Το πιο μεγάλο ψέμα που θα μπορούσε να πει κανείς είναι ότι δεν κάνει λάθη. Το δεύτερο μεγαλύτερο, είναι να πει πως όλα όσα έχει κάνει έγιναν τυχαία. Τα λάθη δε μας βρίσκουν μια μέρα του Αυγούστου καθισμένους στο πεζούλι μιας προβλήτας πίνοντας μπίρες, αλλά απ’ την αρχή της παιδικής μας ηλικίας, ενώ μάς ακολουθούν μέχρι και την ενήλικη ζωή μας.
Τα ανθρώπινα λάθη χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Είτε είναι προσωπικά λάθη του κάθε ατόμου που εμπλέκεται άμεσα σ’ αυτά, είτε αφορούν λάθη του περιβάλλοντός του, είτε αυτός είναι ένας χώρος εργασίας που ενεργεί το άτομο, είτε μια παρέα διαφορετικών ατόμων με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Τα λάθη χτίζονται μέσα από ενέργειες και καταστάσεις δράσης. Απαιτούν δηλαδή κινητικότητα. Συχνά δε, μπορούν να είναι αποτέλεσμα ενός συρμού μικρο-σφαλμάτων που θα φέρουν το ένα τελικό λάθος.
Όταν έρχεται η στιγμή απόδοσης των ευθυνών, συχνά, συνοδεύεται από μια διάθεση κριτικής. Έτσι έρχεται κι η στιγμή που κατηγορούμε έναν άνθρωπο με αβάσιμες -καμιά φορά- υποψίες διαταράσσοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις αυτού καθώς και την υπόληψή του. Σαφώς αυτή η διάθεση κριτικής προκύπτει από το ότι, οι περισσότεροι άνθρωποι, δεν παραδεχόμαστε απ’ την αρχή ότι έχουμε κάνει λάθη στη ζωή κι όταν βρεθούμε σε εξαιρετικά δυσχερή θέση ξεκινά ένα παιχνίδι κρυφτού για το ποιος θα πιάσει ποιον για να τον κατηγορήσει. Ίσως είναι ουτοπικό να πούμε πως ο καθένας προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τα λάθη του και να τα διορθώσει, διότι μερικές φορές αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί.
Ο άνθρωπος ενεργεί με βιασύνη σε πολλές φάσεις της ζωής του, διαπράττοντας τις περισσότερες φορές είτε στοχευμένα λάθη που συμβαίνουν επίτηδες θυσιάζοντας κάτι για να πετύχει κάτι άλλο, είτε εντελώς ασυνείδητα, γιατί δεν μπορεί εξαρχής να σκεφτεί το μέγεθος που θα έχουν οι πράξεις του. Κι έτσι συχνά είναι ρόλος των γύρω του να τού τα υποδείξουν, κάνοντάς τον είτε να αμυνθεί είτε να τα παραδεχτεί.
Το ερώτημα όμως παραμένει: «Τελικά μαθαίνουμε οι άνθρωποι απ’ τα λάθη μας;» Η απάντηση είναι «ναι, αρκεί να το θέλουμε». Προσπαθούμε πάντα να διαχειριζόμαστε με φειδώ τα όποια μας προβλήματα και κάνουμε την απαραίτητη κατανομή ευθυνών για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την επόμενη μέρα. Όταν βέβαια μιλάμε για σφάλματα που συμβαίνουν ακριβώς τα ίδια, παραπάνω από μία φορά, τότε υπάρχει ένα μοτίβο που δείχνει επιλογή. Κι εκεί πια δεν είναι λάθος, είναι συγκεκριμένη άποψη.
Ο άνθρωπος είναι ένα ον που μπορεί να εξελίσσεται να ζει και να μαθαίνει από το μηδέν μέχρι το διακόσια του. Τι θα ήμασταν οι άνθρωποι χωρίς τα λάθη μας; Ένα μισογεμάτο ποτήρι. Γι’ αυτό πολλές φορές είναι όμορφο έως και χρήσιμο να κάνουμε λάθη, για να μπορέσουμε να μάθουμε και να εξελιχτούμε μέσα απ’ αυτά. Να μπορέσουμε να ορίσουμε τα λάθη μας και να μην τα ξανακάνουμε. Κι ας καταλήγουμε μέσα από τις λάθος επιλογές μας να πληγώνουμε κι εμάς τους ίδιους καμιά φορά. Το ζήτημα είναι να τις περιορίζουμε και να προσπαθούμε να βρίσκουμε εναλλακτικές. Είναι καλό επίσης να λειτουργούμε κι ως ραντάρ των γύρω μας, παρατηρώντας και παίρνοντας παράδειγμα είτε αποφεύγοντας συμπεριφορές που εκτιμούμε ως λάθος. H Eleanor Roosevelt έχει πει: «Να μαθαίνεις από τα λάθη των άλλων. Δεν μπορείς να ζήσεις τόσο πολύ, ώστε να τα κάνεις όλα μόνος σου».
Συντάκτης: Ανδρέας Πετρόπουλος
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
