Η επιστήμη των χρωμάτων επιτρέπει να αντιληφθούμε ότι κάθε χρώμα έχει την ιδιότητα να μπορεί να δράσει καταλυτικά στην ψυχική μας κατάσταση, στα συναισθήματα και τις αντιδράσεις μας. Παράλληλα, κάθε χρώμα είναι ένας συμβολισμός. Ένα μήνυμα. Ο ζωγράφος μέσα από την παλέτα του περνά δεκάδες μηνύματα, τα οποία λαμβάνουμε εμείς μέσα από υποκειμενικές διεργασίες, με κυρίαρχες, ανάμεσα σε αυτές, τον εκάστοτε φωτισμό και την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του λήπτη του μηνύματος. Η ζωγραφική, η «ειλικρινέστερη» των τεχνών, δεν είναι άλλο παρά «σιωπηλή ποίηση». Γι’ αυτό και στις δύο αυτές αδελφές-τέχνες η καταλυτική δύναμη των χρωμάτων είναι διάχυτη. Οι ποιητές, όπως και οι ζωγράφοι, χρησιμοποιούν τα χρώματα για να μπορούν να «φασματοποιούν» και να «φασματοσκοπούν» τον κόσμο στον ποιητικό τους καμβά.
Το κόκκινο χρώμα στις δύο αυτές τέχνες και στη ζωή γενικότερα, σαν αντανάκλαση αυτών, συμβολίζει το πάθος, την επανάσταση, την ένταση, την ορμή, τη φωτιά. Στο ανθρώπινο σώμα συμβολίζει το αίμα και τα γεννητικά όργανα, δηλαδή τη ζωή. Ζεστό χρώμα, πλημμυρισμένο από ενέργεια, εκφράζει απόλυτα το ερωτικό πάθος. Το χρώμα του έρωτα είναι το κόκκινο, λένε πολλοί. Όταν σήμερα «έρωτα» βαφτίζουν την παραμικρή ανάλαφρη κι ανεπαίσθητη περιστασιακή συναναστροφή των δύο φύλων, εκείνα τα ανούσια δίπρακτα θεατρικά με τα άπειρα χειροκροτήματα αλλά με την καμιά ενθύμηση σε βάθος χρόνου, τότε όχι. Αυτά δεν έχουν χρώμα κόκκινο. Συνήθως αυτοί οι «έρωτες» έχουν χρώμα ροζ, ενίοτε κίτρινο. Τις περισσότερες φορές δε, οι φλυαρίες αυτές είναι άχρωμες. Και σίγουρα δεν είναι αυτό που οι καλλιτέχνες χρωματίζουν στους καμβάδες και στα χαρτιά κόκκινο.
Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι έρωτες. Εκείνοι που δυστυχώς δεν κράτησαν πνευματικά δικαιώματα για την ονομασία τους και μπερδεύτηκαν με τους άλλους. Αιθεροβάμωνες και καλλιτέχνες, όμως, τους ξεχώρισαν από το χρώμα και τους ύμνησαν. Αυτοί είναι όντως κόκκινοι. Κι έτσι ακριβώς μεταφέρθηκαν στο χαρτί ή τον καμβά. Η επανάσταση και ο έρωτας έχουν το ίδιο δυνατό χρώμα, το κόκκινο, λέει ο Τάσος Λειβαδίτης και οι πραξικοπηματίες της ζωής βρίσκουν επιτέλους τη θέση τους στο χρωματολόγιο της τέχνης. Και οι κόκκινοι μπερντέδες του Λαπαθιώτη στρώνονται για εκείνες τις γραμμές του σώματος και τα κόκκινα χείλη που ατένισε ηδονικά ο Καβάφης. Κόκκινος ντύνεται ο Ελύτης όταν μιλά για τις γυναίκες με τα κόκκινα μαλλιά και κόκκινα είναι τα φεγγάρια που σκαλίζει το πάθος τα μεσάνυχτα της Αλκυόνης.
Όσο περισσότερο κανείς εντρυφήσει στον συμβολιστικό κόσμο των χρωμάτων στην τέχνη αλλά και στη ζωή, τόσο περισσότερο θα εκπλαγεί. Κόκκινο είναι το πανί που εξοργίζει τον ταυρο και η έκφραση «κοκκινο πανί» εδραιώθηκε σαν σημαία έναρξης επανάστασης, βάφοντας παρόρμηση, επιθετικότητα και πάθος κατακκόκινα, στοιχεία που είναι δομικά και στη σύσταση του έρωτα. Η αχρωματοψία βέβαια του ταύρου –όμοια με την έλλειψη διάκρισης των παθιασμένων ανθρώπων– δεν είχε ποτέ καμία σημασία, άλλωστε παρόρμηση και λογική ποτέ δεν συμβάδισαν τόσο στη ζωή, όσο και στον έρωτα.
Και στη ροή της ανάλυσης των δομικών συστατικών του έρωτα, που είναι όλα κατακόκκινα, βρίσκουμε στις νότες τα επόμενα δύο. Μοναξιά. Το μέγα (ίσως μέγιστο) συστατικό του έρωτα. Όσο παράδοξο κι αν φαίνεται. Άλλωστε ο ουσιαστικός έρωτας δεν είναι παρά η κοινή πορεία δύο Μοναχικών Ανθρώπων που προστατεύουν, συμπληρώνουν και σέβονται ο ένας τον άλλον (Ρίλκε). Κόκκινη είναι η Μοναξιά του Σχοινοβάτη η οποία αντικατοπτρίζεται σ’ ένα κόκκινο λιμάνι, κάτω από ένα κόκκινο φεγγάρι. Κόκκινο είναι και το αγοραίο του έρωτα, η αιώνια αγοραπωλησία συναισθημάτων και το διαρκές παρε-δώσε των ερωτευμένων. Και η Roxanne όλοι εμείς στην πάλη με το κόκκινο φωτάκι.
Το σύνολο των μερών δεν αποτελεί πάντα το όλο, ωστόσο τα κόκκινα συστατικά μέρη, σε μια κατάσταση συμβολισμών, συνθέτουν το κόκκινο του έρωτα, εάν πρέπει να τον χρωματίσουμε. Και αυτόν τον συγκεκριμένο κόκκινο έρωτα δεν έχουν την τύχη να τον συναντήσουν όλοι στη ζωή τους, ούτε μία φορά. Όσοι όμως είχαν την ευλογία να τον γνωρίσουν, θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι σαν άλλο γκράφιτι, κατάφεραν για λίγα δευτερόλεπτα να ρίξουν με δύναμη ένα κουβά μπογιά στους τοίχους του Σύμπαντος και ν’ αφήσουν σε αυτό τα σημάδια τους. Και το χρώμα αυτής κόκκινο.
Συντάκτης: Ελευθερία Παπασάββα
