And so it begins: Όταν γεννήθηκε το ραδιόφωνο

Πόσες φορές αναρωτηθήκαμε από πού ξεκίνησαν όλα αυτά τα σπουδαία ή και καθημερινά που έχουμε στη ζωή μας και με τον έναν τρόπο ή τον άλλο μάς έχουν σημαδέψει; Στη στήλη αυτή θα βρούμε απαντήσεις στις ερωτήσεις που ζητούν να μάθουν, πώς, γιατί, από ποιον, πότε και χίλια τόσα άλλα. Γιατί όταν καταλαβαίνεις λίγο καλύτερα τον κόσμο, αυτομάτως γίνεται πιο όμορφος! 

«Βασικά καλησπέρα σας.» Μια συναρπαστική ιστορία με σουξέ κι ευτράπελα ξεκινάει. Παρέα μας, ερωτοχτυπημένοι ραδιοπειρατές και κρυφοί πράκτορες. Μείνετε εδώ και μείνετε συντονισμένοι.

Η μουσική έκανε το ταξίδι της μέσα απ’ τους δίσκους και τις κασέτες για να φτάσει απ’ τα κύματα των Fm στην ψηφιακή της μορφή. Όμως, το ταξίδι του ραδιοφώνου ξεκίνησε μέσα απ’ την πειρατεία. Κι αν στο μυαλό σου έρχεται ο ερωτοχτυπημένος πειρατής Στάθης Ψάλτης –απ’ το Ράδιο Καψούρα– αυτή η παράδοση επικράτησε έντονα απ’ το 1960 κι έπειτα, όμως σαφώς και δεν ήταν η αρχή αυτή. Για ν’ ακολουθήσει η περίοδος 1974-1990 με μια αλλαγή στη ροή της ιστορίας στην ελληνική ραδιοφωνία και την εμφάνιση του ιδιωτικού ραδιοφώνου. Οι πρώτοι νόμιμοι σταθμοί κάνουν την εμφάνισή τους και η πορεία έρχεται να δώσει προσπάθειες, όνειρα και κυνηγητά σ’ αυτό που σήμερα φτάνει στ’ αυτιά μας.

Όμως, οι πρώτες ανεπίσημες κι επίσημες προσπάθειες ξεκινούν απ’ το 19ο6 με μια πειρατική μετάδοση την πρωτοχρονιά στη Μασαχουσέτη, με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να παρουσιάζουν κανονικά προγράμματα με περιεχόμενο από τη δεκαετία του 20 κι έπειτα. Στην Ελλάδα, πειράματα ραδιοφωνίας έγιναν το 1922 απ’ τον κ. Πετρόπουλο- καθηγητή φυσικής κι ακολούθως το 1923 απ’ το Πολεμικό Ναυτικό. Το ραδιόφωνο όμως, συστήνεται το 1938 μέσα απ’ την προπαγάνδα του μεταξικού καθεστώτος κι αναγνωρίζεται ως δημοφιλές κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Ιταλία της κατοχής.

Κι ενώ το ραδιόφωνο συστήνεται σε δύσκολες εποχές, ωστόσο, εξέπεμψε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη δώδεκα χρόνια νωρίτερα, το 1926. Και τρία χρόνια αργότερα, ο Χρήστος Τσιγγιρίδης, δημιουργεί τον δικό του σταθμό και μεταδίδει πρόγραμμα με ελληνική και ξένη μουσική στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Στη συνέχεια, ενσωματώνει διαφημίσεις, αναγγελίες κι ειδήσεις σε συνεργασία με την εφημερία Μακεδονία και κερδίζει την πρωτιά στα Βαλκάνια. Μέχρι τη στιγμή της απαλλοτρίωσής του απ’ το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας.

Στην Αθήνα το ραδιόφωνο έρχεται μέσα απ’ τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών –στα υπόγεια του Ζαππείου– σε κανονικό πρόγραμμα στης 21 Μαΐου του 1938. Τα χρόνια που ακολουθούν αρκετά δύσκολα, όμως απ΄τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αρχίζουν να τίθενται και τα πρώτα ερωτήματα για μη κρατική ραδιοφωνία. Το αποτέλεσμα; Το 1987 θεσμοθετείται. Ο «Αθήνα 98,4» στον Πειραιά εκπέμπει το 1987. Ακολουθεί το «Κανάλι Ένα 90,6»  του ίδιου έτους και ο “FM 100” στη Θεσσαλονίκη. Κι αυτή ήταν μόνο η αρχή.

Το 1994 υπολογίζονται 1200 ραδιοφωνικοί σταθμοί. Ενώ το 2005 μειώνονται σημαντικά στους 777. Γραφειοκρατία, ακροαματικότητα και ιδιωτική τηλεόραση έρχονται να διαμορφώσουν νέα δεδομένα στο ελληνικό ραδιόφωνο. Διαχωρισμός περιεχομένου, μουσικής, θεματολογίας κι ένα έτος 2000 που φέρνει περικοπές και καθιερώνει την playlist.

Το ραδιόφωνο είναι πια ένας έρωτας που κανείς δεν μπορεί ν’ αφήσει. Απ’ τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Πολυτεχνείου, στο «Ράδιο του Δρόμου», στον «Τυφλοπόντικα των fm», στον “Play Boy”, μέχρι την άνοιξη της πολυφωνίας, της πολυμορφίας, της διαφορετικότητας αλλά και της εναλλαγής, αυτός ο ήχος του ραδιοφώνου θα’ ναι πάντα αγαπητός, ελεύθερος· ένας ήχος που χτυπάει στην καρδιά μας.