Είναι οι καλλιτέχνες πιο συναισθηματικοί συγκριτικά με όσους δεν είναι;
Αρχικά να τονίσουμε πως όταν λέμε κάποιον καλλιτέχνη δεν εννοούμε απαραίτητα κάποιον γνωστό όπως επίσης δεν αναφερόμαστε και στην κλασική καλλιτεχνική φιγούρα του ζωγράφου με τον μπερέ, του συγγραφέα με τη μακριά καμπαρντίνα ή τις μποέμικες φιγούρες που έχουν αποσυρθεί απ’ τα εγκόσμια για να δημιουργήσουν κάπου απομονωμένα παρέα με τη μοναχικότητά τους. Ούτε είναι όλοι τους τρελοί, φευγάτοι κι εγωκεντρικοί.
Μιλάμε για ανθρώπους καθημερινούς, πολλοί μπορεί να είναι φίλοι μας, γείτονές μας, συνεργάτες μας. Κάποιοι βιοπορίζονται απ’ την τέχνη τους, κάποιοι το πράττουν σαν χόμπι, πολλοί από αυτούς πολύ ταλαντούχοι κάποιοι άλλοι λιγότερο, όλοι όμως είναι καλλιτέχνες. Γιατί η τέχνη πάνω από όλα χρειάζεται πάθος, το οποίο υπάρχει άφθονο σε όλες τις περιπτώσεις.
Τι εννοούμε όμως με τη φράση «πιο συναισθηματικοί»; Έλα μου ντε; Ένας αθλητής ή ένας οικονομολόγος δε θα μπορούσε να είναι εξίσου συναισθηματικός; Είναι στον άνθρωπο ή στην ιδιότητα που τον προσδιορίζει;
Βασικό στοιχείο των συναισθηματικών ατόμων είναι ότι ταυτίζονται πιο εύκολα κι είναι επιρρεπή στις ευαισθησίες τους. Στις τέχνες τις περισσότερες φορές διακρίνεται η ταύτιση του καλλιτέχνη με το αντικείμενο του έργου του.
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η ιδέα του βιωματικού καλλιτέχνη ίσως να μην υπάρχει, ίσως όσα δημιουργεί να είναι για πράγματα που έχει στο μυαλό του. Ο σκοπός της τέχνης του δεν είναι να φωτογραφίσει όσα θέλει να περάσει μέσα απ’ το κάθε του έργο.
Πάρε ένα απλό παράδειγμα. Τα κομμάτια που ακούς καθημερινά στο ραδιόφωνο δεν είναι πίστες αντιγραφές της πραγματικότητας. Όλα κρύβουν μια δόση αλήθειας αλλά δεν αντιπροσωπεύουν πιστά την ιστορία που διηγούνται, τουλάχιστον όχι όλα. Επίσης το γεγονός ότι ο τραγουδιστής ερμηνεύει με πάθος ένα κομμάτι που μιλάει για ένα χωρισμό και φαίνεται πως εκείνη τη στιγμή της ερμηνείας του, νιώθει το συναίσθημα ενός πληγωμένου ανθρώπου, δε σημαίνει ότι το βιώνει και στην προσωπική του ζωή. Απλά έχει την ιδιότητα της ταύτισης που λέγαμε παραπάνω.
Ένας καλλιτέχνης εκπαιδεύεται να έχει τις αισθήσεις του πιο έντονες. Αλλά να ξέρεις πως όταν ερωτεύεται έντονα και με πάθος, μη νομίζεις πως είναι στην πιο παραγωγική περίοδο της ζωής του. Μην του ζητάς να εμπνευστεί από ‘σένα και να γίνεις η μούσα του για να σου αποδείξει ότι σημαίνεις πολλά για εκείνον. Δεν πάει έτσι. Είναι γνωστό πως ο έρωτας σου παίρνει τα μυαλά, σαφώς όταν τον ζεις στο έπακρο, παραμελείς λίγο την τέχνη σου και αφοσιώνεσαι στον άνθρωπο που επιλέγεις να έχεις δίπλα σου.
Τώρα θα σκεφτείς, μήπως η στεναχώρια ή η λύπη τους φέρνει την υπέρτατη έμπνευση; Αν αυτού του είδος ο συναισθηματισμός τους αντικατοπτρίζει δεν είναι και τόσο θετικό να είναι πιο συναισθηματικοί; Δηλαδή, αν περνούν το μεγαλύτερο κομμάτι της υλοποίησης των έργων τους ζώντας μες στη θλίψη, ποιο το όφελος; Λάθος.
Έχοντας στο μυαλό μας ότι καλλιτέχνης θα πει μουσικός, συγγραφέας, ζωγράφος, πρέπει να θυμίσουμε ότι καλλιτέχνης θεωρείται επίσης και ένας γραφίστας, ένας web designer ακόμη κι ένας μαραγκός ή εκείνος που κάνει εντυπωσιακά γκράφιτι διακοσμώντας τα μεγάλα κτίρια των πόλεων. Είναι αυτοί που συναντάς καθημερινά στο δρόμο. Κρύβουν μέσα τους την ευαισθησία κι έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν το συναίσθημά τους χωρίς να είναι καταθλιπτικοί και θλιμμένοι.
Μήπως οι συναισθηματικοί άνθρωποι ασχολούνται περισσότερο με τις τέχνες ή η τέχνες τους κάνουν πιο συναισθηματικούς; Ποιος ξέρει;
«Τέχνη είναι οτιδήποτε περνάει απ’ τον κόσμο του ιδεατού στον κόσμο του υπαρκτού. Όλες οι εμπνεύσεις είναι επιτεύγματα του ανθρώπινου νου» μου είπε ένα μεθυσμένο βράδυ ένας φίλος καλλιτέχνης. Σε μια παρέα όπου οι υπόλοιποι άνδρες μιλούσαν για αθλητικά και πολιτικά.
Επιμέλεια Κειμένου Αγγελικής Κατσουλίδη: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Αγγελική Κατσουλίδη
