Πέρα απ’ τους πρακτικούς σκοπούς της εξ αποστάσεως επικοινωνίας κρατικών φορέων ή κι εταιριών παροχής υπηρεσιών με τον καθένα μας, τα γράμματα κι οι επιστολές αποτελούσαν μέσα διατήρησης της επαφής μεταξύ των ανθρώπων που είχαν κάθε είδους σχέση. Η χρήση αυτών υπήρξε και μια γλυκιά συνήθεια των ερωτευμένων, την οποία νοσταλγούν οι παλιοί και πληροφορούνται με ενθουσιασμό οι νέοι. Οι εύλογες καθυστερήσεις αποστολής και παραλαβής προκαλούσαν ανυπομονησία που μετατρεπόταν σε χαρά, αλλά και διάφορα προβλήματα.
Έτσι, λοιπόν, τη θέση τους πήρε η διαδικτυακή επικοινωνία, με e-mail κι άπειρες πλέον πλατφόρμες συνομιλίας που σήμερα παρέχουν κάθε δυνατότητα επαφής από μακριά, πέραν της γραφής. Βέβαια, προσπαθώντας να κάνουμε τη ζωή μας πιο απλή κι εύκολη, πάλι πέσαμε σε παγίδα. Όλες αυτές οι δυνατότητες για διαδικτυακή επικοινωνία κατέληξαν να μπλοκάρουν τη φυσική επαφή και τη δια ζώσης επικοινωνία.
Το 2019, εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο όρος «Texting/Textual Relationship» που η σημασία του φαίνεται ήδη απ’ τη μετάφραση των λέξεων που χρησιμοποιούνται. Πρόκειται για ερωτικές ή και πιο σπάνια φιλικές σχέσεις που διατηρούνται κατά αποκλειστικότητα απ’ την αποστολή και παραλαβή μηνυμάτων μέσω κινητού ή άλλων ηλεκτρονικών συσκευών που υποστηρίζουν τις πλατφόρμες διαδικτυακής επικοινωνίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτός ο τύπος σχέσης απαιτεί μόνο ανταλλαγή μηνυμάτων, ενώ μένει στην άκρη κάθε άλλη επιλογή διαδικτυακής αλληλεπίδρασης. Κάποτε οι εμπλεκόμενοι, έχοντας ως βάση τις γραπτές συνομιλίες, ανταλλάσσουν και φωτογραφίες ή σε σπάνιες περιπτώσεις κάνουν βιντεοκλήσεις.
Στατιστικά, οι άνθρωποι που προτιμούν μια τέτοιου είδους σχέση είναι ηλικίας έως 35 και το φαινόμενο αυτό εντοπίζεται στο μεγαλύτερο ποσοστό του στην Αμερική. Φυσικά, υπάρχουν εξαιρέσεις στην ηλικιακή κατηγορία, ενώ εμφανίζεται σε όλο τον πλανήτη πια. Παίζουν ρόλο πρωτίστως τα κίνητρα των ανθρώπων που θα δοκιμάσουν για πρώτη ή χιλιοστή φορά τη σχέση, αλλά κι οι συνθήκες που επικρατούν στις κοινωνίες που ανήκουν. Ο τρόπος ζωής στις περισσότερες κοινωνίες φαίνεται πως ευνοεί τη δημιουργία τέτοιων σχέσεων, ιδιαίτερα την τελευταία διετία.
Επίσης, τα άτομα που εμπλέκονται στον συγκεκριμένο τύπο σχέσης χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: αυτούς που επιθυμούν μονάχα αυτού του είδους την επικοινωνία, αυτούς που ξεκινούν μ’ αυτή για να αναπτύξουν μια πραγματική ρομαντική σχέση κι αυτούς που δέχτηκαν αυτή την προσέγγιση και κράτησαν επαφή, πιστεύοντας λανθασμένα ότι θα εξελισσόταν σε κάτι περισσότερο. Συγκριτικά, είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που κι οι δύο παράγοντες είναι συνειδητοποιημένοι κι επιθυμούν την επικράτηση των απαράβατων κανόνων αυτής της διασύνδεσης. Η διάρκεια τέτοιων σχέσεων υπολογίζεται σε μήνες έως και χρόνια, ενώ στην πλειονότητά τους είναι εξωφρενικά μακροχρόνιες, δεδομένων των συνθηκών. Αυτό έγκειται στην εμπιστοσύνη που μπορεί να χτιστεί ανάμεσα στο ζευγάρι, αλλά και στο συναισθηματικό δέσιμο που έχει δημιουργηθεί κι απ’ τις δύο πλευρές.
Άνθρωποι, λοιπόν, που πραγματικά δεσμεύονται με ανθρώπους που δε βλέπουν, μιλούν, αγγίζουν και νιώθουν. Οι λόγοι και τα κίνητρα είναι πάρα πολλά. Στα πιο συνηθισμένα συγκαταλέγονται η καταπολέμηση του αισθήματος μοναξιάς, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, η ασφάλεια του περιβάλλοντος που προκύπτει ήπια η ενδεχόμενη απόρριψη, η ευκολία της ερωτικής προσέγγισης, η κάλυψη των ερωτικών αναγκών και κάποια κοινωνικά-ψυχολογικά ζητήματα. Φαινομενικά, όλο το σκηνικό δε μοιάζει με κάτι τόσο κατακριτέο, καθώς οι άνθρωποι που τα βρίσκουν μ’ αυτόν τον τρόπο δε βλάπτουν κανέναν. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ βλαπτικό για την ψυχολογία τους το αίσθημα έλλειψης ολοκλήρωσης που δημιουργούν στον εαυτό τους κι εξακολουθούν να τρέφουν καθημερινά.
Ένας relationship expert, αποκαλούμενος Kev Hick, εξηγεί πως όποια κι αν είναι η πρόθεση ενός ατόμου που προσεγγίζει αποκλειστικά για μηνυματο-σχέση είναι κακή ιδέα εξαρχής. Αρχικά, κανένας απ’ τους δύο παράγοντες δε δείχνει τον πραγματικό του εαυτό ή σημαντικά κομμάτια αυτού, καθώς έχει όλο τον χρόνο και την ασφάλεια να σκέφτεται και να ελέγχει τι και πώς θα απαντάει. Δείχνει έναν χαρακτήρα με τον οποίο θέλει να δώσει μια καλή εντύπωση στο άτομο που γνωρίζει, αποκρύπτοντας την αυθεντικότητά του. Οπότε δημιουργείται μια πλασματική ιδανική εικόνα για τον καθένα και μια πλασματική ιδανική σχέση. Λόγω αυτού κυρίως μπορούν να καταρρεύσουν τα πάντα, αν συναντηθεί τελικά ένα ζευγάρι από κοντά και διαπιστώσει ο καθένας με ποιον είναι πραγματικά σε σχέση. Έπειτα, πίσω από αυτές τις κινήσεις βρίσκονται πιθανότατα ο φόβος προσέγγισης από κοντά ή η έλλειψη κοινωνικότητας, τα οποία είναι προτιμότερο κι ευκολότερο απ’ όσο πιστεύουμε να αντιμετωπιστούν, παρά να καλύπτονται πάγια από θεωρητικά πέπλα που τα κάνουν ακόμη πιο εμφανή.
Με τα τελευταία που ειπώθηκαν ως αφορμή, μπορούμε να αναφέρουμε ότι η συνεχής και προτιμητέα διατήρηση της επικοινωνίας μέσω των social media βλάπτει ακόμη και την ποιότητα της ολοκληρωμένης σχέσης των ζευγαριών. Σε μια ανεπίσημη ψυχολογική ιστοσελίδα αναρτήθηκε ένα poll, στο οποίο απάντησαν περίπου 3500 άτομα, διερωτώμενα αν η επικοινωνία με το ταίρι τους είναι κατά κύριο λόγο μέσω μηνυμάτων. Το 90% απ’ αυτούς απάντησε πως ισχύει αυτό αλλά πρέπει να αλλάξει, το 8% δήλωσε πως υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στη δια ζώσης επικοινωνία και σ’ αυτή δια τηλεφώνου, ενώ μόνο το 2% απάντησε πως η επαφή είναι μόνο από κοντά. Έχει διαπιστωθεί πως τα ζευγάρια που έχουν ως διαμεσολαβητή τις διαδικτυακές συνομιλίες βρίσκονται σε αμηχανία και σε άγνοια για το τι να συζητήσουν όταν συναντώνται.
Κάνοντας στην άκρη όλα τα άλλα, ο πρώτος και κυριότερος λόγος που οι μηνυματο-σχέσεις είναι κακή ιδέα είναι η ακραία επικινδυνότητα που διατρέχουμε. Είτε είναι σωματική είτε ψυχολογική η ταλαιπωρία, ένας άνθρωπος που μας είναι παντελώς άγνωστος μάλλον δεν έχει κανένα λόγο να μη μας προξενήσει οποιοδήποτε κακό. Σε διάφορες εφαρμογές, ιστοτόπους και chat rooms υπάρχουν άτομα τα οποία έχουν ως σκοπό να βλάψουν τον κόσμο που θα μπορέσουν να εξαπατήσουν, ώστε να υποκλέψουν προσωπικά δεδομένα, να αποσπάσουν χρηματικά ποσά και να εκμεταλλευτούν ποικιλοτρόπως το φωτογραφικό ή βιντεοσκοπημένο υλικό που θα αποκτήσουν μαζί με την εμπιστοσύνη του θύματος.
Απόδειξη αυτού αποτελεί μια αμερικανική τηλεοπτική σειρά reality, ονομαζόμενη «Catfish». Η σειρά δεν ονομάστηκε έτσι επειδή σχετίζεται με κάποιον τρόπο με το θαλάσσιο είδος ζώου, αλλά με τους ανθρώπους που παριστάνουν μια διαδικτυακή περσόνα, ώστε να αποκτήσουν ταίρι. Είναι άνθρωποι που κλέβουν φωτογραφίες τυχαίων άγνωστων, εμφανίσιμων ανθρώπων, και δημιουργούν διαδικτυακά προφίλ, παριστάνοντας τους εικονιζόμενους. Η σειρά αυτή λειτουργεί απ’ το 2013 με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Κάποιος άνθρωπος τους αποστέλλει e-mail περιγράφοντας τη μηνυματο-σχέση του και τους λόγους που θέλει να τον φέρουν κοντά στο διαδικτυακό του ταίρι. Έτσι, οι παράγοντες της εκπομπής κάνουν όλες τις έρευνες και τις αναζητήσεις, λαμβάνοντας όσα περισσότερα στοιχεία μπορούν, κι έπειτα πηγαίνουν μαζί να συναντήσουν το πρόσωπο που βρήκαν. Συντριπτικά κερδίζουν οι περιπτώσεις που πίσω απ’ την οθόνη βρισκόταν κάποιος άλλος απ’ αυτόν που νόμιζε το πρόσωπο που κίνησε όλη τη διαδικασία. Άτομα που δεν είχαν ουδεμία σχέση με το «γνωστό» ταίρι ή άτομα πολύ μεγαλύτερης ηλικίας ή αντίθετης ερωτικής προτίμησης.
Πολλές ήταν οι περιπτώσεις που διαφορετικοί άνθρωποι αιτούνταν το ξεσκέπασμα ενός συγκεκριμένου ατόμου, το οποίο παρότι είχε γνωστοποιημένη την πραγματική του ταυτότητα διατηρούσε πολλαπλές σχέσεις και διαδικτυακά και στην πραγματική ζωή. Στις πιο ακραίες περιπτώσεις που ανέδειξε η σειρά ήταν ένας νεαρός στην ηλικία των 23 που είχε εξαπατήσει πάνω από 400 κοπέλες και σύλλεγε φωτογραφίες τους με αποκαλυπτικό περιεχόμενο. Ενώ μερικές ακόμη ήταν αυτές που πίσω απ’ την όλη κοροϊδία βρισκόταν κάποιο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο του θύματος, το οποίο ήθελε να πάρει εκδίκηση για κάτι ή να ικανοποιήσει ευτελή αισθήματα ή απλώς δεν έβλεπε μόνο φιλικά το θύμα. Φυσικά υπάρχουν κι αυτοί που κάνουν την πλάκα τους μ’ αυτόν τον τρόπο και παίζουν με την ψυχολογία των ανθρώπων. Ελάχιστες ήταν οι περιπτώσεις που είχαν αίσιο τέλος, καθώς τα άτομα που βρέθηκαν ήταν αυτά που παρουσιάζονταν εξαρχής ή επειδή το θύμα δέχτηκε να δώσει μια ευκαιρία σ’ αυτούς που τελικά εμφανίστηκαν μπροστά τους.
Σίγουρα δεν μπορούν να έχουν όλες οι Texting Relationships τραγική ή απογοητευτική κατάληξη, αλλά είναι πολύ λίγες οι πιθανότητες επιτυχίας για να πάρει κάποιος το ρίσκο. Αυτό που μας λείπει για να φύγει η μοναξιά δεν είναι μια ακόμη διαδικτυακή απομακρυσμένη σχέση, αλλά μια old school πραγματική σχέση. Απ’ την άλλη, όποιος προτιμά τις διαδικτυακές γνωριμίες και τα dating apps, θα πρέπει να λειτουργεί προβλέποντας. Άλλωστε το ψάρι βρωμάει απ’ το κεφάλι∙ αν δε δέχεται κάποιος να κάνουμε βιντεοκλήση ή να βρεθούμε από κοντά, δεν έχουμε κανένα λόγο να του εμπιστευόμαστε ούτε τη διαδικτυακή μας παρουσία!
Συντάκτης: Ελένη Βαλαβάνη
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
