«Υπερπροβολή». Μία και μόνο λέξη αρκεί για να μας έρθουν στο μυαλό όλες εκείνες οι φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -για να μην αναφέρουμε τα γεμάτα με υποσχέσεις και βαρύγδουπες λέξεις ποστ- των ζευγαριών που κατά καιρούς πασχίζουν να αποδείξουν πόσο καλά τα έχουν καταφέρει και παραμένουν μαζί κι ερωτευμένοι με το πέρας των αιώνων.
Ναι, αιώνων, όχι χρόνων. Αφού μία σύντομη ματιά στην παρουσίαση τέτοιων σχέσεων και βλέπεις ότι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι είναι συχνά λάτρεις της έννοιας της αιωνιότητας. Quotes που την εξιδανικεύουν έρχονται να συνοδέψουν φωτογραφίες τους και να δείξουν την αδυναμία που έχουν στη συγκεκριμένη λέξη. Τη συνδέουν με το αψεγάδιαστο που θέλουν να δείξουν, αφού κάτι το αψεγάδιαστο ποτέ δε φθείρεται, σωστά; Μήπως όμως όλα αυτά τα αποφθέγματα περί έρωτος τονίζουν την επιφάνεια -και όχι την αλήθεια- που διακατέχει κάποιες από τις ερωτικές μας σχέσεις;
Η υπερπροβολή σίγουρα υποδηλώνει ανασφάλεια και συχνά αποτελεί κακό οιωνό που προμηνύει το τέλος. Θα έχετε κι εσείς παρατηρήσει ότι δεν είναι λίγες οι φορές που σχέσεις που έχουν καταρρεύσει, ή είναι στα πρόθυρα, υπερτονίζονται σε μια προσπάθεια να βγει προς τα έξω (και κυρίως να εντυπωθεί προς τα μέσα) ότι τελικά είναι όλα καλά. Τα ζευγάρια που πασχίζουν να αποδείξουν πως όλα βαίνουν καλώς -ενίοτε ασυνείδητα και ακούσια- καταφέρνουν το αντίθετο, το οποίο αποδεικνύεται εν καιρώ. Ποιο είναι αυτό; Μα φυσικά ότι όλα γίνονταν για το φαίνεσθαι και ότι οι διαρκείς αναρτήσεις ήταν μια απέλπιδα προσπάθεια να περισώσουν κάτι.
Ωστόσο, οι πολλές αναρτήσεις, οι κοινές φωτογραφίες, τα σχόλια που τις συνοδεύουν και όλη η προσπάθεια να δοθεί η εντύπωση της τέλειας σχέσης μπορεί να μην είναι το σύμπτωμα αλλά το αίτιο. Τι εννοούμε; Η υπερπροβολή μπορεί να κρύβεται πίσω από την τελειομανία. Την προσπάθεια να χτίσουμε την αψεγάδιαστη σχέση και τις προσδοκίες μας να είναι -και όχι μόνο να φαίνεται- υπέροχη. Στόχος δηλαδή δεν είναι να παρουσιαστεί μια άψογη εικόνα επειδή έχουν πέσει πάνω της ένα σωρό φλας και φίλτρα. Στόχος είναι η εικόνα να είναι άψογη από φυσικού της. Η προβολή σε τέτοιες περιπτώσεις είναι το φυσικό επακόλουθο και όχι ο αυτοσκοπός. Δε δείχνεις δηλαδή τη σχέση για να πεις ότι είναι τέλεια, αλλά αφού είναι, γιατί να μη μοιραστείς τη χαρά σου; Όλο αυτό όμως, μας ωθεί να γινόμαστε αυστηροί με το ταίρι μας και με εμάς τους ίδιους και να έχουμε πολύ υψηλά στάνταρντ για το πώς θα πρέπει να μοιάζει η σχέση μας στα μάτια τα δικά μας και των άλλων. Έτσι, καταλήγουμε να σαμποτάρουμε από μόνοι μας τους εαυτούς μας και να καθοδηγούμαστε από μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία».
Προσπαθούμε να φτιάξουμε την ιδανική σχέση και κρίνουμε καθετί που γίνεται έχοντας το μυαλό μας συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σαν να τραβάμε πρώτα τη γραμμή του επιθυμητού μας ύψους στον τοίχο και μετά να παίρνουμε τη μεζούρα για να δούμε αν το φτάνουμε. Κι αν δεν το φτάνουμε; Προσπαθούμε να τα καταφέρουμε αλλιώς. Πατώντας λίγο στις μύτες των ποδιών μας ή βάζοντας ένα λίγο ψηλότερο παπούτσι. Και αν και πάλι δεν ανταποκρινόμαστε; Εκεί έρχεται η απογοήτευση. Εάν η σχέση δεν ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις που είχαμε θέσει στο νου μας, επιδιώκουμε να τις δημιουργήσουμε, αλλά εάν οι προσπάθειές μας δε φέρουν άμεσα τα επιθυμητά αποτελέσματα, βάζουμε τέλος λόγω της απογοήτευσής μας να φτάσουμε τις αρχικές μας προσδοκίες. Λόγω «της ανικανότητάς μας» να φτάσουμε μια γραμμή που τραβήξαμε χωρίς καν να δούμε τι είχε να μας πει η μεζούρα.
Ακόμη, ίσως η συνεχής προβολή υφίσταται σαν μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τα ενδεχόμενα μελλοντικά προβλήματα. Μια μικρή δικλείδα ασφαλείας. Προκειμένου να αποφύγουμε να αντιπαρατεθούμε και να αναμετρηθούμε, τόσο με τον καθρέφτη μας όσο και με τον περίγυρο, κρυβόμαστε πίσω από φράσεις του τύπου «Αφού η σχέση μου δεν είναι πλέον η τέλεια, που ήταν κάποτε, θα ήταν καλύτερο να την τελειώσω τώρα». Επομένως, η υπερπροβολή λειτουργεί ως αποτέλεσμα προσωπικών ανασφαλειών αλλά ταυτόχρονα και ως μια εύκολη αιτία χωρισμού. Γιατί χωρίζω; Επειδή είχα προβάλει την τέλεια σχέση και όταν τελικά παρουσιάστηκαν αναπόφευκτα κάποια προβλήματα, μικρά και μεγάλα, δεν μπόρεσα να φανώ αντάξιος των προσδοκιών μου. Η εύκολη λύση.
Όπως και να έχει, η υπέρ του δέοντος προβολή μόνο κακό μπορεί να κάνει στον έρωτα. Έτσι κι αλλιώς, όσο κι αν πασχίζουμε να δείξουμε και να αποδείξουμε ότι έχουμε την τέλεια σχέση, ένα είναι σίγουρο: «Vincit omnia veritas. Η αλήθεια υπερισχύει όλων».
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη