«Θα θέλατε να μας μιλήσετε γι’ αυτό;». Μήπως και μόνο στην ιδέα μιας τέτοιας πρότασης νιώθεις την καρδιά σου να χτυπά δυνατά και τα χέρια σου να ιδρώνουν; Μήπως σου είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτεθείς μπροστά σε άγνωστο κόσμο;
Η δημόσια ομιλία είναι κάτι που απασχολεί πολλούς ανθρώπους και μπορεί να γίνει η αιτία να χάσει κανείς τον ύπνο του. Η δυσκολία δεν έγκειται συνήθως στο τι θα πει κανείς, αλλά κυρίως στον τρόπο που θα το πει και στο εάν τελικά θα καταφέρει να γίνει κατανοητός από το ακροατήριο. Επίσης, δεν έχει σημασία εάν το κάνει για πρώτη φορά ή αν είναι κάπως εξοικειωμένος με αυτό, αφού κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Κι αυτό γιατί όλα, ο χώρος, οι συνθήκες, αλλά και οι άνθρωποι που σε ακούν, είναι διαφορετικά. Πολλοί ακόμη αναφέρουν ότι τους είναι εξαιρετικά δύσκολο να μιλήσουν άνετα και όπως θα ήθελαν όταν στο ακροατήριο είναι κάποιο οικείο τους πρόσωπο. Όταν όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να μιλήσει κανείς και θέλει να βάλει τις σκέψεις του σε σωστή σειρά, θα πρέπει να το κάνει με τον καλύτερο τρόπο. Πώς;
Ας δούμε μερικές τεχνικές που θα σε βοηθήσουν πραγματικά να μη νιώσεις τα γόνατά σου να κόβονται την επόμενη φορά που θα κληθείς να μιλήσεις μπροστά σε κοινό. Η κυρία Νίνα Καλουτσά, ειδικός σε θέματα φωνής και δημόσιας ομιλίας, έχει να μας δώσει κάποιες όμορφες, εύκολες και κυρίως πρακτικές συμβουλές.
Όπως πολύ καλά ξέρεις, τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά. Η αυτοπεποίθησή σου λοιπόν, έστω και η φαινομενική, θα σε κάνει να εκπέμπεις θετικότητα την οποία και το κοινό σου θα αντιληφθεί. Στο σημείο αυτό είναι ζωτικής σημασίας να θυμάσαι ότι τα θετικά σου συναισθήματα θα προσδώσουν στην ψυχολογία σου μια ισχυρή δυναμική και θα σε οχυρώσουν απέναντι στις δυσκολίες. Η ψυχολόγος Barbara Fredricson πραγματοποίησε αντίστοιχη έρευνα όσον αφορά τις δημόσιες ομιλίες και κατέληξε στην εξής παρατήρηση, που συνοψίζεται στη «θεωρία διεύρυνσης και δόμησης»: τα θετικά συναισθήματα γίνονται αρωγοί στην προσπάθεια του ατόμου να χτίσει τις ικανότητές του και να διευρύνει τα επιτεύγματά του. Πώς θα καταφέρεις όμως να τη νιώσεις; Με μικρά βήματα. Η αυτοπεποίθησή για αρχή πηγάζει και από τον τρόπο που ντυνόμαστε. Έτσι, φρόντισε με τα ρούχα σου να νιώθεις άνετα καθώς και να είναι μοντέρνα και προσιτά. Μια smart casual εμφάνιση συχνά είναι ό,τι χρειάζεσαι για να προσελκύσεις το κοινό σου, αλλά και να εκπέμπεις κύρος και δυναμισμό. Φρόντισε επίσης τα όσα έχεις να πεις να σε αντιπροσωπεύουν στα αλήθεια. Να είσαι σίγουρος για αυτά ακόμη κι αν δεν είσαι για εσένα.
«Μου αρέσει αυτός που μιλάει ωραία, που σωπαίνει όπου χρειάζεται και μιλάει σωστά όταν πρέπει» (Αισχύλος). Να κάνεις παύσεις και να αφήνεις τους ακροατές σου να αναλογίζονται όσα έχουν ακούσει. Δώσε τους το χρόνο να αναρωτηθούν, να προσθέσουν, ακόμη και να αμφισβητήσουν τα λεγόμενά σου. Μη σε τρομάζει η λέξη αυτή, ούτε να τη βλέπεις σαν αποτυχία. Αμφισβήτηση σημαίνει πως κατάφερες να περάσεις στο κοινό σου τα στοιχεία που ήθελες. Μπόρεσες στα αλήθεια να τους μεταφέρεις την άποψή σου και να τους βάλεις στη διαδικασία να τα σκεφτούν και να τα επεξεργαστούν. Μεγαλύτερη επιτυχία από αυτό δεν έχει όταν μιλάς σε κόσμο.
Μην ξεχνάς επίσης να προσθέτεις ιστορίες προσωπικές, συγκινητικές ή χιουμοριστικές, απλές αλλά αληθινές. Και το κοινό θα ταυτιστεί και εσύ θα νιώσεις λίγο πιο άνετα μιλώντας για κάτι που δεν απαιτεί να προσέχεις και το παραμικρό κόμμα. Πρόσθεσε αλληγορίες, παρομοιώσεις, μεταφορές και δείξε ευρηματικότητα. Να τους κοιτάς στα μάτια, ή αν αυτό σε δυσκολεύει, κοίτα σε ένα συγκεκριμένο σημείο ή άτομο. Να τους μεταφέρεις όλη σου την ενέργεια και το πάθος γι’ αυτό που τους αναφέρεις. Να παίρνεις όμως και ανάσες, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Να θυμάσαι να αυξομειώνεις τον τόνο της φωνής σου και να χρησιμοποιείς κατάλληλο αλλά και ελαφρώς διευρυμένο λεξιλόγιο για να δώσεις με ακρίβεια και αξιοπιστία αυτά που έχεις μελετήσει. Φρόντισε ακόμη, όταν αυτό είναι εφικτό, να υπάρχει εναλλαγή στα συναισθήματα και να μένει πάντα μια επίγευση γλυκιά. Όσα έχεις να πεις να τα λες όχι μόνο με τα χείλη αλλά και με το σώμα σου. Είναι σημαντικό να είσαι απολύτως παρών στη διαδικασία και σε επαφή με το κοινό σου μέσω της μη λεκτικής επικοινωνίας. Τώρα θα μου πεις, πώς να τα κάνεις όλα αυτά όταν στη σκέψη και μόνο του να ανοίξεις το στόμα σου, ψάχνεις ασυναίσθητα για την πιο εύκολη έξοδο;
Μπορείς να ακολουθείς μια συγκεκριμένη προεργασία πριν έρθει η στιγμή που θα μιλήσεις τελικά. Χρησιμοποίησε τον καθρέφτη σου και ξεκίνα να μιλάς όπως θα το έκανες εάν είχες μπροστά σου κόσμο. Ζήτησε ιδανικά από κάποιον οικείο σου να σε ακούσει, ή ακόμη γίνε ο ίδιος βοηθός του εαυτού σου ηχογραφώντας ή βιντεοσκοπώντας τον. Δες πώς φαίνεσαι σε άλλους από την ασφάλεια που σου παρέχει το ότι είσαι μόνος και ζήσε τη στιγμή. Κάθισε με χαλαρό σώμα και μυαλό εστιασμένο στα όσα θες να πεις. Δες τον εαυτό σου να μιλά και να αναλύει το θέμα που έχεις επιλέξει. Επανέλαβε τη διαδικασία όσες φορές χρειαστεί, πρόσθεσε και αφαίρεσε κομμάτια ώστε να είσαι ικανοποιημένος με το τελικό αποτέλεσμα.
Ο φόβος της έκθεσης είναι αυτός που μας κρατάει και συχνά μας παγώνει. Μας εμποδίζει και μας αποτρέπει. Και τώρα θα μου πεις, «ωραία όλα αυτά στα λόγια, αλλά όταν έρθει η στιγμή να μιλήσω μπροστά σε κόσμο νιώθω λες και ένα πανί εμφανίζεται μπροστά μου και ξεχνάω αυτόματα αυτά που θέλω να πω, όσες πρόβες κι αν έχω κάνει». Το πρόβλημα είναι πως όσο περισσότερο κρατάς τον εαυτό σου στην αφάνεια για το λόγο αυτό, τόσο περισσότερο τον κρατάς και σε κατάσταση φόβου και αδράνειας. Για να ξεπεράσεις τους δισταγμούς σου, θα πρέπει να κάνεις αυτό που λίγο σε τρομάζει. Όπως πολύ ωραία έχει ειπωθεί: «Εάν βάλεις εμπρός τους φόβους σου, θα μάθεις να πετάς». Και πράγματι υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να ξεπεράσουμε τους φόβους μας· να τους κάνουμε φίλους μας. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σου δοθεί η ευκαιρία, ξεκίνησε να μιλάς και όπου βγει. Κάνε το με ένα μικρό κοινό. Ξεκίνα από μια παρέα με δύο ή τρία άτομα και μετά τόλμησε να ανοίξεις το στόμα σου και μπροστά σε τέσσερα ή πέντε. Μετά από αυτό κυνήγα έναν αριθμό διψήφιο. Μην πας κατευθείαν στους πολλούς. Αυτό θα ήταν σαν να μην ξέρεις κολύμπι και να επιλέγεις για πρώτη σου επαφή με το νερό μακροβούτι με το κεφάλι από τη βαθιά μεριά της πισίνας. Σιγά-σιγά θα έχεις κάνει ένα σημαντικό βήμα και θα πάρεις τη δύναμη που χρειάζεσαι.
Να θυμάσαι ότι όσο μεγαλύτερη η εξοικείωση με το αντικείμενό σου, όσο πιο σίγουρος νιώθεις πως κανείς δε θα σε πιάσει απροετοίμαστο, καθώς και η διαρκής εξέλιξη αλλά και η εκμάθηση νέων πρακτικών και στοιχείων, θα σε κάνουν να έχεις την απαραίτητη αυτοπεποίθηση. Θα σταματήσουν να σε αγχώνουν οι ερωτήσεις, αφού θα μπορείς να δώσεις πληροφορίες στο κοινό σου και να τους μεταλαμπαδεύσεις τις γνώσεις σου.
Άτομα που παρακολουθούν πολλά σεμινάρια, μεταξύ τους κι εγώ, συχνά αναφέρουν πως το πιο σημαντικό είναι ο ομιλητής να έχει κάτι να προσφέρει που δεν το έχουν σκεφτεί. Ή τουλάχιστον να τους κάνει μέρος της διαδικασίας της μάθησης και να υπενθυμίζει με τρόπο ευχάριστο αυτά που έχουν ξεχαστεί ή που δεν έτυχε μέχρι στιγμής να χρησιμοποιήσουν. Με το πέρας της κάθε ομιλίας λοιπόν πάρε επανατροφοδότηση από τους παρευρισκόμενους. Όπως θα έλεγε και η κυρία Καλουτσά, μια καλή ομιλία είναι αυτή που με το πέρας της φέρνει γύρω σου το ακροατήριο. Ένα ακροατήριο που διψά να μάθει περισσότερα για σένα και το αντικείμενό σου, αλλά κυρίως στοχεύει στην προσωπική του ευημερία μέσα από τις συμβουλές και τις υποδείξεις σου.
Η ομιλία και πολύ περισσότερο η πειθώ είναι ταλέντο, αλλά όπως και κάθε άλλο ταλέντο οφείλουμε να το τρέφουμε σωστά, ώστε να το καλλιεργούμε και να το εξελίσσουμε. Προετοιμάσου, οργανώσου και δείξε επαγγελματισμό. Τόλμησέ το και θα το νικήσεις! Τέλος, να θυμάσαι τη συμβουλή του Ουίνστον Τσώρτσιλ και πάντα να έχεις στο μυαλό σου όσους σε ακούν και σε παρακολουθούν, γιατί «μια καλή ομιλία πρέπει να εξαντλεί το θέμα, όχι όμως και το ακροατήριο».
Συντάκτης: Εύη Λεγάτου
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
