Η Marina Abramovic, Σέρβα καλλιτέχνης και ο Ulay (Frank Uwe Laysiepen) Γερμανός καλλιτέχνης υπήρξαν και οι δύο πρωτοπόροι στο performance art σε παγκόσμιο επίπεδο. Γνωρίστηκαν τη δεκαετία του ’70 στο Άμστερνταμ. Συνεργάστηκαν για λίγο παραπάνω από μία δεκαετία και οι παραστάσεις τους ήταν πάντα από τις πιο ιδιαίτερες και ορισμένες φορές, ακραίες. Εκτός από συνεργάτες, η Marina και ο Ulay αποτελούσαν ζευγάρι για 12 χρόνια. Η σχέση που είχαν ήταν μοναδική, καρμική ίσως, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε. Ήταν μάλιστα γεννημένοι την ίδια μέρα. Ο ένας το «ερμαφρόδιτο εγώ» του άλλου όπως αποκαλούσαν οι ίδιοι.
Η καλλιτεχνική τους ιδέα στα χρόνια που συνεργάστηκαν ήταν «τα δύο που γίνονται ένα». Από τις πιο σημαντικές καλλιτεχνικές στιγμές τους ήταν η παράσταση “Relation in Time” όπου καθόντουσαν πλάτη-πλάτη και με δεμένα τα μαλλιά τους μεταξύ τους, επί 17 ώρες ασκούσαν αντίθετη δύναμη μέχρι να μην αντέχουν πια τον πόνο. Σχετική φωτογραφία, επίσης, από αυτή τη δράση, έχει υπάρξει από τις πιο διάσημές τους. Και η παράσταση “Imponderabilia” όπου το ζευγάρι στεκόταν γυμνοί στην είσοδο της παράστασης ο ένας απέναντι από τον άλλον και οι θεατές καλούνταν να περάσουν ανάμεσά τους, σε στενό χώρο, χωρίς να έχουν επιλογή παρά να κοιτάξουν τον έναν από τους δύο κατάματα σε αυτή την ευάλωτη θέση τους, ήταν επίσης μια πολύ δυνατή στιγμή τους. Το πάθος ξεχείλιζε πάντα και στην καλλιτεχνική αλλά και στην προσωπική τους σχέση και η ιστορία τους ήταν γλυκόπικρη.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 κι εφόσον δυσκολεύονταν πλέον να συνυπάρξουν, η Marina και ο Ulay αποφάσισαν πως έπρεπε να λήξουν τη σχέση τους. Όμως δε φάνταζε σωστό να τελειώσει έτσι απλά. Η τελευταία δράση τους λοιπόν ήταν αφιερωμένη στο χωρισμό τους. Η ιδέα γεννήθηκε από ένα όνειρο που είχε δει η Marina, όπως έχει πει η ίδια, όπου θα έπρεπε να διασχίσει ο κάθε ένας 2.500 χιλιόμετρα σε δύο αντίθετες πλευρές του Σινικού Τείχους και να συναντηθούν στη μέση για το μεγάλο φινάλε. Ο χωρισμός τους αυτός είναι από τους διασημότερους και πιο εντυπωσιακούς στην ιστορία. Τη δράση αυτή την ονόμασαν «Το Μεγάλο Περπάτημα». Τράβηξαν και οι δύο λοιπόν τον δρόμο τους και σε καλλιτεχνικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο.
Το 2010 η Marina Abramovic διεξήγαγε μία παράσταση στο MoMa του Άμστερνταμ με τίτλο “The Artist is Present” όπου ζητούνταν η συμμετοχή των θεατών ένας προς ένα. Καθισμένοι σε ένα ξύλινο τραπέζι απέναντι από την καλλιτέχνη να κοιτάζονται στα μάτια για λίγα λεπτά. Εκεί πέρα λοιπόν την περίμενε μία έκπληξη. Είκοσι και πλέον χρόνια από «Το Μεγάλο Περπάτημα», ο Ulay παρευρέθηκε στην παράσταση της Marina και κάθισε απέναντί της στο ξύλινο τραπέζι. Μόλις άνοιξε τα μάτια της η Marina κι αντίκρισαν ο ένας τον άλλον συγκινήθηκαν φανερά και οι δύο. Το σχετικό βίντεο έχει αγγίξει πολύ κόσμο επίσης, με τις προβολές του να ανέρχονται σε πάνω από 18 εκατομμύρια. Η συνάντησή τους αυτή, μάλιστα, ενέπνευσε το συγκρότημα How I Became the Bomb να γράψουν το τραγούδι με τίτλο “Ulay”.
Ο Ulay απεβίωσε πέρυσι τον Μάρτιο και η φυσιογνωμία του σίγουρα θα μείνει αξέχαστη. Η Marina έκανε μία ανάρτηση για τον θάνατο του Ulay την ίδια κιόλας μέρα, όπου έγραφε «Με μεγάλη μου θλίψη πληροφορήθηκα σήμερα για τον θάνατο του φίλου και πρώην συνεργάτη μου, Ulay. Ήταν ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης κι άνθρωπος, που θα μάς λείψει βαθιά. Μια τέτοια μέρα, κανείς βρίσκει παρηγοριά στο γεγονός ότι η τέχνη και η κληρονομιά που αφήνει πίσω του θα ζουν για πάντα». Κάπως έτσι, δεν πεθαίνουν ποτέ και οι μεγάλες αγάπες όπως του Ulay και της Marina.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου