Καθένας λέει ενίοτε τις δικές του δικαιολογίες και είναι αμέτρητες οι φορές που λίγο-πολύ σε όλους φάνηκαν χρήσιμες. Δικαιολογία ορίζεται κάθε αιτία που επικαλείται κάποιος για να εξηγήσει μια ενέργεια ή παράλειψή του, ώστε να ζητήσει την κατανόηση ή και τη συγνώμη των άλλων. Ίσως είναι φόβος, ανασφάλεια ή απλή υπεκφυγή -το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποιες φορές χρειάζεσαι μια δικαιολογία να πεις στον εαυτό σου για να νιώσεις εσύ καλύτερα. Το γνωρίζεις ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, μα παράλληλα αποτελεί λύση για να ανακουφιστείς για λίγο και να μπορέσεις να διαχειριστείς οτιδήποτε σε φοβίζει. Ποιες είναι λοιπόν οι δικαιολογίες που λες στον εαυτό σου για να αποφύγεις οτιδήποτε σε τρομάζει;
1. Είμαι καλά
Πόσες φορές δεν έχεις χρησιμοποιήσει αυτή τη δικαιολογία; Έχει γίνει τόσο κλισέ που δε μοιάζει πλέον αληθινή. Δεν είσαι πραγματικά καλά, κάτι σε προβληματίζει, κάτι σε καίει, μα θες να αποφύγεις συζητήσεις. Σε φοβίζει ο βομβαρδισμός ερωτήσεων και ειδικά η συζήτηση για συγκεκριμένα θέματα για τα οποία με τίποτα δε θες να δώσεις εξηγήσεις. Αυτή τη φράση λοιπόν τη λες πολλές φορές και στον εαυτό σου προκειμένου να μη σκέφτεσαι αρνητικά, να διώξεις τις σκέψεις και για λίγο να προσπαθήσεις να εμπεδώσεις ότι όντως είσαι καλά.
2. Θα μιλήσω, θα πω όσα θέλω να πω και δε με νοιάζει πώς θα το πάρουν
Σωστό. Το κάνεις όμως; Πόσες φορές θα έπρεπε ήδη να είχες μιλήσει για ό,τι σε πλήγωσε, ό,τι σε πόνεσε, μα προτίμησες να σωπάσεις; Κατά βάθος σε νοιάζει πώς θα το πάρουν οι άνθρωποι γύρω σου και έτσι επιλέγεις να τα κρατάς όλα για όσο αντέχεις. Μέχρι πότε όμως; Αναστατώνεσαι, ηρεμείς τον εαυτό σου λέγοντας πως θα τα βγάλεις από μέσα σου, μα όταν χαλαρώνεις, το αναβάλεις για κάποια άλλη στιγμή. Ο φόβος σε νικάει γι’ αυτό και επιλέγεις για άλλη μια φορά να κρατήσεις όσα ήθελες να πεις μονάχα για τον εαυτό σου.
3. Δε λέω την αλήθεια στους γονείς μου γιατί δε θα καταλάβουν
Για πόσο; Το ψέμα δεν αντέχει για πάντα, κάποτε έρχεται στην επιφάνεια. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν όσο δύσκολο και να είναι για αυτούς. Ίσως να μην καταλάβουν αμέσως, ίσως να χρειάζονται πιο πολύ χρόνο από όσο πιστεύεις, μα κάποτε θα καταλάβουν. Είναι πιο εύκολο να μιλήσεις και να μην παιδεύεσαι με ένα ψέμα, παρά να λες στον εαυτό σου ότι δε θα καταλάβουν. Αν δε μιλήσεις, δεν μπορείς να γνωρίζεις πώς θα αντιδράσουν. Ο φόβος και το ψέμα στο τέλος νικούν, γιατί φέρνεις συνεχώς αυτή τη φράση στο μυαλό σου.
4. Δεν κάνω τίποτα γιατί δεν μπορώ
Και τι σημαίνει αυτό; Δεν είσαι καλά, μα δεν μπορείς να μένεις αμέτοχος. Για πόσο; Η ζωή προχωρά κι εσύ απλώς κάθεσαι με τις σκέψεις σου. Αν δεν κάνεις έστω κάτι που σε ευχαριστεί ή αν δεν προσπαθήσεις, δε θα καταλάβεις ποτέ αν όντως μπορείς. Σε φοβίζει να αναλάβεις υποχρεώσεις, νιώθεις ότι δεν μπορείς γι’ αυτό και δικαιολογείσαι στον εαυτό σου με αυτή τη φράση, μα δε θα σου βγαίνει πάντα. Θα έρθει η στιγμή που θα ψυχοπλακωθείς πολύ περισσότερο.
5. Δε χωρίζω γιατί δε θέλω να πληγώσω το ταίρι μου
Δε θες να γίνεις ο κακός της υπόθεσης, δεν μπορείς να βάλεις εσύ το τέλος. Τι θα κάνεις όμως, θα περιμένεις; Δεν είναι σωστό για κανέναν απ’ τους δύο να βρίσκεται σε μια σχέση από λύπη. Δεν αποδίδει και δεν προσφέρει η σχέση όσα έχει να δώσει σε δύο ανθρώπους. Χρειάζεται ειλικρίνεια και καθαρές κουβέντες όσο και αν πονάνε. Ο χρόνος θα διορθώσει τα πράγματα, μα τέτοιου είδους δικαιολογία δε θα βοηθήσει πάντα, θα ’ρθει μια στιγμή που θα εκραγείς, θα πληγώσεις και θα πληγωθείς πολύ περισσότερο.
Ο φόβος σε οδηγεί σε δικαιολογίες ως προς τον εαυτό σου και σκοπός είναι να δώσεις μια εξήγηση σε σένα και να νιώσεις καλύτερα. Είναι μια μορφή ανακούφισης, μα δεν κρατάει για πολύ. Κάποτε θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει να αφήσεις στην άκρη τις δικαιολογίες που λες ακόμα και στον ίδιο σου τον εαυτό και να δεις τα πράγματα καθαρά. Θα πονέσει λίγο στην αρχή, μα θα γνωρίζεις ότι δε θα θυμίζεις συνεχώς στον εαυτό σου τις ίδιες δικαιολογίες για να προσπερνάς καταστάσεις.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.