικό να στεναχωρηθεί και να περάσει από στάδια απώλειας, όμως έχει μεγάλη σημασία η δική σας στάση και στήριξη για να δώσει τη διάσταση που χρειάζεται και να προχωρήσει τη ζωή του.

Αν οι καταστάσεις δεν επέτρεψαν να το μάθει σε μικρή ηλικία, τότε η καλύτερη λύση είναι να συμβουλευτείτε ένα ειδικό για να μπορέσετε να διαχειριστείτε τυχόν δύσκολες συμπεριφορές, όπως θυμός, άρνηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ακόμα και κατάθλιψη, και να καταφέρετε πρώτα εσείς να ξεπεράσετε τις ανασφάλειές σας και τυχόν φόβους γι’ αυτή την αποκάλυψη.