Μπορούν να πάθουν οι μπαμπάδες επιλόχειο κατάθλιψη;

Το μεγαλύτερο μέρος της εστίασης της ψυχικής υγείας των γονέων, πριν και μετά τη γέννηση ενός παιδιού, τείνει να’ ναι προς το μέρος της μαμάς. Οι αλλαγές πολλές και μέσα σ΄ αυτές μια κατάθλιψη που μπορεί να κάνει την εμφάνισή της. Η γνωστή σ’ όλους, επιλόχειος κατάθλιψη. Θα μπορούσε όμως ένας μπαμπάς ν’ αντιμετωπίσει, παρόμοιες συναισθηματικές μεταβολές; Στην πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν ότι περίπου ένας στους δέκα μπαμπάδες βιώνει κατάθλιψη το πρώτο έτος μετά τη γέννηση του μωρού τους.

Φαίνεται περίεργο, αν σκεφτείς απλώς πως καμία ορμόνη δεν παίζει παιχνίδια με το μυαλό τους και καμία μεταβολή δεν παρουσιάζει το σώμα τους, πριν και μετά τον τοκετό. Τι γίνεται όμως μ’ εκείνη την προσαρμογή σ’ έναν ολοκαίνουργιο τρόπο ζωής που συχνά τους είναι τελείως άγνωστος; Κι αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στους άνδρες που δεν είχαν προηγούμενη επαφή με νεογέννητα. Κι αν σκεφτείς και τις πρακτικές δυσκολίες, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα πιο αγχωτικά.

Η μετάβαση στην πατρότητα είναι δύσκολη και μπορεί να μοιάζει λίγο με ζογκλερικά. Από τη μία να προσπαθείς να στηρίξεις τη σύντροφό σου κι απ΄την άλλη να προσπαθείς να φροντίσεις το παιδί σου, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να εργάζεσαι. Θα μου πεις, για τη μητέρα είναι εύκολα; Σε καμία περίπτωση. Αλλά στην παρούσα φάση λέμε να εστιάσουμε στο πατρικό στοιχείο. Και μαζί θα φέρουμε στοιχεία μιας έρευνας για μπαμπάδες που υποφέρουν από επιλόχειο κατάθλιψη.

Βασικό χαρακτηριστικό τους η στέρηση ύπνου, η οποία επιδεινώνει σχεδόν κάθε στρεσογόνο παράγοντα που βιώνεται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.  Με μια άδεια πατρότητας που δε στηρίζει τις πατρικές ανάγκες -λόγω ανυπαρξίας στο μεγαλύτερο εύρος των επαγγελμάτων– οι μπαμπάδες έχουν λίγο χρόνο για να αφιερώσουν στο σπίτι τους με τα νεογέννητα και φυσικά να προσαρμοστούν στην κάθε αλλαγή της οικογένειάς τους. Πόσο μάλλον ν’ αντιμετωπίσουν το άγχος τους και την ψυχική τους υγεία.

Και παρ’ όλη την πρόοδο που έχει γίνει στο κομμάτι της συμβουλευτικής και της ψυχικής υγείας, εξακολουθεί να υπάρχει μια αντιφατική προσδοκία για την πατρότητα όπως και για τη μητρότητα: «πρέπει οι μπαμπάδες να μένουν στη σιωπή και να ξεχνούν πολλές φορές τις δικές τους ανάγκες. Είναι δουλειά κι υποχρέωσή τους να στηρίζουν κι όχι να υποστηρίζονται πάντα». Με τους ψυχολόγους να τονίζουν πάνω σ’ αυτό πως αυτός ο τύπος στάσης οδηγεί σε αρνητικά αποτελέσματα μέσα στη σχέση του και τελικά μέσα στην οικογένειά τους.

Όμως, πιλοτικές μελέτες έρχονται να βοηθήσουν την πατρική ψυχική υγεία και τους μπαμπάδες ν’ αναπτύξουν δεξιότητες για να υποστηρίξουν τη συναισθηματική ευημερία των συντρόφων τους. Πατέρες και μωρά βρίσκονται σε δράση, μαζί και μαζί τρεις  βασικοί τομείς που επικεντρώνονται σε ανακουφιστικές δραστηριότητες, κατανόηση κι αντιμετώπιση ενοχλητικών σκέψεων και ταυτόχρονη ανάπτυξη ενός γενικού δικτύου υποστήριξης κι ενημέρωσης. Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να μπορέσει να βελτιωθεί και να μειωθεί η πατρική κατάθλιψη μετά τον τοκετό- τονίζουν οι ψυχολόγοι.

Ένας ψυχικά υγιής μπαμπάς παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχική υγεία της μητέρας και στην κάλυψη των αναγκών ενός παιδιού. Η πατρότητα, όπως και η μητρότητα -αναφέρει μεταξύ των άλλων ο ψυχολόγος Davis- απαιτεί την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων που όχι μόνο αγαπούν το παιδί και θέλουν το καλύτερο γι’ αυτό, αλλά θέλουν και το καλύτερο για το ζευγάρι που δημιούργησε αυτό το υπέροχο νέο πλάσμα.

Να μην τους ξεχνάτε τους μπαμπάδες. Μπορεί να μένουν λίγο στην αφάνεια, όμως δε σημαίνει πως το ίδιο γίνεται και με όσα νιώθουν.