Aν ένας άνθρωπος μπορεί πραγματικά ν’ αλλάξει είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι θα πρέπει απαραίτητα να θέλει ο ίδιος ν’ αλλάξει, γιατί ακόμη κι αν όλοι οι γύρω του τον παροτρύνουν, αν ο ίδιος δε θέλει, δεν πρόκειται να συμβεί η οποιαδήποτε αλλαγή.
Όταν λοιπόν αυτό το άτομο που θες ν’ αλλάξει είναι φίλος σου, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο. Η γιαγιά μου, όπως κι όλες οι γιαγιάδες, πιστεύω, λέει το εξής: «αγάπα το φίλο σου με τα ελαττώματά του».
Μεγάλη κουβέντα, που όσο πιο συχνά τη λέμε, τόσο λιγότερο την αφουγκραζόμαστε και την επεξεργαζόμαστε. Ουσιαστικά σημαίνει ότι ακόμη κι αν υπάρχουν κάποια πράγματα στο φίλο σου που δε σου αρέσουν, σε εκνευρίζουν ή δεν τα εγκρίνεις, παρ’ όλα αυτά πρέπει να τον αγαπάς και να τον αποδεχτείς ακριβώς γι’ αυτό που είναι κι όχι γι’ αυτό που θα ήθελες εσύ να είναι. Γι’ αυτό άλλωστε κι οι πραγματικοί μας φίλοι πρέπει να είναι λίγοι και καλοί. Πόσα κουσούρια ν’ ανεχτείς πια μαζί με τα δικά σου;
Τα ελαττώματα που μπορεί να έχει ένας φίλος σου ποικίλλουν. Μπορεί να αργεί πάντα στα ραντεβού, να είναι φλύαρος, να φωνάζει πολύ δυνατά όταν μιλάει, να έχει το πιο σπαστικό γέλιο ή όταν δεν είναι καλά να πρέπει να του τα βγάζεις με το τσιγκέλι για να μιλήσει. Αυτά είναι κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία ενώ υπό άλλες συνθήκες θα παρέβλεπες, λίγα νεύρα να έχεις μία φορά, θα γίνουν αιτία να ξεσπάσει μεγάλος καβγάς ανάμεσά σας και να μη μιλιέστε. Μέχρι ένας απ’ τους δύο να κάνει το πρώτο βήμα και μετά πάλι όλα καλά.
Υπάρχουν όμως και πιο ιδιαίτεροι, πιο ιδιότροποι χαρακτήρες εκεί έξω. Χαρακτήρες με ψυχολογικά προβλήματα, ανασφάλειες, κόμπλεξ και με θέματα σοβαρά. Θέματα τα οποία δεν κρατούν για τον εαυτό τους, αλλά τα βγάζουν και σε σένα, με αποτέλεσμα να σε επηρεάζουν, να σε χαλάνε και εν ολίγοις να μην είσαι εσύ ο ίδιος καλά εξαιτίας τους.
Δέχομαι ότι λίγο-πολύ όλοι μας έχουμε ψυχολογικά, είμαστε κυκλοθυμικοί και γενικώς είμαστε «με τις ώρες μας» που λένε. Αρνούμαι όμως να δεχτώ ότι για να θεωρηθείς πραγματικός φίλος, είσαι υποχρεωμένος να δεχτείς μια τέτοια συμπεριφορά, που στην τελική μόνο κακό σου κάνει.
Γιατί ναι μεν όλοι μας έχουμε τα upside-down μας, αλλά δεν ξεσπάμε εκεί που μας παίρνει. Κι αν τύχει να πούμε μια κουβέντα παραπάνω στο φίλο μας που δε μας έφταιγε σε τίποτα, οφείλουμε να επανορθώσουμε όσο πιο άμεσα γίνεται, γιατί στην παρούσα φάση εμείς ήμασταν λάθος.
Πες λοιπόν πως έχεις έναν άνθρωπο στη ζωή σου, τον οποίο θεωρείς πολύ καλό σου φίλο. Τον ξέρεις χρόνια, έχετε ζήσει πολλές στιγμές μαζί, έχετε δεθεί κι η σχέση σας έχει περάσει από σαράντα κύματα. Σ’ όλα αυτά τα χρόνια, υπήρξαν διαλείμματα στη φιλία σας, πολύ απλά επειδή δεν μπορούσες από ένα σημείο και μετά να ανεχτείς τον προβληματικό χαρακτήρα του.
Γιατί όταν ενώ όλα πάνε καλά, ξαφνικά ο άλλος θα πιαστεί από κάτι μικρό, θα σου κάνει μούτρα και θα παίζει με την ψυχολογία σου μέχρι να βαρεθεί και μετά αρχίζει τις γλύκες σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Αυτός είναι ένας προβληματικός χαρακτήρας.
Εσύ λοιπόν, απ’ την πρώτη στιγμή κατάλαβες ότι η φιλία σας έχει ημερομηνία λήξης και μάλιστα σύντομη. Όμως κάθε φορά που σου ζητούσε συγγνώμη, πάντα του έδινες μια δεύτερη ευκαιρία. Μέχρι να ξανακάνει τα ίδια, να μετανιώσεις που έδωσες αυτήν την ευκαιρία ξανά και μετά να ξαναδώσεις κι άλλη. Κι όλα αυτά γιατί;
Γιατί είσαι άνθρωπος με αισθήματα ρε γαμώτο, κι όχι κανένας αναίσθητος. Δεν μπορείς να δεχτείς ότι η φιλία σας πια έχει κάνει τον κύκλο της. Σε δένουν οι στιγμές κι οι αναμνήσεις σας, τον αγαπάς αυτόν τον άνθρωπο και τον νοιάζεσαι και σου είναι πολύ δύσκολο να ξεκόψεις μαζί του.
Ήταν δίπλα σου στα δύσκολα, εσύ του στάθηκες και λίγο περισσότερο, όταν σε χρειαζόταν, αλλά καμία σημασία δεν έχει. Το νόημα είναι ότι άπαξ και δεθείς μ’ έναν άνθρωπο, το πιο δύσκολο μετά είναι να ξεκόψεις.
Περνάνε όμως τα χρόνια και μεγαλώνουμε. Δεν ανεχόμαστε όσα ανεχόμασταν στο σχολείο, πολύ απλά επειδή κι εμείς οι ίδιοι ωριμάζουμε και θέτουμε κάποια standards στις σχέσεις μας. Όταν κάποιος δεν τα πληροί, πολύ απλά απομακρυνόμαστε. Όχι επειδή είμαστε σκληροί ή εγωκεντρικοί, αλλά επειδή θέλουμε να είμαστε γύρω από άτομα σωστά, που μας αγαπάνε και μας νοιάζονται, κι όχι που μας γαμάνε την ψυχολογία επειδή είναι κακομαθημένα, ζηλεύουν, ή κι εγώ δεν ξέρω τι.
Όσο κι αν αγαπάς έναν τέτοιο φίλο, όταν βλέπεις ότι έχει πετάξει τη μία ευκαιρία πίσω απ’ την άλλη κι ότι δεν αλλάζει, όσο κι αν προσπάθησες, μένει να απαντήσεις σ’ ένα ερώτημα: τον θες ειλικρινά αυτόν τον άνθρωπο στη ζωή σου;
Και πρόσεξε, η απάντησή σου δεν είναι ταυτόσημη με το αν τον αγαπάς, τον νοιάζεσαι, τον πονάς. Τέτοια συναισθήματα δε φεύγουν απ’ τη μια μέρα στην άλλη και τις στιγμές που κάποτε μοιράστηκες τις σέβεσαι.
Καιρός όμως να κοιτάξεις και το δικό σου το καλό, δε νομίζεις; Αν η δική σου ψυχολογία είναι κακή κάθε τρεις και λίγο, φταις εσύ. Είτε επειδή δε φροντίζεις τον εαυτό σου, όσο θα έπρεπε, είτε επειδή επιτρέπεις σ’ άλλους να σε χαλάνε.
Στην τελική, αν ένας άνθρωπος σ’ αγαπάει πολύ και δε θέλει να σε χάσει, όπως λέει, θ’ αλλάξει. Θα φέρει τα πάνω-κάτω, γιατί η αλλαγή που θέλεις να κάνει δεν είναι μόνο για δικό σου καλό, αλλά κυρίως για δικό του καλό. Εκτός κι αν δεν μπορεί ν’ αλλάξει, επειδή ούτε ο ίδιος ξέρει τον τρόπο.
Αν εσύ μετά από τόσα χρόνια και τόσες ευκαιρίες δεν το κατάφερες, ίσως η απουσία σου τον ταρακουνήσει και με την άφιξη ενός καινούριου ατόμου στη ζωή του, συνέλθει για τα καλά.
Ό,τι κι αν γίνει όμως, μη λυγίσεις. Γιατί όταν κάποιος έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη σου τόσες φορές, ποτέ δε θα μπορέσει να την ξανακερδίσει και τίποτα δε θα είναι, όπως παλιά.
Eπιμέλεια κειμένου Ειρήνης Μανουσαρίδου: Νάννου Αναστασία.