Τι σημαίνει για ένα παιδί να μοιράζεται τα παιχνίδια του;

Από πολύ μικρή ηλικία ο άνθρωπος αναπτύσσει το αίσθημα του ανήκειν. Το παιδί μαθαίνει ν’ αγαπάει αυτά που του δίνονται -όπως ας πούμε τα παιχνίδια του- και του παίρνει λίγο χρόνο να μάθει να τα μοιράζεται μ’ άλλα παιδάκια. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τον άνθρωπο να προσκολλάται σε αντικείμενα και του δημιουργείται ένταση όταν καλείται να τα μοιραστεί; Τι σημαίνει για ένα παιδί να μοιράζεται τα παιχνίδια του; Ποιες είναι οι σκέψεις του και γιατί είναι σημαντικό να μάθει να μοιράζεται;

Ο Ζαν Πιαζέ, φιλόσοφος αλλά κι ένας από τους πατέρες της παιδοψυχανάλυσης, παρατήρησε αυτό το φαινόμενο της ανθρώπινης φύσης. Πιο συγκεκριμένα μελέτησε τη συμπεριφορά αυτή στα μικρά παιδιά και στο πώς αντιδρούν εκείνα όταν κάποιος τους στερεί ένα αντικείμενό τους. Στην ψυχολογία υπάρχει ένα φαινόμενο γνωστό ως το φαινόμενο της κτητικότητας. Σύμφωνα μ’ αυτό δίνουμε μεγαλύτερη αξία σε αντικείμενα αμέσως αφού τα αποκτήσουμε αλλά και γενικότερα τους αποδίδουμε μεγαλύτερη αξία από την πραγματική τους. Αυτό έγινε αντιληπτό μέσ’ από μερικά πειράματα που πραγματοποιήθηκαν κι απέδειξαν πως τα παιδιά προσκολλώνται στα νέα τους παιχνίδια. Στο πείραμα, μοίρασαν κάποια αντικείμενα σε παιδιά ή εφήβους κι έπειτα παρατήρησαν την αντίδρασή τους όταν τα ζήτησαν πίσω. Τα παιδιά δημιουργούσαν σχέσεις προσκόλλησης με ό,τι τους δόθηκε κι αρνιόντουσαν να το ανταλλάξουν μ’ οτιδήποτε. Αυτό συνδέεται άμεσα και με το πόσο γρήγορα σχηματίζεται σύνδεση μεταξύ της αίσθησης του εαυτού μας και των πραγμάτων που θεωρούμε δικά μας.

Ένας ακόμη σημαντικός λόγος που τα παιδιά δένονται τόσο με τα αντικείμενά τους και αδυνατούν να τα μοιραστούν εύκολα, είναι γιατί από τότε το άτομο μαθαίνει να προσδίδει σημαντικότητα σ’ οτιδήποτε θεωρεί ιδιοκτησία του. Αυτό έχει παρατηρηθεί πως δε συμβαίνει μόνο στην παιδική ηλικία, αλλά πως πολλές φορές συντροφεύει τον άνθρωπο και στην ενήλικη ζωή του. Τα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν βασικούς κανόνες όπως το να περιμένουν μέχρι να έρθει ή σειρά τους για να παίξουν όμως αδυνατούν ακόμη να κάνουν παραχωρήσεις τα ίδια. Τι συμβαίνει λοιπόν σε αυτά τα υπέροχα και πολύπλοκα μυαλουδάκια;

Αρχικά στην προσχολική ηλικία τα παιδιά βρίσκονται στο στάδιο του εγωκεντρισμού. Αυτό σημαίνει ότι αδυνατούν να καταλάβουν τον τρόπο που σκέφτονται ή νιώθουν οι άνθρωποι γύρω τους κι εστιάζουν μόνο στον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται τα ίδια. Για την ακρίβεια τα παιδιά ηλικίας 1-2 ετών αντιλαμβάνονται τα αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν η θεωρούν δικά τους, ως προέκτασή τους. Στην ηλικία αυτή επειδή κατανοούν την έννοια της κτητικότητας, αναπτύσσουν εντονότερα την ταυτότητά τους κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται πιο διεκδικητικά. Επιπλέον σε πολύ μικρή ηλικία δεν έχουν ακόμη αντιληφθεί το αίσθημα του χρόνου οπότε θεωρούν ότι αν αφήσουν κάτι στην άκρη θα χαθεί για πάντα.

Οι μικροί μας φίλοι δυσκολεύονται να μοιράζονται κυρίως στις ηλικίες 4 έως 5 ετών, ενώ όταν γίνουν 6-7 και προχωρήσουν στην υποχρεωτική εκπαίδευση αποκτούν καλύτερη επίγνωση των κοινωνικά αποδεκτών συμπεριφορών κι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις απόψεις των συνομηλίκων τους. Μέχρι όμως να φτάσουν στην ηλικία αυτή είναι καλό να μάθουν να μοιράζονται τα αντικείμενά τους και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους. Γιατί είναι σημαντικό για το παιδιά να μάθουν να μοιράζονται, αφού έτσι κάνουν το πρώτο βήμα που θα τους επιτρέψει στην πορεία να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τις έννοιες της συνύπαρξης, του συμβιβασμού αλλά και του διαλόγου. Επιπλέον μέσ’ από όλη αυτήν τη διαδικασία θα μάθουν να μπαίνουν στη θέση των άλλων και να κατανοούν τόσο τα δικά τους συναισθήματα όσο κι εκείνων.

Ένας τρόπος για να μάθει το παιδί την αξία του «δίνω», είναι να το φέρετε κοντά σε κατάλληλα πρότυπα μίμησης. Το παιδί έχει την ικανότητα να παρατηρεί συμπεριφορές των γονιών του και να τις αναπαραγάγει. Έτσι όταν ένας γονιός μοιράζεται πράγματα με το παιδί του ή με το ταίρι του και το παιδί θα κατανοεί ότι αυτή είναι μια σωστή συμπεριφορά και πως είναι καλό να κάνει το ίδιο. Για παράδειγμα, ρωτήστε το παιδί σας αν θέλει να μοιραστείτε το τοστ το οποίο έχετε φτιάξει για τον εαυτό σας, κι όταν βρεθείτε να θέλετε κάτι διαφορετικό από αυτό που επιθυμεί ο σύντροφός σας κάντε μια συζήτηση μπροστά το παιδί και φανερώστε του την έννοια της υποχώρησης. Με τον τρόπο αυτό θα μάθετε στο παιδί σας να περιμένει τη δική του σειρά και να σέβεται τις επιθυμίες των άλλων. Επιπλέον όταν εκείνο παρουσιάζει αγάπη για ένα παιχνίδι, καλό είναι να το αφήσετε να παίξει όσο χρόνο χρειάζεται, γιατί όταν το χορτάσει θα το μοιραστεί ευκολότερα με τα υπόλοιπα παιδιά.

Προσπαθούμε λοιπόν να αφήσουμε το μοίρασμα να γίνει μ’ όσο το δυνατόν πιο φυσικό τρόπο, χωρίς να μαλώνουμε ή να αναγκάζουμε το παιδί. Ένας μικρός έπαινος κάθε φορά που εκείνο δέχεται να δώσει το παιχνίδι του και μια ζεστή παρότρυνση πριν απ’ αυτό είναι αρκετά. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν το παιδί μοιράζεται κάτι με τη δική του θέληση (konta sto paidi/parents job), νιώθει περισσότερο χαρούμενο κι είναι πιο πιθανό να το ξανακάνει από μόνο του. Άρα η λύση βρίσκεται στα ίδια. Αρκεί να τα εμπιστευτούμε.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!