Μια μυρωδιά που ξύπνησε ό, τι νόμιζες πως είχες ξεχάσει

Βρήκες απόψε στο πίσω μέρος της ντουλάπας σου εκείνο το ξεχασμένο φανελάκι που σου δάνεισε η τελευταία σου σχέση. Εκείνο που με το που το πρωτοείδες το έκανες δικό σου χωρίς πολλές ερωτήσεις και το ταίρι σου στο χάρισε χωρίς δεύτερη σκέψη. Και τη στιγμή όπου το μυρίσεις έσκασε μπροστά στα μάτια σου μια ταινία μικρού μήκους με όλες τις μοναδικές αναμνήσεις που είχες φορώντας το και με όλες τις αναμνήσεις που είχες με το πρώην ταίρι σου. Αχ αυτή η μυρωδιά, όσο δεν μπορείς να τη δεις ή να την αγγίξεις, άλλο τόσο σε ζαλίζει και σε μαγεύει ανακαλώντας ακόμα και τις πιο έντονες αναμνήσεις που ίσως να ήθελες κάπου να θάψεις!

Την πρώτη φορά που το μυρίσεις θυμήθηκες εκείνη την πρώτη νύχτα που ξέμεινε το ταίρι σου στο σπίτι σου και το ρούχο αυτό, όσο άψυχο κι αν είναι, έγινε πια μέλος της δικής σου γκαρνταρόμπας. Με τη δεύτερη, θυμήθηκες το άρωμα το πρόσωπο, το σώμα και το μυαλό και με τη τρίτη, όλα όσα περάσατε μαζί. Κι έτσι, αν και 3 το πρωί, κάθισες αγκαλιά με το φανελάκι και τη μύτη χωμένη σ’ αυτό, να αναπολείς τη σχέση που έχασες αφήνοντας τις πιο βαθιά ριζωμένες μνήμες σου να ξυπνήσουν.

Αυτή η ξεχωριστή ικανότητα της όσφρησης να ζωντανεύει μνήμες δε συμβαίνει μόνο με το άρωμα, αλλά με κάθε μυρωδιά που έχει συνδεθεί με κάποια εμπειρία της ζωής. Η σύνδεση λοιπόν αυτή, η αλλιώς το γνωστό φαινόμενο Προυστ, δε θα σε αφήσει ποτέ να ξεχάσεις τις αναμνήσεις που φέρουν οι μυρωδιές, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Με το που μυρίζεσαι κάτι γνώριμο σε κλάσματα δευτερολέπτου το μυαλό σ’ έχει συνδέσει με εκείνη την εμπειρία. Ο Προυστ είχε μια τρελή μανία με τα κέικ μάντλεν. Τόσο, που κάθε φορά που μύριζε ένα τέτοιο κέικ έτρεχε και κατέγραφε κάθε τι που του ξυπνούσε η μυρωδιά του σε εκατομμύρια χιλιάδες λέξεις και σελίδες. Για τον Προυστ η μυρωδιά των κέικ τον πήγαινε πίσω στο σπίτι της θείας του, με αποτέλεσμα να του θυμίζει παιδικές αναμνήσεις τις οποίες κατόπιν συνέδεε με τον χρόνο και το χώρο.

Κι όσο όμορφο κι αν είναι να θυμάσαι μέσω της όσφρησης όμορφες οικογενειακές ή φιλικές εμπειρίες, θα τολμήσω να πω ότι η μυρωδιά που συνδέεται με τον έρωτα έχει άλλη δύναμη. Κι αφού η μυρωδιά συνδέεται με το χώρο και τον χρόνο, μας δίνει τη δύναμη με το που θυμόμαστε το πρώτο φιλί, πού και το πότε το δώσαμε, να θυμόμαστε και τη μυρωδιά εκείνης της στιγμής. Ή και το ανάποδο! Με το που θα μυρίσουμε την οσμή εκείνης της στιγμής, έχουμε τη δυνατότητα να θυμηθούμε το πού και το πότε δώσαμε το πρώτο φιλί.

Το οσφρητικό μας σύστημα βρίσκεται πολύ κοντά με τις εγκεφαλικές δομές οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη μνήμη και τα συναισθήματα. Αυτό μας δίνει την ικανότητα να συνδέουμε με απίστευτη ευκολία μυρωδιές με χώρους, πρόσωπα, χρόνους, στιγμές του παρελθόντος και αντίστροφα. Μόλις πλανηθεί γύρω μας μια γνωστή μυρωδιά, όλο το σώμα μας διεγείρεται γύρω από μια ανάμνηση. Ξυπνούν μέσα στον νου και στην καρδιά μας ξεχωριστές αναμνήσεις και μας αναγκάζουν να θυμηθούμε ανθρώπους και γεγονότα. Όπως και μ’ εκείνο το ξεχασμένο t-shirt που ανακάλυψες απόψε για παράδειγμα. Δε σου θύμισε απλώς πως το είχες, αλλά κατάφερε με τη μυρωδιά του ένα τόσο δα κομματάκι ρούχο να σε κάνει να θυμηθείς έναν άνθρωπο, μια ολόκληρη σχέση και πολλές καλές ή κακές αναμνήσεις μαζί του. Σου θύμισε τα βράδια που περάσατε μαζί μπερδεύοντας τα όνειρά σας, τα κορμιά σας, τις ψυχές και τις μυρωδιές σας.

Ίσως να σε έκανε να ευχηθείς να ξανά έβρισκες αυτή τη μυρωδιά και να την κρατούσες για πάντα πλάι σου να αρωματίζει το λαβύρινθο του μυαλού σου. Δεν είναι απίστευτο πώς κάτι άπιαστο διακατέχεται από τέτοια δύναμη; Δεν είναι τρελό πόσα απίστευτα παιχνίδια παίζει το μυαλό όταν βρίσκει συμμάχους; Τίποτα δεν μπορείς να ξεχάσεις κι αν το κάνεις έρχεται κάπου-κάπου μια απρόσμενη μυρωδιά να σου θυμίσει αυτά που νόμιζες ότι κάποτε ξέχασες.