«Στείλε ένα γράμμα, μια συλλαβή, αν έχεις τον Θεό σου…», είπε κάποτε ο Κότσιρας. «Ένα γράμμα, ένα τηλεγράφημα, ένα μήνυμα με περιστέρι, σήματα καπνού, κάτι. Έλα, στείλε εσύ και εγώ θα μάθω Morse code.», σκεφτόμουν εγώ. Ύμνος τότε και ουκ ολίγες φορές το έχω τραγουδήσει. Ξέρετε εσείς. Περνούν όμως τα χρόνια και φτάσαμε στα 1000+ μέσα για να στείλουμε εκείνο το ρημάδι το μήνυμα. Η επικοινωνία πλέον, που δε γίνεται face to face, είναι κατά 80% (ίσως και παραπάνω) γραπτή. Το τηλέφωνο μπορεί από μερικούς να θεωρηθεί επιθετική απαίτηση για επικοινωνία που της λείπει ένα κάποιο savoir vivre και ο σεβασμός ότι ο αποδέκτης μπορεί να μην μπορεί να δεχθεί εκείνη τη στιγμή κλήση. Ενώ το μήνυμα έχει κάποια ευγένεια τύπου «Εγώ αυτά είχα να πω, περιμένω τη δική σου απάντηση μόλις βρεις ευκαιρία». Κι ας μη μιλήσουμε για τη νέα μόδα των ηχητικών. Δεν ξέρω αν είμαι μόνο εγώ αλλά δεν είναι λίγο creepy; Και η Siri ή η Alexa που καταγράφει όπως γουστάρει ό,τι ακούει; Τη Siri την αγαπώ, έχω ρίξει γέλιο μαζί της και εξαιτίας της τη συγχωρώ που καμιά φορά το «Εξωτικένια» το λέει και «έξω τι κενά ένα». Έχω κενά και πολύ θα ήθελα να είμαι έξω Siri μου, μόνο εσύ με καταλαβαίνεις ώρες-ώρες.
Αφήστε τα όμως αυτά, σήμερα θα μιλήσουμε για τα μηνύματα. Τα γραπτά μηνύματα, τα βολικά και αγαπημένα -κατά τα άλλα.
Κυκλοφορεί κάπου στο ιντερνέτ μια εικόνα που λέει «Μη με πάρεις τηλέφωνο, στείλε μου μήνυμα, κι ας κάνουμε 500 χρόνια να συνεννοηθούμε.». Εσύ που το έγραψες, να ξέρεις σ’ αγαπώ, ταυτίζομαι απόλυτα και όχι δεν είμαστε τρελοί εμείς. Αν έχεις τον Θεό σου, όμως, μην τεμπελιάζεις όταν το στέλνεις. Scripta manent έλεγαν οι αρχαίοι Ρωμαίοι και ακόμα και σήμερα πόσο δίκιο έχουν. Και ενώ υπάρχουμε κι εμείς που προτιμούμε τα μηνύματα, γιατί δεν αντέχουμε τα τηλέφωνα, υπάρχουν τα μηνύματα που σε ωθούν να κάνεις delete and block, αν όχι έγκλημα. Τις σφαλιάρες πάντως δεν τις γλιτώνουν, πού θα πάει.
Δε θα πιάσω τα κλισέ: ορθογραφικά λάθη που βγάζουν μάτι, το «χαχαχα» ή το thumbs up ως μοναδική απάντηση, ούτε θα αναφερθώ στις περιπτώσεις που μένουμε στο «Διαβάστηκε». Άμα σας πω ότι δεν έχουν πλέον τόση σημασία αυτά και ότι υπάρχουν πολύ χειρότερα, θα με πιστέψετε; Άλλο δηλώνουν εξάλλου αυτά και ενίοτε είναι θεμιτό και ορθογραφικά λάθη να κάνουμε, να μην ξέρουμε τι να απαντήσουμε, να μας καλύπτει ένα thumbs up. Θεμιτό ακόμα και να αδιαφορεί ο άλλος να απαντήσει και να μας αφήσει στο διαβάστηκε, αλλιώς θα το ερμηνεύσουμε αυτό και δε θα ασχοληθούμε τώρα με αυτά. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη σπάζεται με αυτά. Πάμε σε άλλα, πιο λεπτά, που όλοι τα έχουμε δει, μπορεί και να τα έχουμε κάνει, αλλά που κανείς δεν αναφέρει μην και πουν ότι ψειρίζει.
Ένα θα πω αρχικά κι ας ξεκινήσουμε από αυτό: Τεμπελιά, φίλε, όλα όσα θα πούμε παρακάτω, τεμπελιά είναι και αδιαφορία. Θα δεχτώ ότι καταπιάνομαι με λεπτομέρειες και ότι πολλές φορές το περιεχόμενο έχει σημασία και όχι πώς θα σου μεταδοθεί, αλλά ας είμαστε μεταξύ μας ειλικρινείς: Αν βαριέσαι να είσαι σωστός σε ένα μήνυμα, θα βαριέσαι και σε κάτι όλο και πιο σημαντικό. Σε κάτι πιο ουσιαστικό. Αν βαριέσαι στην επικοινωνία, πού αλλού βαριέσαι; Και τι να σε κάνω τότε; Μισό, όμως να το δούμε, να δείτε και τη λογική πίσω από τον αρχικό παραλογισμό. Έχουμε μια καταπληκτική γλώσσα, με πανέμορφα χαρακτηριστικά γραφής, με λέξεις που χρησιμοποιούνται σε πολλές γλώσσες, τεχνολογία που μπορεί όλα να τα μεταφέρει… κι όμως. Είμαστε τεμπέληδες και νομίζουμε ότι θα περάσει απαρατήρητο. Αμ δε.
1. Emojis – τα νέα ιερογλυφικά (και το ίδιο δυσνόητα)
Λόγω έλλειψης γραμμάτων και αλφαβήτου, κάποτε γραφόταν η ιστορία σε ιερογλυφικά και σε Γραμμική Α και Β όπου συναντούμε «ιδεογράμματα». Έκτοτε έχουμε αναπτύξει τον γραπτό λόγο, την αλφάβητο σε κάθε γλώσσα, κατανοητή από οποιοδήποτε γνωρίζει τη γλώσσα και μπορεί να τη διαβάσει. Πλέον τα ιδεογράμματα δεν καλύπτουν το φάσμα των πραγμάτων που θέλουμε να μεταδώσουμε με τον γραπτό λόγο. Έλα όμως που γυρίζουμε τώρα σε μια γραφή αρχαία. Από τεμπελιά. Κολλητός κάποια στιγμή μου λέει «Μη στέλνεις μωβ καρδιά –σημαίνει ότι θες να κάνεις έρωτα» και «έφτιαξες μουσακά, οκ, αλλά η μελιτζάνα, αγάπη μου, άλλο σημαίνει σε emoji». Εμένα μου αρέσει το μωβ, τι να κάνουμε τώρα; Και το μαύρο μου αρέσει. Τι σημαίνει η μαύρη καρδούλα δηλαδή; Και οκ, από το «χαχαχα» πολύ καλύτερη είναι η φατσούλα ή μία καρδούλα ή ένα χαμογελάκι. Μπορεί να ελαφρύνει μια συζήτηση (ή ύπουλα να δείξει και μια μικρή ειρωνεία, πράγμα που λατρεύω προσωπικά), δεκτό και αποδεκτό -το κάνω κι εγώ- και ωραιότατο και βολικό είναι πολλές φορές. Όμως όταν λαμβάνεις ένα μήνυμα μόνο με emoji…
Είδα κάποτε: καφές-κοκτέιλ, ουρανός με άστρα-αυτοκίνητο-διαβολάκι-ένα αγόρι-ένα κορίτσι-κρεβάτι-μωβ καρδούλα-μελιτζάνα-σημαία που κυματίζει-μέτρο-ο αριθμός 10-φατσούλα που κλαίει-φατσούλα που γελάει, φατσούλα που κλαίει πάλι-dohnuts-βροχή-κόκκινο Χ και μετά ένα τηλέφωνο.
ΤΙ ΣΤΟ ΚΑΛΟ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ; Εσύ κατάλαβες; Εγώ πάντως ήθελα μετάφραση την πρώτη φορά. Και πάλι η απάντησή μου ήταν ίδια: Ρε, πάτε καλά; Η Κλεοπάτρα δε θα καταλάβαινε γρι. Και αυτή ήξερε και ελληνικά και ιερογλυφικά. Καμία δικαιολογία, τίποτα, στην πυρά, μόνο εσείς σας καταλαβαίνετε.
2. ΤΙ ΦΩΝΑΖΕΙΣ ΒΡΕ ΜΑΛΑΚΑ;
Το κεφαλαίο γράμμα έχει σκοπό πλέον και λειτουργεί ως «ειδοποίηση» έναρξης μιας πρότασης ή στην αρχή ενός ονόματος, ενός σημαντικού ουσιαστικού, ακριβώς γιατί είναι σημαντικό, για να δώσει στίγμα στη λέξη που ξεκινούμε να διαβάσουμε. Αλλά παντού ένταση; Γιατί; Τι είναι τόσο επείγον και σημαντικό που πρέπει όλα τα γράμματα όλων των λέξεων να είναι μεγάλα; Καθαρά από ψυχολογικής άποψης, όταν βλέπεις κεφαλαία, νιώθεις μια ένταση. Σαν να σου φωνάζουν, να ουρλιάζουν. Τα κεφάλαια τα χρησιμοποιούμε όπου δεν μπορούμε με τον τόνο της φωνής μας να δώσουμε σε κάτι έμφαση. Αν είναι να δίνουμε σε όλες μας τις λέξεις έμφαση, ο άλλος αυτό που καταλαβαίνει είναι μια συνεχόμενη και αδιάκοπη ένταση. Σε εμάς που είμαστε και λίγο νευρασθενικοί, λίγο αγχωτικοί, έχετε ιδέα τι στρες προκαλείτε; Το ξεσυνηθίσαμε όταν παραδώσαμε το Nokia 3310 για κάτι νεότερης τεχνολογίας που να παίζει και μουσική. (Nαι, αγαπητοί Gen Zs, εμείς οι Millenials, που γεννηθήκαμε από 1980 έως 1995 το ζήσαμε κι αυτό. Tα πρώτα κινητά στην Ελλάδα, κινητά που είχαν μόνο κεφαλαία και οθόνες στις οποίες διαβάζαμε 3 λέξεις ανά μήνυμα γιατί χωρούσε μόνο μια σειρά 3cm. Μετά από αυτό μόνο οι γονείς μας έγραφαν σε full caps)
Τι μου φωνάζεις; Παρ’ το αλλιώς, take a chill pill και μίλα (γράφε δηλαδή) ανθρώπινα. Ένα κουμπάκι είναι, μια κίνηση –κάνε τα lower case τα γράμματα, σε εκλιπαρώ, ΦΤΑΝΕΙ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΠΟΥ ΗΔΗ ΕΧΟΥΜΕ, ΜΗ ΜΑΣ ΑΓΧΩΝΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ.
3. Σε αφθονία… τα σημεία στίξης…!!!
Σε συνέχεια της έντασης των κεφαλαίων, έρχονται τα μηνύματα που οι μισοί χαρακτήρες είναι γράμματα και οι άλλοι μισοί είναι σημεία στίξης. Νομίζω ότι έγινε μόδα αυτό τώρα με το ιντερνέτ περισσότερο. Όταν υπήρχε περιορισμός στα πόσους χαρακτήρες μπορούσε να έχει ένα μήνυμα πριν χρεωθείς δεύτερο ήμασταν πιο φειδωλοί στα σημεία στίξης (πάλι κάτι που μόνο pre-internet/social media Millenials θα καταλάβουν). Όταν πατάς 6 φορές ένα ερωτηματικό δεν είναι απλά τα πράγματα, δείχνει έναν πανικό, μια επιτακτικότατα να απαντηθεί το ερώτημα που έχεις κάνει. Τα εννιά θαυμαστικά δε θα δώσουν στον άλλον να καταλάβει πόσο ενθουσιασμένος είσαι, ούτε τα αποσιωπητικά ανά τρεις λέξεις θα δώσουν άλλο ύφος στο μήνυμά σου. Και ήρεμα όταν μου κάνεις ερώτηση σε παρακαλώ πολύ. Θα σου απαντήσω, δε θα σε αφήσω στο διαβάστηκε. Το υπόσχομαι. Αλλά ένα ερωτηματικό, please. Φτάνει, μπορώ να καταλάβω ότι είναι ερώτηση από τη σύνταξη της πρότασης και χωρίς σημεία στίξης. Ναι μάνα, για σένα λέω. Όταν με ρωτάς τι ώρα σχολάω, αγχώνομαι όταν βάζεις 6 ερωτηματικά. Ένα αρκεί. Εννέα θα είμαι σπίτι.
Στην τελική… ε… δε γίνεται πια… για όλα… να είμαστε κατενθουσιασμένοι!!! Ούτε όμως… βυθισμένοι στο μυστήριο… Σωστά;;;;;
4. Ela na milhsoyme gia ta greeklish
Εντάξει, το παραδέχομαι, και εγώ πριν κάτι χρόνια το χρησιμοποιούσα. Έχω και επιχειρήματα για το παράπτωμά μου, μισό και θα δικαιολογηθώ. Κάποτε, όταν πρωτοχρησιμοποιούσαμε υπολογιστές και κινητά για επικοινωνία -είπαμε, Millenial εδώ, μην τα ξαναλέμε- ήταν πολύ πιο εύκολο, αν όχι απαραίτητο, να χρησιμοποιούνται λατινικοί χαρακτήρες για τα μηνύματά μας, μιας και δεν είχαμε την ευκολία αλλαγής γλώσσας στα πληκτρολόγιά μας
Θα δικαιολογήσω κάπου αυτούς που χρησιμοποιούν τα greeklish για να καλύψουν τα ορθογραφικά τους λάθη. Το καταλαβαίνω, αλήθεια. Δε θες να σε κατηγορήσουν για ανορθόγραφο μήνυμα, (τα κλισέ που λέγαμε στην αρχή) μη φας άκυρο γιατί στο σχολείο ήσουν σκράπας, αλλά κάτσε ένα λεπτό. Άλλη γλώσσα μιλάμε, σε άλλη γραφούμε; Χειρότερο δεν είναι αυτό ή είμαι εγώ τρελή; Αλλά έχω ένα νέο εδώ, κάτι που θα σας σοκάρει -ακόμα και στα greeklish υπάρχουν ορθογραφικά λάθη. Το “ει” κανονικά πρέπει να γραφεί “ei” σε greeklish αλλά είναι ψιλά γράμματα αυτά. Εδώ θα γράψουμε και φωνητικά ό,τι μας βολεύει.
Επίσης, το άλλο: το W είναι το αγγλικό γράμμα ντάμπλγιου. Πάμε στη Junior A πάλι μια βόλτα, να τα δούμε. Είναι σύμφωνο και προφέρεται «(γ)ου». Whaaaaat? Well, wake up! Δεν είναι «Ω» και ούτε θα γίνει ποτέ. Είναι ο μικρός φτωχός του συγγενής, αυτός που του μοιάζει λίγο αλλά όσο κι αν προσπαθεί δεν τον πιάνει. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι οι λατινικοί χαρακτήρες που κατ’ επέκταση χρησιμοποιήθηκαν για τη καταγραφή της αγγλικής (εκτός των άλλων) γλώσσας έχουν γεννηθεί από την ελληνική αλφάβητο και τους χαρακτήρες της. Οπότε, μεταξύ μας, είναι και λίγο ανωμαλία να χρησιμοποιούμε το W για το ελληνικό Ω. Εδώ αγαπητοί οι ξένοι ξέρουν το γράμμα ωμέγα, χρησιμοποιούν τη φράση “Alpha and Omega”, πού πας εσύ και βάζεις το W στη θέση του; Το 8 είναι αριθμός και όχι “Θ”, προφέρεται «έιτ» όπως στα αγγλικά ο αριθμός και όχι “th” -δεν κάνουμε άλγεβρα να ανακατεύουμε αριθμούς με γράμματα. Επίσης το h δεν είναι ήττα. Προφέρεται «χ» μαλακό. Έλεος πια.
Με το χέρι στην καρδιά και ανάποδα να δω τα πράγματα, Αγγλικά με Ελληνικούς χαρακτήρες, ως Αμερικανίδα, θα σας πω ότι το ίδιο γελοίο μου φαίνεται. Πόσα χάλασαν οι δικοί σου σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα Αγγλικών για να γράφεις εσύ ασυναρτησίες; Ξέρεις επαρκώς και τις δύο γλώσσες ώστε να γράψεις αυτό που θες, και να καταλάβει ο άλλος, στην αντίστοιχη γλώσσα. Διαβάζω λοιπόν «8a arghsw» και κάπου εκεί έξω ένας εξωγήινος στον γαλαξία ΧR-432 καταλαβαίνει με τη μια και έχει ξεραθεί στα γέλια που εγώ ένα ευφυές γήινο ον, με αξιοπρεπέστατο IQ, ακόμα σπάω το κεφάλι μου με το «έιτ-α αργκ-χ-σ-(γ)ου» που βλέπω μπροστά μου. Βγάλε εσύ νόημα.
Τζήζους Κράιστ έαντ (γ)ουάτ δε φακ, dhladh den eimaste sovaroi ka8olou!
5. Ένα μήνυμα
500 λέξεις
Μια φράση ανά σειρά
Σοβαρά όμως, πείτε μου: ποια η λογική; Δεν υπάρχει πιο σπαστικό πράγμα απ’ το να θες να ακούσεις –πραγματικά- τι θέλει ο άλλος να σου πει και να στο λέει ανά φράση. Τι είναι, φιλοσοφικός λόγος; Ή υπάρχει κάποια εκφραστική δυσχέρεια; Και πού είναι η ευκαιρία μου εμένα να απαντήσω σε αυτό που λες αν σε κάθε 2 δευτερόλεπτα λαμβάνω τη συνέχεια της προηγούμενης πρότασής σου; Χίλιες φορές να περιμένω επί 10 λεπτό να απαντήσεις ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ (είδατε εδώ τι έκανα με τα κεφαλαία; Αυτό εννοούσα πριν) παρά να περιμένω να μου στείλεις 65 μηνύματα, χωρισμένα σε φράσεις, για να μου πεις ό,τι θες να μου πεις.
Να σου πω λίγο τι εστί Βεζούβιος και τι θα γίνει όταν εκραγεί; Δε βλέπεις και τη μούρη μου έτσι πως είναι τα πράγματα, γι’ αυτό το συνεχίζεις. Γιατί αν με έβλεπες κάπου θα το έκοβες, δεν μπορεί. Είναι σαν αυτούς που μιλούν ακατάπαυστα, δε σε αφήνουν να χώσεις μια λέξη στη «συζήτηση» και που σε διακόπτουν ανά τρεις λέξεις, χωρίς να σε αφήνουν να ολοκληρώσεις μια πρόταση ή να απαντήσεις σε αυτό που έχουν πει πριν προχωρήσουν στο επόμενο θέμα. Να ξέρεις έχεις μπει αθόρυβο και σε σίγαση ή δόνηση μόλις βλέπω ότι ξεκινάς γιατί ώσπου να τελειώσεις θα έχω κουμπώσει 3 Xanax.
5+1. BONUS ROUND (κοινώς, για extra σφαλιάρες)
Και ειδική τιμωρία (δεν έχω σκεφτεί ακόμα ποια πρέπει να είναι) αυτοί που στο μήνυμα γράφουν λάθος το όνομά σου. Πες το προσωπικό κόλλημα, οκ. Πάντα με δύο Τ το έγγραφα το όνομά μου, ήταν πάρα πολύ σημαντικό κανείς να το παρατηρήσει αυτό, σημαίνει ότι τον ενδιαφέρει και ότι δίνει σημασία στο πρώτο και βασικότερο -το όνομά μου. Όσοι έχετε λίγο πιο ιδιαίτερα ονόματα ή γράφετε διαφορετικά το όνομά σας, με καταλαβαίνετε, το ξέρω. Είναι απαράδεκτο, ασυγχώρητο, και επί τόπου ό,τι απαντήσω θα είναι επιθετικό ή αδιάφορο. Αφού αδιαφορείς μην περιμένεις κάτι άλλο, είναι απλά τα πράγματα. Είσαι στα social. Πατάς να στείλεις το μήνυμα. Το όνομα του δέκτη του μηνύματός σου είναι εκεί ακριβώς μπροστά σου. Το κοιτάς πριν γράψεις, το βλέπεις όσο γράφεις. Και, παρ’ όλα αυτά, για κάποιο λόγο, αντί να το γράψεις σωστά, γράφεις ό,τι να ‘ναι. Όσοι το έχετε κάνει και περιμένετε ακόμα απάντηση, μη σας εκπλήσσει, δε θα λάβετε. Πόσο δύσκολο είναι πια;
Υπάρχουν κι αυτοί που λένε ότι τα μηνύματα είναι ύπουλα και κρυφές κουβέντες, (ναι, μπαμπά, εσένα λέω) όταν απλώς θες να φας χρόνο και όχι να πεις κάτι ουσιαστικό, φανερά, σταράτα και με τα κότσια να εκθέσεις τον τόνος της φωνής σου στον συνομιλητή. Είναι και αυτοί τα αποφεύγουν όσο περισσότερο μπορούν και πολλές φορές απαντούν μονολεκτικά. Δεν τα θεωρούν ούτε πρακτικά, ούτε άξια εκμετάλλευσης χρόνου –όταν θες να συνεννοηθείς, το κάνεις σε δύο λεπτά, τηλεφωνικά. Γενικά θα συμφωνήσω. Ειδικά, όμως, θα το πω πάλι, scripta manent και όταν θες την ευχέρεια του χρόνου να επεξεργαστείς τι έχει ειπωθεί και τι απάντησή θα δώσεις ή ως απόδειξη για αυτά που έχουν ειπωθεί, τα γραπτά μηνύματα είναι η ιδανικότερη λύση. Αποδείξεις, λοιπόν, όπως στις παραπάνω περιπτώσεις, καλύτερα να μην αφήνεις. Πάρε με τηλέφωνο καλύτερα, κι ας είναι invasion, και ας μην το προτιμώ. Εκτός αν το κάνεις επίτηδες για να δεις τα μηνύματά σου να γίνονται viral σε meme στο Facebook. Γιατί, πιστέψτε με, εγώ τουλάχιστον, ικανή είμαι με αυτά που βλέπω ώρες-ώρες.
Νο mercy, you have been warned.
Συντάκτης: Νικολέττα Βασιλοπούλου
