Έλεγξε συναισθήματα και σκέψεις μέσω της ενσυνειδητότητας

Για πολλούς ένας άγνωστος ορισμός, αλλά για τους περισσότερους μια συνήθεια που συντροφεύει την καθημερινότητά τους χωρίς να το ξέρουν. Αρχικά ενσυνειδητότητα προσδιορίζεται ως «η συναίσθηση που αναδύεται μέσω της ενεργούς εστίασης στην παρούσα στιγμή, χωρίς αντίδραση ή κρίση». Με πιο απλά και κατανοητά λόγια είναι η ικανότητα που έχουμε όλοι μας να επικεντρωνόμαστε στο παρόν και συνειδητά να επιλέγουμε να μην αφήνουμε να μας διακατέχει η κριτική αλλά αντιθέτως, να μας κυριεύει η καλοσύνη και η διάθεση αποδοχής.

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση των δεξιοτήτων που επιτρέπουν στον άνθρωπο να διατηρεί την ψυχική του ισορροπία ακόμη και στις πιο κρίσιμες περιόδους της ζωή του. Σαν ένας εσωτερικός προπονητής που μας προσφέρει απλόχερα εφόδια. Αλλά -όπως και οποιοσδήποτε άλλος προπονητής- θέλει δουλειά κι από μέρους μας για να καταφέρει να μας βοηθήσει. Είναι μια συστηματική προσπάθεια η οποία απαιτεί εξάσκηση ακόμη και στις πιο απλές τεχνικές εστίασης της προσοχής, ή στην επαναφορά της. Η εστίαση προσοχής περιλαμβάνει τα συναισθήματα, τις σκέψεις, την αναπνοή αλλά και οτιδήποτε μπορεί να γίνει αντιληπτό από το σώμα μέσω των πέντε αισθήσεών μας. Επίσης περιλαμβάνει τη συνειδητή εξάσκηση των θετικών συναισθημάτων, όπως είναι η συμπόνια και η καλοσύνη, ακόμη κι αν δεν είναι τα πρώτα συναισθήματα που μας ξυπνάει μια κατάσταση.

Πρόκειται για μια επιστημονική πρακτική, που σκοπό έχει να βοηθά σε καταστάσεις αυξημένου στρες. Αυτή η πρακτική προσφέρει στον καθένα από εμάς την ευκαιρία να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε καλύτερα το άγχος που καθημερινά μας κυνηγάει αλλά και να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις όποιες δυσκολίες προκύπτουν από αυτό. Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και στην ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα «προεγκατεστημένα» μοτίβα σκέψης που κουβαλάμε σαν κληρονομία, είτε από τους γονείς μας είτε από την κοινωνία γύρω μας, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να χτίσουμε μια καθημερινότητα ορισμένη επιτέλους από συνειδητές επιλογές κι όχι από έναν αυτόματο πιλότο. Αποτελεί αρχικά μια ανακωχή και έπειτα μια συμφιλίωση με τον εαυτό μας, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί μέσα μας βαθιά ευγνωμοσύνη για το ανεκτίμητο δώρο της ζωής. Πράγμα που σημαίνει πως έρχεται πακέτο με την ανάγκη για εξουδετέρωση κάθε συμβιβασμού μας. Μας προπονεί στην ουσία η ενσυνειδητότητα για να μας πετάξει σε μια μάχη με τα πιο καλά εδραιωμένα προσωπικά δαιμονάκια των προκαταλήψεών μας. Και με εκείνη στο πλευρό μας, είναι βέβαιο ότι μπορούμε να νικήσουμε.

Είναι μια πρακτική με πολλαπλά οφέλη. Συνεισφέρει τόσο στη διαχείριση και αντιμετώπιση του άγχους όσο και γενικότερα στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, το οποίο τονώνει. Συνεισφέρει επίσης στη διαχείριση και αντιμετώπιση του πόνου, προσφέρει σημαντική βελτίωση σε συμπτώματα της κατάθλιψης, ενισχύει τη μνήμη, τονώνει τη δημιουργικότητα και προάγει τις ουσιαστικότερες σχέσεις με απώτερο σκοπό μια πιο χαρούμενη καθημερινότητα.

Αρχικά γίνεται εστίαση στο παρόν, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να γίνονται πιο αποτελεσματικοί με ό,τι κι αν καταπιάνονται. Έτσι επιτυγχάνεται η ολοκλήρωση οποιασδήποτε εργασίας με την πιο μεγάλη επιτυχία. Αυτό από μόνο του, έχει ως φυσικό επακόλουθο τη μείωση του άγχους. Με αυτόν τον τρόπο η σχέση που έχει ο καθένας μας με το στρες επαναπροσδιορίζεται. Οι μηχανισμοί του γίνονται ευκολότερα αντιληπτοί και εμείς γινόμαστε πιο άγρυπνοι στον εντοπισμό του. Αποκτούμε ουσιαστικά ένα εσωτερικό ραντάρ το οποίο κάθε φορά που κάτι μας ανεβάζει λίγο τους παλμούς, με αρνητικό τρόπο, όχι μόνο μας προειδοποιεί αλλά μας δίνει και κουμπάκι διαφυγής. Έτσι αναπτύσσουμε δύναμη ώστε να μην καταλήγουμε έρμαια των καταστάσεων αλλά αντιθέτως να μπορούμε να βιώνουμε το κάθε τι πλημμυρισμένοι από ψυχραιμία, αυτοκυριαρχία, διαύγεια αλλά κυρίως κατανόηση.

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναπτύσσεται και έτσι αποκτούμε περισσότερη ενσυναίσθηση. Αυτό ταυτόχρονα ενισχύει και την αντίληψη των δικών μας σκέψεων και προβληματισμών. Το κουβάρι που αισθανόμασταν να επικρατεί στο κεφάλι μας όχι απλώς να ξεμπερδεύεται, αλλά νιώθουμε σαν κάποιος να μας βάζει στο χέρι την άκρη του. Μας επιτρέπει να παίρνουμε αποστάσεις από τις σκέψεις μας και να τις κοιτάμε για λίγο λες και διαβάζουμε γραμμές ενός βιβλίου με έναν ήρωα που δε γνωρίσαμε ποτέ μας. Έτσι, μας αποτρέπει από το να επηρεαζόμαστε από αυτές αρνητικά και να τις ακολουθούμε λες και έχουμε δεχτεί κάποια μορφή υπνωτισμού. Στην ουσία μας δίνεται η δυνατότητα να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αντιδρούμε επιλέγοντας με πλήρη συνείδηση, αντί να κάνουμε βεβιασμένα βήματα μπροστά τα οποία ακολουθούνται από μετάνοια. Μεγάλο πλεονέκτημα.

Γενικότερα αυτή η πρακτική μας καθοδηγεί στην καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων μας. Εκτός του ότι η αντίδραση δεν είναι άμεση, η πρακτική ενισχύει τη δημιουργία ενός χώρου έτσι ώστε να αποκτάται πρόσβαση στο «σοφότερο» μέρος του εγκεφάλου μας και η επιλογή μας να είναι αμερόληπτη και ώριμη, έχοντας υπόψιν κάθε πλευρά του θέματος. Η επαναφορά είναι άμεση. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος αποκτά τη γνώση του ποια εργαλεία έχει διαθέσιμα και πότε να τα χρησιμοποιήσει για να να νιώσει καλύτερα μετά από στρεσογόνες καταστάσεις.