Ο ρόλος του πατέρα στην κοινωνία αλλάζει. Οι απόλυτα πατριαρχικές οικογένειες σιγά σιγά μεταβάλλονται και φθίνουν και τη θέση τους παίρνουν πιο ανθρωποκεντρικές οικογένειες. Ανέκαθεν, ο ρόλος του πατέρα ήταν περισσότερο καθοδηγητικός. Σκοπός του ήταν να θέτει τα όρια και τις βάσεις με τις οποίες θα πορευόσουν ως άνθρωπος. Σε κάθε σου κατόρθωμα, αυτός περήφανος, σ’ έλεγε «παιδί του» και γελούσαν τα μάτια του. Μα σε κάθε σου παρασπονδία όμως ήσουν πάντα το παιδί της μάνας σου. Η αγάπη του πατέρα, σε κάθε ηλικία, με βάση την ψυχολογία, αποτελεί την κινητήριο δύναμη για κάθε καινούργιο στόχο και για κάθε καινούργιο επίτευγμα. Εν αντιθέσει, η αγάπη της μητέρας σου αποτελεί το καταφύγιο, την αγκαλιά και την αποδοχή κάθε σου σωστού ή λάθους. Είναι λες κι ο πατέρας σου σού ανοίγει τις πόρτες να δεις τον κόσμο και η μητέρα σου σε προστατεύει από αυτόν.
Ενώ η μητέρα παρέχει στο παιδί, στις πλείστες περιπτώσεις, την αγάπη της μέσω της τρυφερότητας και των απτών κινήσεων, όπως αγκαλιά ή φιλί, η μορφή του πατέρα δε συνδέεται κατά κανόνα με αυτή την εκδηλωτική μορφή αγάπης. Υπάρχουν όμως και οι πατεράδες, που σε έπνιγαν στα φιλία, στις αγκαλιές, σου γαργαλούσαν τα πόδια ή ακόμη και σήμερα κλαις στην αγκαλιά τους. Πώς αυτή η ένδειξη αγάπης από τον πατέρα διαμόρφωσε τις μετέπειτα σχέσεις σου όμως; Μήπως η επιλογή συντρόφων επηρεάστηκε από την τρυφερότητα, ή την αποχή αυτής, του πατέρα σου; Μήπως διαλέγεις συντρόφους σαν τον πατέρα σου ή εντελώς αντίθετους από αυτόν;
Για τη σχέση κόρης-πατέρα κάποιοι κάνουν λόγο για το σύνδρομο της Ηλέκτρας. Ουσιαστικά η πρώτη αντρική μορφή που «ερωτεύεται» κάθε κορίτσι είναι ο πατέρας της. Η σχέση αυτή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στο πόσο θα αγαπήσει αυτή τον εαυτό της, αφού ασυνείδητα θα ψάχνει πάντα τρόπους να τον ευχαριστήσει. Αν λοιπόν έλειπε το χάδι, η αγάπη ή η τρυφερότητα από τη σχέση αυτή, η γυναίκα αυτή θα ψάχνει στους μελλοντικούς συντρόφους της, άντρες με την αντίθετη συμπεριφορά για να μπορέσει να κλείσει ο κύκλος του τραύματος. Για να πάρει δηλαδή μέσα από αυτούς, ό,τι δε βίωσε από τον πατέρα της. Για να μπορέσει να λάβει την αποδοχή που ήθελε σε κάθε της ευάλωτη στιγμή. Έτσι, λοιπόν, αποδεικνύεται ότι ένας πατέρας «παρών» σωματικά και συναισθηματικά βοηθάει το παιδί, το κορίτσι, να κατακτήσει το αίσθημα της αυτοεκτίμησης. Ο παρών πατέρας σου δηλαδή, σού έμαθε να αγαπάς και να αποδέχεσαι τον εαυτό σου μέσα από τη δική του αγάπη.
Σε έρευνα του Kory Floyd για το «πώς επικοινωνείται η τρυφερότητα» φάνηκε, ότι κατά κανόνα, οι άντρες εκφράζουν την αγάπη τους μέσω πράξεων, παρά λεκτικά. Οι πιο ουσιαστικές στιγμές αγάπης μεταξύ πατέρα και γιου είναι όταν συμμετέχουν μαζί σε μια ενασχόληση ή κάποιο παιχνίδι. Και κάπως έτσι, μεταλαμπαδεύεται στο παιδί το πώς μοιάζει η αντρική μορφή και παρουσία, διαμορφώνοντας έτσι τις σχέσεις του. Κι ενώ, συνήθως, στη σχέση πατέρα και κόρης η τρυφερότητα και η λεκτική ένδειξη αγάπης θα συνεχίσει να υφίσταται, η σχέση πατέρα και γιου θα υποφέρει πάντα από την ανάγκη για ισορροπία μεταξύ αρρενωπότητας και τρυφερότητας.
Σε κάποια στιγμή όταν ο γιος μπαίνει στην εφηβεία, η σχέση αυτή αλλάζει κι ίσως, καθορισμένη από τα κοινωνικά πρότυπα, το αγόρι, προσπαθεί να αποδείξει στον πατέρα τη δική του ανεξαρτησία κι αυτάρκεια απομακρύνοντας έτσι κάθε ένδειξη τρυφερότητας στη σχέση τους. Γιατί ακόμη και σήμερα περιμένουμε από το αντρικό φύλο να μην είναι τόσο ευάλωτο, να είναι πιο δυνατό, να αντέχει περισσότερο. Κατά συνέπεια λοιπόν, οι μετέπειτα επιλογές ερωτικών συντρόφων μα και η δική του συμπεριφορά ως πατέρας, θα βασίζεται, πιθανόν, στο μοντέλο άντρα που διαμόρφωσε τις πεποιθήσεις του.
Η τρυφερότητα δείχνει εγγύτητα κι επαφή. Είναι η πιο καθαρή ένδειξη αγάπης κι αυτή που εύκολα αναγνωρίζεται και διαβάζεται από κάθε άνθρωπο σε κάθε ηλικιακή ομάδα. Εύκολα δηλαδή παρερμηνεύεται η απουσία χαδιού, με την απουσία αγάπης χωρίς το ένα να συνδέεται απαραίτητα με το άλλο. Μήπως όμως τελικά μπλεκόμαστε σε ένα ατελείωτο γαιτανάκι συναισθηματικών ελλείψεων γιατί δε μάθαμε να «διαβάζουμε» την αγάπη του πατέρα μέχρι σήμερα; Λείπει πάντα η αγάπη, αν λείπει το χάδι; Και πώς ακριβώς εννοούμε την απουσία τρυφερότητας; Αν δηλαδή, για παράδειγμα, ο πατέρας επιστρέφοντας το βράδυ αφιερώνει στα παιδιά του ώρα για παιχνίδι αλλά δεν τα φιλήσει για καληνύχτα, θεωρείται έλλειψή τρυφερότητας;
Ίσως ο δικός σου πατέρας να είναι σαν τον δικό μου, που μου έδειξε την αγάπη του όταν «ανησυχούσε» σε κάθε μου καινούργια σχέση, μα το έλεγε μόνο στη μητέρα μου. Ή όταν μου έδειξε την αγάπη του σε κάθε «να προσέχεις» όταν έφευγα για σπουδές. Ή ακόμη, όταν ξημερώματα τηλεφωνούσε γιατί ανησύχησε που δεν είχα γυρίσει σπίτι.
Ίσως θα έπρεπε να μάς μαθαίνουν πώς να διαβάζουμε την αγάπη του πατέρα όταν ταυτόχρονα ο ίδιος θα μαθαίνει πώς να επικοινωνεί τη δική του τρυφερότητα πιο άμεσα. Σήμερα, η αγάπη του πατέρα δέχεται την περισσότερη κοινωνική πίεση από ποτέ. Ουσιαστικά, ζητάμε από τον πατέρα να γίνει περισσότερο ευάλωτος μπροστά στα παιδιά του και να «δείχνει» την αγάπη του με τον μητρικά αποδεχτό τρόπο, χωρίς να ξεχνά όμως τον αρχικό πατρικό του ρόλο. Κι αφού η κοινωνία εξελίσσεται και μαζί κι εμείς, η ανάγκη για πιο ουσιαστική επαφή με τον πατέρα έγινε άμεσα κοινωνικό φαινόμενο, αλλάζοντας έτσι τα μέχρι και σήμερα κοινωνικά στερεότυπα. Πού βρίσκεται όμως η σωστή ισορροπία;
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου