Απολιτίκ. Mια σύγχρονη μάστιγα. Απολιτίκ ονομάζεται ο οποιοσδήποτε πολίτης παραμένει αδιάφορος για τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της χώρας του και κατά συνέπεια του κόσμου. Ένας πολιτικά απαίδευτος, σύγχρονος άνθρωπος, που βολεύει την απαθή του στάση πίσω από φρασεολογίες τύπου «όλοι ίδιοι είναι», «δε θα αλλάξει κάτι» και «δε θα αλλάξω εγώ τον κόσμο». Ας δώσουμε όμως κάποια ελαφρυντικά στους φίλους απολιτίκ αφού όπως όλοι ξέρουμε, είναι λιγάκι βαρετή η πολιτική γνώση κι έτσι κι αλλιώς, δεν είναι και πολύ της μόδας να πιστεύεις σε κάποια ιδεολογία πέρα από το «βόλεμά» σου, έτσι δεν είναι; Είναι πολυτιμότερη, άλλωστε και πιο ουσιώδης, η ενασχόληση με το πώς θα περάσουμε το καλοκαίρι στη Μύκονο, τον χειμώνα στην Αράχωβα, πού θα βγούμε το Σαββατόβραδο και τι φίλτρο θα βάλεις στο story σου σήμερα.
Σημαντικό να ξεχωρίσουμε τους ακομματίκ από τους απολιτίκ προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης. Ο ακομματίκ, είναι ο οποιοσδήποτε πολίτης έχει τη δική του ιδεολογία αλλά δεν ανήκει σε ένα συγκεκριμένο κόμμα. Δεν υπάρχει δηλαδή ένας πολιτικός σχεδιασμός που να συμπεριλαμβάνει και να καλύπτει τις δικές του πεποιθήσεις. Το να μην ενστερνίζεσαι κάποια υφιστάμενη ιδεολογία είναι αποδεκτό. Το να τσουβαλιάζεις όμως σωρείες ανθρώπων, ιδεώδη και χρόνια πολιτικής πίσω από ένα «όλοι είναι διεφθαρμένοι», όχι δεν είναι αποδεκτό. Ποιοι είναι επιτέλους αυτοί οι όλοι; Και τι έχεις κάνει εσύ για να πολεμήσεις αυτούς; Απολιτκ και ακοματίκ λοιπόν, λες και ζούμε στο γαλατικό χωριό του Αστερίξ, με μεταφρασμένες ορολογίες για να μην κουραζόμαστε όταν αναφερόμαστε στα πολιτικά -ή την απουσία πολιτικών- πιστεύω μας.
Ο απολιτίκ, ή αλλιώς μη πολιτικοποιημένος, δεν είναι παρά ένας πολιτικά αμόρφωτος άνθρωπος του σήμερα. Απογοητευμένος που οι παρούσες καταστάσεις δεν είναι προς το όφελός του παραμένει ένας άνθρωπος που δεν έμαθε ποτέ να παλεύει για τα θέλω του. Χώνει μονάχα την απραξία του πίσω από δυσμενή γεγονότα, όπως κρίση, ανεργία, πανδημία. Κατηγορώντας εύκολα την εκάστοτε κυβέρνηση, για τα 7 κακά της μοίρας του, επειδή είναι εύκολο και πάντα επίκαιρο. Παρουσιάζεται σαν θύμα μπρος στις αποφάσεις των «μεγάλων», νομίζοντας πως η θυματοποίηση τού δίνει το δικαίωμα να απαιτεί από τη ζωή παρά να διεκδικεί. Έμαθε να παρέχει πολιτικές αναλύσεις μέσα στα ταξί, τα καφέ και γενικά όπου στέκεται και υπάρχει. Κι ας είναι καλά το google και τα άρθρα από τις εφημερίδες στο facebook που στα comments τους παραθέτει ολάκερες οικονομικές και πολιτικές εκθέσεις, ξεσπαθώνοντας, να προσπαθεί να διώξει το κακό που τον βρήκε, μα προπάντων, να δηλώνει απών από κάθε ευθύνη.
Και να, που ξαφνικά το απολιτίκ γίνεται μόδα. Με περηφάνια φοριέται από τον κάθε ανιστόρητο που τό εκφράζει με στόμφο. Λες κι ανακάλυψαν μια άλλη φιλοσοφική λίθο, φορτώνουν στον όρο αυτό κάθε ψευδαίσθηση ελευθερίας κι ένα ανυπόστατο αίσθημα ανωτερότητας. Κι εσύ που είσαι απλώς ένα κοινός θνητός ψάχνεις να βρεις από πότε το να πιστεύεις κάπου έγινε out of fashion. Φίλε απολιτίκ, είσαι απλά ένας ανόητος αν νομίζεις πως η τσιχλόφουσκα που βρίσκεσαι μέσα της δε θα σπάσει. Για κάποιο αβάσιμο λόγο πιστεύεις πως δε σε αφορά το μέλλον της χώρας σου, η οικονομική ή πολιτική της κατάσταση και πως δε σε επηρεάζει. Δε σε κάνει εξυπνότερο το να μην ασπάζεσαι κάποια ιδεολογία, αντιθέτως σε καθιστά απλώς άμυαλο. Το δεξιά και το αριστερά αγαπημένε φίλε απολιτίκ δε χρησιμοποιούνται μόνο σαν υπόδειξη κατεύθυνσης. Είναι ιδεολογίες, πάνω στις οποίες χύθηκε αίμα, έγιναν πόλεμοι και σε έφτασαν εδώ που είσαι σήμερα. Κι αν δεν μπορείς να τίς καταλάβεις ή να τίς ακολουθήσεις οφείλεις τουλάχιστο να τίς σέβεσαι. Γιατί δεν μπορείς να έχεις άποψη για κάτι που δε γνωρίζεις και δε διάβασες. Γιατί δε δικαιούσαι να διεκδικείς ένα κομμάτι της αλλαγής ενώ δε μόχθησες.
Σε καταλαβαίνω όμως, να ξέρεις. Πονάει να πρέπει να ξενιτευτείς για να βρεις δουλειά, πονάει να ξοδεύεται το βιός σου μέσα σε ψηλές φορολογίες, πονάει να συμμαζεύεις τα όνειρά σου γιατί δεν τα χωράει η πατρίδα σου. Με το να αποκαλείσαι όμως απολιτίκ, νομίζεις ότι αποποιείσαι της ευθύνης που φέρει η ψήφος και τα πιστεύω σου; Προτιμάς να μην πιστεύεις κάπου, για να μπορείς εύκολα να εξαπολύεις τα πυρά των ευθυνών προς πάσα κατεύθυνση; Μη γελιέσαι, έχεις κι εσύ ευθύνη για ό,τι γίνεται, για ό,τι συμβαίνει, για κάθε απόφαση. Έχεις ευθύνη απέναντι στην επόμενη γενιά, στα παιδιά ή τα ανίψια σου όσο κι αν μάταια προσπαθείς να ξεφύγεις από αυτές πίσω από τάχα μου διανοούμενες ταμπέλες. Ουσιαστικά, αρνείσαι την ευθύνη που φέρει η ύπαρξή σου ως πολίτης.
Και για εξήγησέ μου πού αποσκοπεί η στάση σου αυτή; Θες να παραδώσεις έναν κόσμο στην επόμενη γενιά και να πεις πως «έτσι τον βρήκαμε»; Σε βολεύει μια τέτοια δήλωση, έτσι; Απλώς διαπομπεύεις, να ξέρεις, το πόσο αμόρφωτος κι απαίδευτος είσαι. Αν δεν καταλάβεις πως η φωνή σου δεν είναι μονάχα διακοσμητική και πώς έχει ουσία και υπόσταση κι ενωμένη με άλλες φωνές σε πάει μπροστά, έχεις αποτύχει παταγωδώς να εκμεταλλευθείς ένα από τα βασικότερά σου δικαιώματα, αυτό της ελευθερίας.
Το σήμερα αλλάζει, ο κόσμος ξυπνάει, η ιστορία συνεχίζει και γράφεται κι εσύ σε όλο αυτό το κύμα που κατακλύζει τη γενιά μας δηλώνεις απολιτίκ; Δηλώνεις δηλαδή απών; Πόσο περαστικά και εφήμερα αντιμετωπίζεις τη ζωή σου λοιπόν; Συμφωνώ, να ξέρεις, ένας μονάχα δεν αλλάζει τον κόσμο. Όμως οι μέρες που ζούμε είναι υπόδειγμα πως ένας μονάχα φτάνει για να κάνει την αρχή. Και μετά οι φωνές ενώνονται και γίνονται χείμαρρος κι όπου υπήρχε σκοτάδι, τώρα λούζεται με φως. Γιατί ένας δε φοβήθηκε, ένας δε σκέφτηκε τι θα πουν οι γύρω του, ένας δεν άντεξε άλλο. Κι ένας είναι αρκετός για να γίνουν μετά πολλοί. Όπως είπε και η Έμιλυ Ντίκενσον: «Για να στήσεις ένα λιβάδι χρειάζεται ένα τριφύλλι και μια μέλισσα κι ονειροπόλημα. Αλλά και μόνο το ονειροπόλημα μπορεί να φτάσει, αν είναι λιγοστές οι μέλισσες.»
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου