Πόσες φορές έχει βιώσει ο καθένας μας το φαινόμενο déjà vu. Είναι εκείνες η στιγμές που ο χρόνος για λίγο παγώνει και νιώθουμε πως η στιγμή που ζούμε είναι γνώριμη. Έχουν υπάρξει πολλές θεωρίες πάνω σε αυτό. Πολλές από τις οποίες δεν είναι αποδεδειγμένες επιστημονικά. Θεωρίες που φτάνουν στα όρια της μεταφυσικής ενέργειας.
Το déjà vu στα γαλλικά σημαίνει «ήδη ιδωμένο». Επίσημες επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι μεγάλο ποσοστό ανθρώπων έχει όντως βρεθεί ξανά στην ίδια θέση σε κάποια χρονική στιγμή της ζωής του. Ακόμα κάτι πολύ ενδιαφέρον είναι πως αυτή η κατάσταση έχει συσχετιστεί με την ασθένεια της επιληψίας. Αλλά αυτό είναι κάτι που δεν έχει αποδειχθεί αφού συμβαίνει πολύ συχνά στην καθημερινότητα των υγιών ανθρώπων.
Η προμνησία ( déjà vu ) έχει κατηγοριοποιηθεί λαϊκά στα πλαίσια της παραψυχολογίας. Πολλοί λένε πως μπορεί να βρισκόμαστε σε κάποιο στάδιο μετενσάρκωσης, για αυτό το λόγο αναβιώνουμε κάποιο γεγονός του παρελθόντος που ίσως ζήσαμε σε κάποια από τις προηγούμενες ζωές μας. Επιπλέον μεταφράζεται αρκετές φορές κι ως μια προφητεία για κάτι που πιθανόν να συμβεί στο μέλλον.
Βέβαια μια τέτοια ανάμνηση δεν είναι αναγκαίο να επαναφέρει απλές καταστάσεις που έχουμε ζήσει. Συνήθως τα συναισθήματα είναι έντονα όχι μόνο λόγο της στιγμής αλλά και της ψυχολογικής αναστάτωσης που δημιουργεί η ακριβής επανάληψη ενός συμβάντος.
Είναι περιστάσεις που το déjà vu μας θυμίζει μια όμορφη στιγμή της ζωής μας που πιθανό να έχουμε στιγμιαία ξεχάσει. Μια όμορφη μέρα, ένα χαμόγελο, μία επιτυχία ακόμα και μια δυσκολία. Είναι αλήθεια πως δεν κρίνεται απαραίτητο αυτή η ανάμνηση να σου προκαλεί χαμόγελο. Είναι περιπτώσεις που αισθάνεσαι πως κάτι κακό επιστρέφει. Τότε ο φόβος που νιώθεις είναι ακόμα πιο έντονος.
Όμως ας το παραδεχτούμε επιτέλους το déjà vu είναι γαμάτο. Όλοι έχουμε ενθουσιαστεί τη στιγμή που το ζήσαμε και πολλές φορές ελπίζαμε να ξαναγίνει. Είναι η ιδέα του ανεξήγητου που μας συνεπαίρνει. Συμβαίνει και το σκεφτόμαστε. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε αυτό που δεν μπορούμε να καταλάβουμε με χίλιους δυο τρόπους.
Μας μπαίνουν σκέψεις για άλλες ζωές, για προφητείες, για μπερδέματα του μυαλού. Το ψάχνουμε. Αναζητήσεις στο ίντερνετ, βιβλία για όνειρα. Ίσως το είδαμε στον ύπνο μας, ίσως να μην συνέβη ποτέ. Ηρεμούμε και προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας πως κάθε υποψία μας είναι απλά ένα παιχνίδι του εγκεφάλου μας αλλά βαθιά μέσα μας η συνείδησή μας δεν ηρεμεί. Αλλά αυτή η αίγλη του εξωπραγματικού μας τριβελίζει το μυαλό και μας συναρπάζει ασυνείδητα.
Οπότε δεν είσαι μόνος σε αυτό. Είμαστε όλοι λίγο ψυχάκια. Μας αρέσει να ξαναζούμε στιγμές, να παραξενευόμαστε. Να χάνουμε και να κερδίζουμε από το παρελθόν. Από όλα αυτά που μπορεί κάποτε να σβήστηκαν απ’ τη μνήμη μας γιατί θεωρήθηκαν ανούσια αλλά αποδείχτηκαν κάτι παραπάνω από σημαντικά. Μας ενθουσιάζει το περίεργο και ανυπομονούμε για την επόμενη φορά που θα συμβεί.
Επιμέλεια Κειμένου Ζωής Τεκέλογλου: Πωλίνα Πανέρη