Στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν οι γονείς ήταν εκείνοι που όριζαν σε πολύ μεγάλο βαθμό το μέλλον και την πορεία των παιδιών τους. Αυτή η επιβολή της θέλησης των γονέων γινόταν είτε με άμεσο είτε με λίγο πιο διπλωματικό και πλάγιο τρόπο. Πέρα από τις περιπτώσεις των προξενιών και των γάμων στα πλαίσια συμφωνιών, υπήρχε και μια συνεχής πίεση που ασκούταν στα παιδιά από τους γονείς. Η πίεση αυτή ερχόταν συνήθως σε μορφή συμβουλής ή και ευχής και ήταν συνεχώς εκεί. Σε κάθε ταιριαστή και μη περίσταση και με την πρώτη ευκαιρία, οι γονείς προσκολλημένοι στα πρότυπα του παρελθόντος, επιχειρούσαν να βάλουν για τα καλά στο μυαλό των παιδιών τους δικές τους ιδέες για το μέλλον τους. Πάμε να δούμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις γονεϊκών συμβουλών-ευχών που ακούγονταν ξανά και ξανά στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν.
1. Να βρεις κάποια νοικοκυρά σαν τη μάνα σου/κάποιον νοικοκύρη σαν τον πατέρα σου
Κλασική έκφραση που προσπαθεί από τη μία να αναδείξει πόσο επιτυχημένα έφερε εις πέρας ο γονιός τον ρόλο του και από την άλλη πως θέλει να συμβουλέψει τα παιδί του που οφείλει να βρει κάποιο πρόσωπο εξίσου ικανό «νοικοκύρη». Φυσικά στη σύγχρονη κοινωνία σε καμία περίπτωση η καταλληλόλητα ενός συζύγου δεν εξαρτάται από τις ικανότητές του στις δουλειές του σπιτιού.
2. Να βρεις άτομο να σε αγαπάει όπως εγώ!
Ενίοτε οι γονείς θεωρούν ότι μόνο εκείνοι αγαπούν πραγματικά το παιδί τους και έχουν το άγχος για το μελλοντικό ταίρι. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα αμφισβητούν τις επιλογές των παιδιών τους και προσπαθούν να τα επηρεάσουν με όποιο τρόπο μπορούν. Αυτό βέβαια δεν είναι παρά μια μορφή ψυχολογικής πίεσης που ασκούν στο τέκνο τους.
3. Να βρεις ένα καλό παιδί να παντρευτείς
Κλασική έκφραση που έχουμε ακούσει κάπου και από κάποιον όλοι μας. Τι σημασία έχει αν είναι καλός ο άλλος, όταν δεν είναι αυτό που θέλουμε ή που μας ταιριάζει;
4. Κοίτα να βρεις άτομο που να μου μοιάζει
Άλλη μια συνηθισμένη και χιλιοειπωμένη φράση που μάλιστα έχει δύο ερμηνείες. Η πρώτη είναι πιο κυριολεκτική και έχει να κάνει με την εξωτερική εμφάνιση, ενώ η δεύτερη έχει να κάνει με την ομοιότητα στο χαρακτήρα. Και οι δύο κρύβουν φροϋδικά σύνδρομα που μπορούν να αποβούν καθοριστικά στον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς τι σημαίνει σχέση.
5. Να δεις πότε θα νοικοκυρευτείς. Εγώ στην ηλικία σου σε είχα γεννήσει!
Οι γονείς, πολλές φόρες χωρίς να το καταλαβαίνουν, προβάλλουν τον εαυτό τους και τα όσα έχουν εκείνοι ζήσει στις επιλογές των παιδιών τους. Πεπεισμένοι για το ότι αυτοί ξέρουν καλύτερα, αδιαφορούν για το τι θέλουν τα παιδιά τους ή το τι ισχύει στη σύγχρονη εποχή.
6. Να βρεις άτομο που να έχει λεφτά
Κλασική ευχή γονιών που ενδιαφέρονται για την οικονομική αποκατάσταση των παιδιών τους -σε κάποιες περιπτώσεις και των ίδιων- και ταυτόχρονα αδιαφορούν για την πραγματική τους ευτυχία ή τη μεταφράζουν με τον πιο λάθος τρόπο.
7. Να βρεις κάποιο ταίρι να είναι στα κυβικά σου
Εδώ όταν λέμε «στα κυβικά σου» δεν εννοούμε ούτε ως προσωπικότητα ούτε ως προς τα ενδιαφέροντα. Μιλάμε ξεκάθαρα για την εξωτερική εμφάνιση. Η οπτική συμβατότητα ήταν κάτι πολύ σημαντικό για να δοθεί έγκριση από τους γονείς.
8. Ένα χεράκι ξύλο δεν έβλαψε ποτέ κανένα
Είναι πιθανότατα περιττό να πούμε σε πόσα επίπεδα είναι λανθασμένη η συγκεκριμένη προσέγγιση, παρ’ όλα αυτά είναι κάτι που δυστυχώς, ακούμε σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σήμερα. Όλο λάθος, από την αρχή μέχρι το τέλος.
9. Με τις δουλειές του σπιτιού ασχολείται μόνο η γυναίκα
Απομεινάρι από την εποχή που ακόμα οι δουλειές του σπιτιού ήταν αποκλειστική ευθύνη της γυναίκας και οποιαδήποτε ανάμειξη του άντρα ήταν σχεδόν εξευτελιστική για εκείνον, επομένως έπρεπε να απέχει παρασάγγας. Από την άλλη, αν μια γυναίκα δεν ήταν «προκομένη» θεωρούνταν αυτόματα και κακή επιλογή συντρόφου.
10. Για το καλό σου στα λέω όλα αυτά
Αυτή η τελευταία, ας το πούμε, συμβουλή έρχεται να πιάσει όλες τις άλλες μαζί και να τις κάνει μία. Η πεποίθηση των γονιών, ότι ξέρουν σε κάθε περίπτωση καλύτερα και ότι μόνο εκείνοι είναι σε θέση να διαλέξουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, είναι αυτή που δημιουργεί όλες αυτές τις παρεμβάσεις.
Τα χρόνια έχουν περάσει, η κοινωνία αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς μπροστά στα μάτια μας και ευτυχώς, ο τρόπος που σκέπτονται οι γονείς και γενικότερα ο κόσμος αλλάζει προς το καλύτερο. Η αλήθεια είναι ότι η αλλαγή αυτή δε γίνεται ούτε όσο γρήγορα θα έπρεπε ούτε εφαρμόζεται σε όλους. Στόχος μας είναι να είμαστε εμείς η καλύτερη δυνατή εκδοχή ανθρώπου που μπορούμε, δίνοντας ισχυρό παράδειγμα και στους γύρω μας να κάνουν το ίδιο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου